Morgunblaðið - 07.01.2001, Blaðsíða 21

Það þarf að hlúa vel að hundunum á hverjum áfangastað og setja undir
þá hálm til að halda á þeim hita.
Lagst yfir kortin til að glöggva sig á keppnisleiðinni.
skoðaðir og smurðir vel og vandlega
(4 sinnum á 8 hunda) og klæddir í
þurra sokka. Þann tíma sem afgangs
er, er hægt að sofa eins og mann lyst-
ir. Með hundinn Lappa á sleðanum
komum við okkur til Levajok. Hann
hafði tognað á öðrum framfætinum
rétt áður en við komum inn á áfanga-
stöðina. Ég ákvað að taka mína 12
tíma skyldupásu inni á Levajok.
Tanaáin frá Levajok til Karasjok
liggur á milli Finnlands og Noregs.
Ég hafði heyrt sögur af tveimur
keppendum. Annar þeirra hafnaði í
Finnlandi eftir vonskuveður, þar sem
hundarnir voru settir í einangrun og
hann sjálfur tekinn fastur. Hinn eftir
að hafa fengið snjóankerið í hnakk-
ann og hafði hangið eins og makríll á
eftir sleðanum þangað til hundarnir
hurfu niður um vök á ísi lagðri ánni.
90 km eftir ísilagðri ánni er jafn lít-
ið spennandi og það hljómar. Best
hefði verið að taka þessa leið í myrkri
því hundarnir brugðust alveg eins við
og fólk þegar það sér hvað það er
óendanlega langt í næstu beygju.
Út af sporinu
Það var ekki fyrr en 3 km áður en
við nálguðumst Karasjok að það
færðist líf í leikinn. Við höfðum farið
inn á vitlaust spor og beygt því of
snemma út af ánni. Eftir að hafa
pukrast í gegnum birkiskóginn sem
lá meðfram ánni hlupum við þvert yf-
ir fótboltavöll þar sem nokkrir pollar
höfðu gert hlé á leiknum til að fylgj-
ast með þessu birkiskreytta sleða-
gengi renna framhjá. Því næst lá
leiðin eftir nokkrum götum og
göngustígum, inn um húsagarða,
undir þvottasnúrur, fram hjá kaup-
félaginu þar sem fólk sem var ýmist á
leiðinni út eða inn og varð ekki síður
undrandi en pollarnir á fótboltavell-
inum en gaf sér tíma til að fylgjast
með genginu blaktandi íslenska fán-
anum þjóta í gegnum miðbæinn. Síð-
an lá leiðin eftir aðalveginum yfir
hringtorg og upp að andyrinu á hótel
Karasjok, þar sem var næsta áfanga-
stöð.
Liðið mitt samanstóð af tveimur
forystuhundum; Sammy 9 ára var
með mestu reynsluna. 7 sinnum hafði
hann komist í gegnum 1000 km
hlaupið, virkilega félagslyndur og
einkar góður forystuhundur, virkaði
næstum mannlegur. Þetta var síð-
asta hlaup hans vegna aldurs.
Madam, 4 ára, hafði einu sinni
komist í gegnum 1.000 km hlaupið.
Ofvirk en flink að lesa úr slóðinni.
Afangurinn samanstóð af sex ung-
hundum, Ophir-Nikolai, Tútú-Kasan,
Lappa og Snata sem höfðu jafn litla
reynslu og ég af svo löngu keppn-
ishlaupi. Allir voru hundarnir af teg-
undinni Alaska Huskys. Þar fyrir ut-
an voru það svo aðstoðarmenn mínir,
Siri og Knut. Þau óku þjónustubíl
okkar á milli áfanga- og fóðurstöðv-
anna.
Að dreyma í vöku
Þegar haldið var frá Karasjok var
ég orðinn tveimur hundum fátækari
eftir að ég varð að taka Tútú út vegna
tognunar í axlarliði.
