Alþýðublaðið - 02.07.1988, Blaðsíða 17

Alþýðublaðið - 02.07.1988, Blaðsíða 17
Laugardagur 2. júlí 1988 17 SKOTMARK Kristján Þorvaldsson skrifar Hannes Holmsteinn Gissurarson ADALATRIDID ER SAMVINNA Hannes Hólmsteinn: Æskilegt að ekki séu allir á sama máli í deild eins og félagsvísindadeild, þar sem enginn sannleikur er til, heldur bráðabirgðasannleikur hvers tíma. Miðað við umfjöllun hlýtur ráðning Hannesar Hólm- steins Gissurarsonar í stöðu lektors i stjórnmálafræði við Háskóla íslands, að vera ein allra umdeildasta stöðuveit- ing síðustu ára. Menntamála- ráðherra virtist enda full meðvitaður um það og lét fylgja með sérstaka greinar- gerð þegar hann sendi fjöl- miðlun fréttatilkynningu um ákvörðun sína seinnipartinn á fimmtudag. Ef til vill kom veitingin ekki á óvart, þvi hún er í samræmi við pólitíska flokkadrætti. Engu að síður áttu menn ekki von á því aö menntamálaráðherra réði mann í starfið í algjörri and- stöðu við rektor Háskólans, Sigmund Guðbjarnason. Fyrir lá álit dómnefndar sem taldi annan umsækjanda hæfast- an, Ólaf Þ. Harðarson stjórn- málafræðing. Það var og skoðun Þórólfs Þórlindsson- ar deiidarforseta félagsvis- indadeildar, að ekki væri hægt að ganga fram hjá Ólafi. Raunar taldi dómnefnd- in að Hannes Hólmsteinn væri ekki hæfur til að gegna starfinu, eins og deildin lýsti stöðunni í auglýsingu sinni. Hannes Hólmsteinn er í Skotmarkinu í dag, en Al- þýðublaðið náði símsam- bandi við hann á hótelher- bergi í Montreol í Kanada. — Hvað finnst þér um að taka við þessu starfi eftir þá hörðu gagnrýni sem fram hefur komið á stöðuveiting- una? „Ég þakka traustið og mun verða þess verðugur." — Hefuröu geð í þér að setjast t þennan stól i and- stöðu við yfirmenn félagsvís- indadeildar svo og háskóla- rektor? „Aðalatriðið er að sinna einhverjum rannsóknum, en eyða ekki tíma í rifrildi. Eg á ekkert sökótt við þessa menn.“ — Þessi andmæli hafa varla komið þér á óvart? „Jú. Ég er eiginlega alveg undrandi. Annars finnst mér það ekkert aðalatriði. Menn standa og falla með verkum sínum, en ekki umsögnum annarra. Þess vegna hef ég engar áhyggjur af annarra skoðunum, heldurvil kosta kapps um að leggja fram verk í framtíðinni sem verða fram- bærileg. Tíminn einn sker úr um það, hvort þessi ákvörðun ráðherra hafi verið rétt eða ekki. Ég ætla að gera mitt besta til að sýna fram á að hún hafi verið rétt.“ — Nú styðjast menn viö álit dómnefndar, þar sem m.a. er komist að niðurstöðu um kandidatsritgerð þína, að sumstaðar sé beinlínis rangt farið með staðreyndir, einka- sjónarmið og persónulegir dómar um menn... „...Það er að vísu ekki rétt. Ég bendi þér á að stúdents- próf skiptir meira máli en landspróf þegar farið er í há- skóla. Sérstaklega gildir þetta þegar um er aó ræða stúdentspróf í greinunum sem ætlað er að læra í há- skóla. Ég tók doktorspróf í stjórnmálafræði, en magist- erpróf mitt var í sagnfræði. Þessi lektorsstaða er í stjórn- málafræði. Ég skil þess vegna ekki spurninguna. Hvaða máli skiptir einkunn sem ég hef á landsprófi, þeg- ar ég sæki um lektorsstöðu við háskóla?" — Þú hefur numið og starfað á sviði sagnfræði, heimspeki og jafnvel við- skiptafræði. Hver er þín raun- verulega menntun? „Doktorsritgerð mín er í stjórnmálafræði. Það kemur skýrt fram í áliti dómnefnd- ar....