Alþýðublaðið - 13.06.1987, Page 6

6
Laugardagur 13. júní 1987
VAR RÉTT OG
VAR RANGT?“
Sigurður E. Guð-
mundsson, fram-
kvæmdastjóri Hús-
næðisstofnunar
ríkisins, svarar
ásökunum sem
fram hafa komið
undanfarna mán-
uði á framkvæmd
nýju húsnæðis-
lánalaganna
því hvað lánstími útlána er langur,
hverjir vextirnir verða, í hvaða
formi verðtrygging verður, hver
verðbólgan verður, hvað eftirspurn-
in verður niikil og annað í þeim dúr.
Þessi tillaga var samþykkt í Hús-
næðisstjórn og talið skynsamlegt
að við fengjum slíka skýrslu gerða.
Og tveir ágætir hæfir menn voru
fengnir til að semja skýrsluna. Þeir
tóku sér síðan u.þ.b. tólf vikur til
verksins og síðan lá hún fyrir þessi
skýrsla og var lögð fyrir Húsnæðis-
málastjórn. Ég held að það hafi
verið gert í byrjun mars. Þetta er
prýðileg skýrsla, mjög ítarleg og
góð og það er skemmst frá því að
segja að þessi skýrsla bregður upp
ýmsum möguleikum eins og gefur
að skilja, því að menn voru að reyna
að leggja niður fyrir sig hvað hugs-
anlega gæti gerst að gefnum ýms-
um forsendum sem gætu verið fyrir
hendi.
Eftir að skýrslan hafði verið
rædd ítarlega á fundi í Húsnæðis-
málastjórn, þá tók hver stjórnar-
maður sitt eintak með sér heim og
hefur sjálfsagt velt vöngum yfir því
þar og menn hafa sjálfsagt haft það
nákvæmlega eins og þeir vildu.
Þessi skýrsla var aldrei nokkurn
tímann stimpluð „Trúnaðarmál“ —
og því síður að hún væri eitthvað
leyniplagg. Það er af og frá. Skýrsl-
an var bara eins og hvert annað
vinnuplagg hérna innan stofnunar-
innar. Þess vegna fannst mér nú
skjóta allskökku við þegar hún varð
allt í einu skírð leyniskýrsla. Þessi
umrædda skýrsla hefur aldrei verið
neitt leyniplagg, þótt hún eðli máls-
ins samkvæmt hafi verið smíðuð
fyrir Húsnæðismálastjórn, að
hennar beiðni, og aðra aðila sem
hafa umfram allt með þessi mál að
gera. Þannig var það.“
„Mér finnst rétt, núna þegar
storminn út af nýju húsnæðislána-
lögunum hefur lægt, að ég skýri frá
því hvernig þessir hlutir voru í raun
og veru vaxnir. Mér þótti reyndar
skrýtið að aldrei hafði neinn fyrir
því að spyrja mig út í málavexti, sem
hefði þó vitaskuld getað sagt þá
þegar hvernig í öllu þessu lá, í stað
þess að nienn væru að gera sér upp
hugmyndir og leggja síðan út af
þeim sjálfir. Ég tel rétt að ég byrji
að segja frá trúnaðarskýrslunni
svokölluðu, sem fjölmiðlar töluðu
svo mikið um, líklega í mars og
apríl á síðasta ári.
„ Trúnaðarskýrslan “
Hér er um að ræða skýrslu um
fjárhagsstöðu Byggingarsjóðs rík-
isins seni að samin var af sérfræð-
ingum stofnunarinnar, skrifstofu-
stjóranum Hilmari Þórissyni við-
skiptafræðingi og Katrínu Atla-
dóttur viðskiptafræðingi. Þau tvö
sömdu þessa skýrslu sem var auð-
vitað að forminu til aiveg upp á
sama máta og þau eru vön að semja
af og til, við skulum segja annan
hvern mánuð eða svo, fyrir Hús-
næðismálastjórn og okkur hér til
þess að fjalla um; þar sem greint er
frá stöðu mála og það hvernig horf-
urnar séu. Þetta var í marsmánuði
og þegar þessi skýrsla var tilbúin
átti hún auðvitað að fara beint inn
á fund Húsnæðismálastjórnar, hún
var samin í þeim tilgangi. Þetta var
bara skýrsla i reglubundinni röð.
