Alþýðublaðið - 30.11.1995, Blaðsíða 19

HELGIN 30. NÓVEMBER - 3. DESEMBER 1995
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
19
neitun hins svokallað veruleika. Um leið og
heimur skáldskaparins er lofaður er heimur
hversdagsleikans úthrópaður.
Skrepptu með mér í ferð
út á hríngveg Ijóðsins
Burtu héðan já burtu langt
Reikum saman um Ijóðvegina
leitum og það sem við flnnum
er okkar fundur en ekki
fyriiframgefinn sannleikur hinna
áhœttusnauðu
I öllum Ijóðabókum Sigurðar Pálssonar
tekur glíma skáldsins við að yrkja, á sig
mynd af ferðalagi, hvort sem það er ferð um
ljóðvegi, sigling eða línudans. Jafnvel of-
drykkja Dylan Thomas birtist sem ferð niður
í „ljóðnámugöngin”. Hins vegar má segja að
í Ljóðlínu-bókunum virðist sem skáldskap-
urinn sé runninn saman við veruleikann. I
stað þess að birtast sem sérstakur heimur, er
skáldskapurinn tæki til þess að gera hvers-
dagsleikann óhversdagslegan. Markmiðið er
ekki að komast burt heldur að upplifa veiu-
leikann með aðstoð skáldskaparins. Máttur
skynfæranna er lofaður. Skáldskapurinn og
lífíð eru eitt.
Þegar heildarverk Sigurðar Pálssonar er
skoðað kemur í ljós að skáldið, sem allt frá
fyrstu tíð hefur lalist til hinna „ólrnu villi-
katta spurninganna”, lofsungið efann og
sannleiksleitina og aldrei hætt að ráðast í
ljóðum sínum á „svarthvíta fullvissu", „feita
mærð hinna efalausu“, „hortuga klettvissu",
„kortlögð lausamálssannindi" hefur virkjað
efa sinn um gildi hvers kyns óbifanlegrar
staðfestu til að rækta með sér trú á hreyfmg-
una. Fyrir Sigurði Pálsyni felst fegurð lífsins
í því að það er hreyfing, sífelld breyting. I
ljóðinu „Nýársljóð 1“ standa þessar línur:
Ltfið er svo dásamlega blint
þreifar sig áfram
þefar sig áfram
inn út austur vestur
ÁFRAM!
Það er líkaraflugeldi
á blindri ferð
líkara fljúgandi kampavínstappa
Iteldur en almanökum
Sigurður Pálsson lofsyngur dansinn, leit-
ina, tilviljanimar, en gagnrýnir stöðnunina
og hina yfírborðskenndu og innantómu al-
vöru sem einkennir oft mannleg samskipti.
Það viðkvæði sem er ríkjandi í ljóðlist hans
er að þrátt fyrir allt sigrar h'fið á endanum.
Eftirfarandi brot eru úr ólíkum ljóðum:
„Jafnvel stálfrostið eyðir ekki/ Mjúku
vatni“, „vorið/ stígur upp úr kjallaranum/
með nýja liti og hljóma/ og nýjar mæliein-
ingar“, „Alltaf stendur eitt-núll/ fyrir lífinu/
þegar upp er staðið", „Vatnajökull! Vissu-
lega ertu stór ... Vatnajökull minn/ Vorið er
samt stærra/ Vorið breytir þér í slefandi hálf-
vita“.
Tvö ljóð þar sem ort er um sólina, annað
úr Ljóð vega tnenn, hitt úr nýjustu bókinni,
Ljóðlínuskip bera þessari hugsun Sigurðar
Pálssonar glöggt vitni. í eldra ljóðinu „Á
hvíta örk“ standa þessar línur:
Á hvíta örk landsins hafa þeir skrifað
Letur dauðans
Letur auðsins
Letur valdsins
Enn skín sólin þrjósk
í yngra ljóðinu „Sami staður" er ort um þá
áráttu mannsins gegnum aldimar að halda
paradís og víti tilheyra öðmm heimi, þegar
þessa tvo staði sé báða að finna á jörðinni.
En þráttjyrir óttann
syndafallið sjálfshatrið
dælir hún ennþá
lífsbylgjunum
gatnla dœlan
gamla geilsadœlan
kyssir hörundið
kyssir ávexti jarðar
Paradís er hér!
Sá sem finnur gleði í sólinni eins og ljóð-
mælandinn í þessu ljóði þarf ekki að leita
hamingjunnar langt, honunt nægir þessi
heimur eins og hann er. Gleðigjafi hans er
lífsgjafinn sjálfur.
Ef það er einhver ein lýsing
sem á betur við skáldið Sigurð Pálsson
en önnur þá er hún sú að hann
sé lofsöngvari, haldinn ríkri en
kröfuharðri ást til lífsins.
Til þess að heimurinn sem við lifum í, um-
hverfi okkar, já til dæmis höfuðborgin
Reykjavík öðlist fegurð í hugum okkar, er
ekki nóg að skipulaginu sé breytt, ný hús séu
byggð, fleiri trjám sé plantað, við þurfum
skáld eins og Sigurð Pálsson sem hugsa á
okkar tungumáli um þennan svokallaða
vemleika, koma auga á möguleikana, og
minna okkur stöðugt á að lífið gefst ekki upp
fyrirhafnarlaust. Og ef við viljum ekki fara
rnikils á mis þurfum við að gefa okkur tíma
til þess að hlusta eftir því sem þau eru að
segja.
(1) Ljóðabækur Sigurðar Pálssonar eru: Ljóð
vega salt (1975), Ljóð vega menrt (1980), Ljóð
vega gerð (1982), Ljóð námu land (1985),
Ljóð námu menn (1988), Ljóð námu völd
(1990), Ljóðlínudans (1993), Ljóðlínuskip
(1995).