“ ...Og taldist hæf til um- sóknar í heimspeki? „Doktorsritgerðin er í stjórnmálafræði og fjallar um stjórnmálastefnur, íhalds- stefnu og frjálslyndisstefnu." — Efastu sjálfur um hæfni Ólafs Þ. Harðarsonar sem dómnefndin taldi hæfari? „Mér dettur ekki í hug að ræða þessi rnál á þessum grundvelli. Ég held að þetta séu allt Ijómandi menn.“ — Nú sagöi menntamála- ráðherra í viðtali, þegar hann rökstuddi þessa ráöningu, að gott væri fyrir deildina að fá inn menn með ný og ólík sjónarmið og deildin megi ekki verða einskorðuð við fé- lagsskap manna sömu skoð- unar. Hann tók þó fram að ekki væri um pólitíska veit- ingu að ræða. Finnst þér ekki sem frjálslyndum manni, þetta vera vafasamur mál- flutningur? „Vísindin þokast ekki áfram nema við frjálsa sam- keppni hugmynda, sérstak- lega mannvísindi. Þau krefj- ast fjölbreytni í viðhorfum og sífelldrar umræðu. Þess vegna er æskilegt að það séu ekki allir á sama máli í deild eins og félagsvísinda- deild, þar sem enginn endan- legur sannleikur er til heldur bráðabirgðasannleikur hvers tíma.“ — Heldurðu að það skaði ekki Háskólann, að þessi ráðning skuli vera i algjörri andstöðu við háskólarektor, eins og komið hefur fram? „Árið 1944 skipaði Dr. Björn Þórðarson, þáverandi menntamálaráðherra, séra Sigurbjörn Einarsson dósent í guðfræði i andstöðu við guðfræðideild og háskólaráð, sem samþykkti harðorð mót- mæli til ráðherra. Ég hef ekki orðið var við það að störf séra Sigurbjörns hafi orðið Háskólanum til skammar. Fleiri dæmi mætti tína til. Aðalatriðið er hvort menn standi sig sem rannsóknar- menn og það hef ég hugsað mér að gera.“ — Málið snýst um faglegt mat á hæfni þinni? „Nei, nei. Það snýst ekki um hæfni mína. Ég hef hlotið ótvíræða hæfnisdóma. Það snýst um á hvaða sviði sú hæfni sé.“ — Hvaða hæfnisdómar eru það? „Hefurðu ekki kynnt þér málið? Ég hef fengið hæfnis- dóma í stjórnmálaheimspeki, hjá þessum mönnum I Há- skólanum. Sá hæfnisdómur sem mestu máli skiptirer auðvitað doktorspróf sem ég hef lokið, einn umsækjenda. Ég hef fengið hæfnisdóma hjá báðum dómnefndum sem hafa fjallað um nám mitt.“ — Hæfnisdómar sem ekki nýtast þér... ...hæfnisdómar sem ekki eru taldir á þeim sviðum sem auglýst er í stöður. Eina sem ég hef ekki fengið hæfnis- dóm í núna er í að kenna byrjendum. Ástæðan er sú að mínar fyrstu gráður eru ekki í stjórnmálafræði, held- ur sögu og heimspeki. Um það snýst málið, þótt ég hafi lokið doktorsnámi í stjórn- málafræði. Ég hélt hins vegar að þeir sem hefðu lokið slíku námi væru hæfir til að kenna. Annars er þetta bara þvarg um aukaatriði.“ — Einkunn kennara þinna í Oxford virðist hafa vegið þungt í áliti menntamálaráð- herra. Eru þeir menn ekki jafn vilhallir þér og þú taldir ákveðna menn í dómnefnd- inni í Háskólanum óvilhalla þér á sínum tima? „Mér skilst að hann hafi leitað álits um eitt atriði, sem þeir eru bærir um. Það er hvort doktorsgráða frá Oxford háskóla feli ekki í sér næga þekkingu á undirstöðu- atriðum stjórnmálafræðinnar. Og þeir hafi sagt já.