Vísir - 16.06.1976, Blaðsíða 8

8
VÍSIR
Útgefandi: Keykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Davió Ciuðmundsson
Kitstjórar: l>orsteinn Pálsson, ábm.
Ólafur Kagnarsson
Kitstjórnarfulltrúi: Bragi Guömundsson
Fréttastj. erl. frétta: Guöinundur Pétursson
Klaöanienn: Anders Hansen, Anna Heiður Oddsdóttir, Edda Andrésdóttir,
Einar K. Guðfinnsson Jón Ormur Halldórsson, Kjartan L. Pálsson, Ólafur
Hauksson, Óli Tynes, Rafn Jónsson, Sigriður Egilsdóttir, Sigurveig Jóns-
dóttir, Þrúður G. Haraldsdóttir.
tþróttir: Björn Blöndal, Gylfi Kristjánsson.
útlitsteiknun: Jón Óskar Hafsteinsson, Þórarinn J. Magnússon.
Ljósmyndir: Jens Alexandersson, Loftur Asgeirsson.
Auglýsingastjóri: Þorsteinn Fr. Sigurðsson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Auglýsingar: Hverfisgötu 44. Simar 11G60 8GG11
Afgreiðsla: Hverfisgötu 44. Simi 86611
Ritstjórn: Siöumúla 14. Simi8(k»ll. 7 linur
Askriftargjald 1000 kr. á inánuöi innanlands.
i lausasölu 50 kr. eintakiö. Blaöaprent hf.
Verðbólgan útilokar
umbœtur og nýsköpun
Frá striðslokum hafa stjórnmálamenn, i orði
kveðnu a.m.k., verið að glima við verðbólguna. Við
höfum þó aldrei búið við jafn hrikalegan dýrtiðar-
vöxt og einmitt á allra síðustu árum. Verðbólgan
hefur sýkt efnahagslifið svo, að lengur verður ekki
haldið áfram á sömu braut.
Það hefur gengið mjög erfiðlega að komast út úr
hringdansi þessarar miklu verðbólgu. Menn eru
ekki fremur en endranær sammála um, hvað veldur
og hverjir beri ábyrgðina. En á meðan stjórnmála-
menn og leiðtogar hagsmunasamtaka deila um
keisarans skegg heldur verðbólgan áfram að grafa
undan undirstöðum þjóðarbúskaparins.
Þetta blað birti i fyrri viku mjög athyglisverðar
greinar eftir Jónas H. Haralz bankastjóra um or-
sakir og afleiðingar verðbólgunnar. Hann bendir
þar réttilega á, að eftir fjögurra ára mikla og vax-
andi verðbólgu stöndum við þannig að vigi, að lifs-
kjör eru lakari en fyrir þremur árum, hagvöxtur er
með öllu stöðvaður, gjaldeyrisforðinn er uppurinn,
lánstraust að þrotum komið og greiðslubyrði er-
lendra skulda óhófleg.
Jónas H. Haralz heldur þvi ennfremur fram, að
engin von sé til þess að unnt sé að ná hagvexti eða
stefna yfirleitt að nokkru þjóðfélagslegu markmiði
samfara slikri verðbólgu, sem við höfum búið við.
Þetta er hrikaleg staðreynd, sem þjóðin verður þó
að horfast i augu við.
Handahófskenndar bráðabirgðaaðgerðir i efna-
hagsmálum duga ekki lengur, þegar svo er ástatt.
Við þurfum að höggva að rótum verðbólgunnar.
Það er barnaskapur, þegar einstaka stjórnmála-
menn og foringjar hagsmunasamtaka halda þvi
fram að unnt sé að hafa hemil á dýrtiðinni með þvi
einfalda ráði að láta verðlagsnefndirnar banna
verðhækkanir. Sú pennastriksaðferð dugar
skammt.
Rætur verðbólguvandans liggja i samfélaginu al-
mennt eins og Jónas H. Haralz bendir á. Þar fara
allir sinu fram, launþegar, stjórnvöld og atvinnu-
rekendur. Það er svo verðbólgan, sem gerir upp á
sinn óskipulega hátt dæmið, er menn fást ekki sjálf-
ir til þess að leysa.
Engum á að geta blandast hugur um, að megin-
markmiðið i efnahagsmálum þjóðarinnar hlýtur að
vera það að draga verulega úr verðbólgunni. A
meðan hún heldur áfram náum við ekki öðrum
æskilegum efnahagslegum eða félagslegum mark-
miðum.
Um sinn verðum við að sætta okkur við að hægja á
sókninni að ýmsum þeim markmiðum, sem helst
hefur verið einblint á, meðan unnið er að þvi að
draga úr verðbólgunni. En það er nær útilokað að ná
árangri i þessum efnum, nema samstaða og sam-
vinna takist á milli stjórnvalda og hagsmunahópa.
Það gengur ekki öllu lengur að þessir aðilar haldi
áfram sama skollaleiknum og verið hefur. Þjóð-
félagið stenst ekki þessa miklu verðbólgu. Þess
vegna verður ekki dregið endalaust að spyrna við
fæti.