Mínus 33 gráðu frostköld suð-suð-
vestanáttin blés beint í fangið á okk-
ur. Rétt áður en við nálguðumst Bæi-
vasgiedde tók vindinn að lægja. Nú
fyrst fór þreytan að segja til sín. Allt í
einu sá ég tvö kjúklingalæri hlaup-
andi fyrir framan sleðann. Eftir að
hafa nuddað augun vel og lengi og
hrist upp í heilasellunum, sá ég að
þetta var afturendinn á Ophir sem ég
lýsti upp með höfuðljósinu. Það voru
ótrúlegustu sýnir sem voru farnar að
mæta okkur á leiðinni. Allt í einu sá
ég að forystuhundarnir koma hlaup-
andi á móti mér. Ég beygði mig hratt
niður og var næstum því dottinn af
sleðanum.
„Að dreyma með meðvitund, kall-
ast þetta,“ sagði Siri þegar ég kom
inn til Suossjavri. Það voru fleiri
keppendur sem duttu inn í svona
draumsýnir og voru að mæta heilu
málverkunum, flutningabílum sem
komu úr gagnstæðri átt á móti geng-
inu, litlum brúm og öðrum ótrúleg-
ustu hlutum.
Markinu náð
Eftir að hundarnir höfðu safnað
nægum kröftum og nokkrum lítrum
af kaffi hafði verið rennt niður lögð-
um við af stað í kvöldroðanum í átt að
marki.
Inn á Jiesiavrre, stærsta veiðivatni
á Finnmerkurheiðinni, 66 km² að
stærð, ókum við inn í þétta frost-
þoku. Það rétt glitti í afturendann á
fremstu hundunum í ljósgeislanum
frá höfuðljósinu sem flattist út í stór-
an hvítan hring fyrir framan okkur í
þokunni. Skyndilega var eins og stórt
sviðstjald hefði verið dregið frá, og
við komum másandi út úr þokunni,
umlukin þykku lagi af frostkristöll-
um.
Undir stjörnubjörtum himninum
með dansandi norðurljósin yfir okk-
ur eins og flögrandi silkiborða og litla
skýjabólstra sem stigu út úr vitum
hundanna komum við til Alta.
Eftir 3 daga, 10 tíma og 54 mínútur
runnum við yfir marklínuna í 20.
sæti. Af þeim 33 sem tóku sér stöðu í
byrjun í 500 km flokknum, skiluðu 26
sér í mark.
Fyrsta Finnmerkurhlaupið var
haldið 1981 og var þá 260 km langt. Í
dag er Finnmerkurhlaupið þriðja
stærsta hundasleðahlaup í heimi.
Bara í Alaska eru tvö hlaup sem eru
lengri. Það er keppt í tveimur flokk-
um, eitt yfir 500 km með 8 hundum
og eitt yfir 1.000 km með 14 hundum.
Maður fær ekki leyfi til að keppa í
1.000 km hlaupinu fyrr en eftir að
hafa fyrst lokið 500 km hlaupi. Í ár
stilltu alls 64 sleðagengi („hunda-
spönn“) sér á rásmarkið, 33 í 500 km
hlaupið og 31 í 1.000 kílómetrana.
Hundarnir sem heltast eða slasast
á einhvern hátt eru teknir út á
áfanga- eða fóðurstöðvunum. Það má
ekki hafa færri en fimm hunda þegar
komið er í mark.
Keppendur eru skyldaðir til að
hafa útbúnað til að hafast við úti á
heiðinni. Í 500 km. hlaupinu er farið
um 4 fóðurstöðvar en í 1.000 km
hlaupinu er farið um 13 stöðvar. Að-
eins lágmarkshjálp er leyfð utan frá.
Reglugerðin kveður á um að skylda
sé að taka sér tvær hvíldir, aðra 12
tíma og hina 6 tíma. Það er undir
hverjum og einum keppanda komið
að ákveða hversu mikla hvíld hann og
hundarnir þurfa á leiðinni þar fyrir
utan.
Keppnistíminn í 500 km hlaupinu
eru 2–3 sólarhringar en í 1.000 km
hlaupinu 5–6 sólarhringar.
Með hundinn Lappa á sleðanum en hann tognaði á öðrum framfætinum. All gert klárt fyrir næsta áfanga hlaupsins.
Aron hafði með sér tvo aðstoðarmenn, Siri og Knut, og þau óku þjónustubíl liðsins á milli áfanga- og fóðurstöðvanna.
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 7. JANÚAR 2001 B 21