Slíkar skýrslur hafa verið gerðar og
lagðar fyrir stjórnarfundi annan
hvern mánuð, í háa herrans tíð og
verða að sjálfsögðu stílaðar upp á
nákvæmlega sama máta hér eftir.
í marsmánuði frekar en apríl,
þegar þessi skýrsla var tilbúin hér
fyrir hádegi á þriðjudegi og stjórn-
arfundurinn síðdegis sama dag, þá
er svo mikill órói í húsnæðismálun-
,um og svo mikil kvika, að mér
fannst nauðsynlegt að reyna að
tryggja það og gera nauðsynlegar
ráðstafanir til þess, að þetta vinnu-
plagg yrði fyrst og fremst til urn-
ræðu og meðferðar innan stjórnar-
innar en færi ekki út um víðan völl,
því auðvitað var skýrslan santin
með það fyrir augum að Húsnæðis-
málastjórn gæti notað hana í sínum
bollaleggingum um stöðu mála og
unt framhaldið, en alls ekki sem
blaðaefni handa fjölmiðlum. Og
þess vegna var það að ég einn og
ótilkvaddur tók ákvörðun um það
að stimpla skýrsluna „Trúnaðar-
mál“. Svona einfalt var þetta sem
síðan var básúnað út sem einhver
ofboðsleg trúnaðarskýrsla og leyni-
plagg! Eitthvað sem væri verið að
leyna Alþingi og almenningi og
einnig að þetta væri undan rifjum
félagsmálaráðherrans runnið. Allt
saman út í hött. Þetta varð til hérna
við skrifborðið. Ég hugsaði málið
svona. Ég stimpla skýrsluna „Trún-
aðarmál“ áður en hún fer inn á
fundinn, vegna þess að hún er sam-
in fyrir fund í Húsnæðismálastjórn
og ekki ætluð til annarra nota — og
ég taldi ekki heppilegt að skýrslan
yrði blaðamatur á því stigi málsins.
Ég fór ofan í skúffu til mín og sótti
stimpilinn „Trúnaðarmál" og
stimplaði á skýrsluna. Og ég tek al-
veg sérstaklega fram að það var
enginn sem bað mig um að gera
þetta eða ráðlagði mér það, hvatti
mig til þess að gera það eða neitt
þess háttar. Þetta var mín eigin
uppátekt sem að ég rökstyð með
þessum hætti.
Síðan var út af fyrir sig spurst
fyrir um það i stjórninni hvers
vegna þessi skýrsla væri stimpluð
„Trúnaðarmár og ég rökstuddi
það upp á nákvæmlega sama máta
eins og ég geri nú inn í þennan
hljóðnema. Því var ekki breytt og
þar við sat. Svona var þetta í sann-
Íeika sagt einfalt.
„Leyniskýrslan “
Þegar svo leið á vorið þá kom
fram önnur skýrsla sem kölluð var
„Leyniskýrslan". Hún fjallar um
þróun fjármálanna fram til alda-
móta eða svo, og var samin af
Yngva Erni Kristinssyni, hagfræð-
ingi í Seðlabankanum og Inga Val
Jóhannssyni, félagsfræðingi hjá
Húsnæðisstofnun. Þetta fóru menn
i fjölmiðlum að kalla Ieyniskýrslu
sem hefði uppgötvast fyrir ein-
hverja tilviljun og sýndi nú heldur
svarta mynd af stöðu mála og þróun
þeirra fram til aldamóta. Og hvern-
ig var nú þetta mál? í sjálfu sér al-
veg nákvæmlega jafn einfalt.
Það var öðru hvoru megin við
áramótin að einn stjórnarmanna
hér hjá okkur lagði fram tillögu um
það í Húsnæðismálastjórn, að
fengnir yrðu hæfir menn til þess að
semja yfirlitsskýrslu um hugsan-
lega þróun mála Iangt fram í tím-
ann. Allar stjórnir peningastofn-
ana leitast alltaf af og til við að gera
sér grein fyrir í hvaða átt þróunin
getur gengið, og stilli þar upp ýms-
um valkostum. Meðal annars eftir