Jónas H. Haralz heldur þvi réttilega fram, að
menn séu nú fúsir til þess að skjóta umbótum á frest
i þeirri von að geta unnið að þeim með árangri að
nokkrum tima liðnum.
Miðvikudagur 16. júni 1976 VTSIR
Umsjón: Guðmundur Pétursson
i
RÁÐSTEFNAN
LEYSTIST UPP í
PÓLITÍSKT ÞREF
Stærstu alþjóðaráðstefnu,
sem nokkurn tíma hefur verið
haldin um lifnaðarhætti manns-
ins, lauk svo að lokaályktun og
tillögur um bætt umhverfi
mannsins féllu fyrir pólitfsku
þrefi.
Hin geipistóra tveggja vikna
Byggöa-ráðstefna Sameinuðu
þjóðanna um hibýli og nauð-
þurftir mannsins klofnaði I al-
þjóðapólitík, svo að engin sam-
staða náðist um lokaályktun.
Aður en ráðstefnan rann út i
sandinn höfðu ráðstefnumenn
að vlsu gert ályktanir, sem
unar i hendur, er hætt við, aö
þær verði áhrifaminni en ella, ef
allir hefðu skrifað undir.
Pólitiskt brölt og ýtni araba-
rikjanna og fylginauta þeirra
frá þróunarlöndunum hefur gert
mönnum mjög gramt I geði,
enda er þetta ekki i fyrsta sinn,
sem slikt spillir alþjóölegu sam-
starfi. Hugrenningum manna
eftir þennan snubbótta endi
Byggðaráðstefnunnar lýsti best
Russel Peterson, einn fulltrú-
anna I nefnd bandarikjamanna
á ráðstefnunni. Hann lét i það
skina undir lok ráöstefnunnar,
aö Bandarikin kynnu I framtlð-
Evrópu töldu hlutverk ráðstefn-
unnar miklu vlðtækara.
Hinir slðarnefndu álitu, aö
ráðstefnan ætti að taka til und-
irokaðra þjóða, fjölþjóðafyrir-
tæja og líka f jalla um bilið milli
fátækra þjóða og rlkra.
Fulltrúar arabarikjanna litu
svo á, að I umræðum um
mannabyggðir ætti að sjálf-
sögðu að taka fyrir búsetu fólks
á hernumdum landsvæðum.
Vesturlandamenn töldu sllk
umræðuefni pólitisk eðlis sem
ekki ættu heima á Byggðaráð-
stefnunni, enda mundu umræð-
HSlglI
■ % ■■■'í í. ?
kunna aö leiða til þess að einn
góðan veðurdag, þegar fagrir
draumar rætast, verði fátækra-
hverfum heims útrýmt, hömlur
settar á jarösöluspekúlasjónir
og öllum jarðarbúum séð fyrir
hreinu neysluvatni.
En þó aðeins kannski.
Vesturlönd, sem með auði sln-
um og sérfræðikunnáttu, heföu
helst getaö flýtt fyrir þessum
fögru áformum, þvertóku fyrir
að skrifa undir lokayfirlýsingu
„Voncouver-ráðstefnunnar”,
sem átti að verða endapunktur-
inn á þessari 134 þjóða þingi.
Ástæöan var klásúla, sem beint
var gegn Israel og arbar höfðu
fengið þvingað inn I textann.
Þegar einstakar rikisstjórnir
fá ábendingar Habitatráðstefn-
inni að halda sig fjarri ráðstefn-
um Sameinuðu þjóðanna um
vandamál jarðarbúa.
Hann taldi, aö áliti Sameinuðu
þjóðanna væri mjög spillt meö
vinnubrögöum, eins og sendi-
nefndir araba viðheföu.
Kannski var aldrei á góöu von
um niðurstööu ráðstefnunnar,
þvl að strax i upphafi bar á þvi,
að Vesturlönd greindi á viö aör
ar ráðstefnuþjóöir um hvað
ráðstefnan ætti i rauninni að
snúast. Þannig komu til dæmis
sendinefndir Bandarikjanna og
Stóra-Bretlands með hópa
tækniráðunauta sér til fylgis,
arkitekta og hönnuöi, þviaö þeir
töldu að ráðstefnan yrði vett-
vangur til að skiptast á tækni-
legum hugmyndum. Fulltrúar
þróunarlandanna og Austur-
ur um þau ekki leiða til neins.
Lengst af var reynt aö sigla
milli skers og báru á ráðstefn-
unni, og halda umræðum utan
við pólitik. Oft var farið yfir
mörkin, en stýrt út fyrir aftur.
En hinn sterki fjandskapar-
straumur milli araba og Israela
bar umræðurnar jafnan af leið,
og vildu hinir fyrrnefndu ekki
annað hafa, en tekin yrði inn I
lokaorð ráðstefnunnar yfirlýs-
ingin gamla, sem þeir eitt sinn
knúðu Sameinuðu þjóðirnar til
að samþykkja, um að zionismi
jafngilti kynþáttaofstæki.
I undirnefndum ráðstefnunn-
ar plægðu menn sig I gegnum
staflana af tillögum I leit að
orðalagi, sem allir gætu fellt sig
við. Þar voru unnin hreint ótrú-
leg afrek á diplómata-sviðinu.
En það kom barasta fyrir lit-
ið.