“ — Hvaða áherslur verða hjá þér í kennslunni? /Etl- arðu að kenna skyldufög, val- greinar eða hvað? „Ég er ekki einn um að ákveða það. Ég hlakka til að starfa með nemendum og kennurum i deildinni. Núna er ég að fara að flytja fyrir- lestur hérna um undirstöðu- atriði mannréttindahugtaks- ins. í haust gef ég út bók sem heitir Markaðsöfl og miðstýring, þar sem ég fjalla um samanburðarstjórnmál á breiðum grundvelli. Síöan verður doktorsritgerð mln endurprentuð, því hún er upp- seld. Síðan hef ég hugsað mér að koma upp kennslu- bókum í þeim greinum sem ég mun fjalla um, þvi ég tel skyldu þeirra sem kenna við Háskólann, að reyna að skrifa bækur á sínum fræðisviðom. Gera Háskólann ekki bara að skóla fyrir þá sem stunda nám þar, heldur líka að há- skóla allrar þjóðarinnar, þannig að til verði læsileg rit fyrirallan almenning. Ég get nefnt tvo menn sem tókst þetta sérstaklega vel. Annar þeirra er Sigurður heitinn Nordal, sem skrifaði ekki aðeins fyrir nemendur sína heldur líka fyrir alla þjóðina, og hinn er doktor Þór White- head prófessor, sem hefur verið að skrifa alveg einstak- lega góðar bækur sem öll þjóðin hefur lesið. Síðan er annað atriöi sem kennarar í íslenska Háskólan- um þyrftu að kosta kapps um, það er að vera gjaldgeng- ir á alþjóðlegum vettvangi og bera hróður Islands sem víð- ast.“ —■ Eru mótmælin gegn ráðningunni kannski bara galdrabrennur? „Það hafa áður gerst ein- hver læti. Reiðin er ekki lang- vinn, eða hvað? Hún er til- finning sem rís og hnígur. Hún er það í eöli sínu. Hún er ekki gott leiðarljós fyrir framtíðina. Aðalatriðið er að vinna saman.“ — Skilgreinir þú þessi mótmæli sem reiöi? „Ég er hérna erlendis og veit reyndar ekki mikið um þessi mótmæli. En ég hef alltaf verið umdeildur. Er það ekki bara gott. Ég skil reynd- ar ekki af hverju ættu að verða einhver læti út af þess- ari stöðu. Lektorsstaða við Háskólann er ekki beint feit- astaembætti þjóðarinnar.“ — Það litur út fyrir aö þetta hafi verið pólitísk veit-. ing, það er að skilja á há- skólarektor í Þjóðviljanum? „Ég er sannfærður um það að Birgir (sleifur hefur farið eftir sinni bestu samvisku i þessu máli. Það vita allir sem þekkja hann. Það sem úrslit- um ræður er ekki að ég skuli vera í sama flokki og hann, heldur hefur hann talið að ég væri bestur til stöðunnar fall- inn af þeim er sóttu um. Þú manst eftir því þegar hann skipaði Sjöfn Sigurbjörns- dóttur. Ekki var hún flokks- systir hans. Ekki var Einar Laxness flokksbróðir hans. Hann skipaði hann fram- kvæmdastjóra menntamála- ráðs.“ — Sigmundur Guðbjarna- son, er ekki Jón Jónsson i Trékyllisvík, hann er háskóla- rektor sem gefur stöðuveit- ingunni þá einkunn, að hún sé óheillaverk. Hvernig er fyrir þig að ganga inn i þessa virtu stofnun með þetta á bakinu? „Þetta mál er ekki erfitt fyrir mig. Það getur vel verið að það sé erfitt fyrir Háskól- ann, vegna þess að það er ákaflega óvenjulegt að maður með doktorspróf frá Oxford háskóla, einum virtasta há- skóla í heimi, að hann skuli ekki vera dæmdur hæfur til að kenna byrjendum. Annars er Sigmundur Ijómandi mað- ur og hefur unnið margt gott fyrir Háskólann."

x

Alþýðublaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.