Morgunblaðið - 11.02.2001, Blaðsíða 20

LISTIR
20 SUNNUDAGUR 11. FEBRÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Dodge Durango SLT+ 07/99
Ekinn 17.000 km, 7 manna, leðurinnrétting, litaðar rúður,
dráttarbeisli, geislaspilari, brettakantar, hvítur að lit.
Upplýsingar í síma 892 4880 eða 567 1787.
Bók sem rekur þróun hug-
mynda um skipulag í Reykja-
vík. Bókin útskýrir hvers
vegna Reykjavík stendur nú á
tímamótum og hvernig ný sýn
til skipulagsmála hennar er að
verða til. Bókin er mjög mikil-
vægt framlag til þeirrar miklu
umræðu um skipulagsmál
Reykjavíkur sem nú fer fram.
Fæst í flestum bókabúðum.
Leiðbeinandi verð kr. 1.980.
HÁSKÓLAÚTGÁFAN
ÚR því að sýning á verkum banda-
rísku listakonunnar Diana Thater
var að syngja sitt síðasta í hinum vel
heppnaða Tensta konsthall, skammt
utan við Stokkhólm, en sýningin
Meðal við melankólíu – í Edsvik
konst och kultur, í Sollentuna – með
Harald okkar Jónsson innanborðs í
glæstum hópi sænskra og alþjóð-
legra kollega ekki enn komin á flot
var ekki úr vegi að skoða sýninguna
Oskuldens århundrade – Öld sak-
leysisins – í Liljevalchs konsthall.
Sýningin fjallar um hvíta, einlita
málverkið í sögulegri vídd.
En það er ekki úr vegi að byrja
með kynningu á Listaskála Lilje-
valchs, einum elsta listaskála Evr-
ópu, sem heitir í höfuðið á iðnjöfr-
inum Carl Fredrik Liljevalch, og var
opnaður árið 1916. Þessi undurfagri
og margsala listaskáli stendur á
Skansinum vestanverðum líkt og vin
við eilítið fjarskylda smábátahöfn.
Við listaskálann er hið frábærlega
notalega kaffihús og geysivinsæli
matsölustaður Blå porten, eða Bláa
hliðið, með standandi hlaðborði, bök-
um, kökum, rjúkandi kaffi og borð-
víni. Það var upphaflega stofnað árið
1692, enda ber reynsluríkt loftið og
máluð loftskreytingin aldrinum fag-
urt vitni.
Í fríi frá fundarsetum, eða á fögr-
um helgardegi, þegar fáar verslanir
eru opnar, er tilvalið fyrir Íslendinga
stadda í Stokkhólmi að rölta austur
Strandveginn og bregða sér út á
Skansinn og skoða Liljevalchs
konsthall áður en þeir fá sér svo bita
á Bláa hliðinu. Eftir að fyrrum Roos-
eum-stjórinn Bo Nilsson settist í for-
stöðumannsstólinn má búast við enn
kröftugri umsvifum á Liljevalchs en
hingað til enda hefur hann verið með
virkustu sýninga- og safnstjórum
Svía undanfarinn áratug. Það er
skemmst að minnast athyglisverðrar
sýningar hans á sænskri samtímalist
í Feneyjum 1997, undir heitinu De-
position, sem bæði getur þýtt vitn-
isburður og ofantaka. Að margra
mati var þetta hugarfóstur Nilssons
besta sérsýningin í Feneyjum það
sumarið.
Á rölti mínu um sali listaskálans
varð mér hugsað til Péturs vinar
míns Arasonar. Mikið hefði hann
þurft að vera kominn til að sjá her-
legheitin. Þarna gengur Absalon, hið
skammlífa séní, berserksgang á
skjánum, hvítur á hvítu eins og vist-
arverurnar sem hann smíðaði sjálf-
um sér til fangavistar, fjarri heims-
ins glaumi. Skammt þar frá er Clay
Ketter, einhver eftirtektarverðasti
listmálari Skandinavíu um þessar
mundir, með verk sem minnir á vegg
sem búið er að rífa frá skápasam-
stæðu svo eftir standa förin. Ítalski
listamaðurinn Rudolf Stingel er með
annars konar för í risastóru frauð-
plastsverki sínu. Hins vegar er farið
eftir orðin Hér Ekki – Ici Non – í
málverki júrassíska málarans Rémy
Zaugg varla aðgreinanlegt frá bak-
grunninum og risastórt, gljáfægt
vatnslitaverk þýsku listakonunnar
Karin Sander verður varla aðgreint
frá veggnum umleikis nema með
hjálp birtunnar.
Það er með einlita málverkið líkt
og optísku stefnuna á sjötta og sjö-
unda áratugnum að listamaðurinn
setur sér hetjuleg takmörk kerfis-
bundinnar einföldunar. Það er eitt-
hvað stórbrotið og hrífandi við nið-
urtalningu rússneska málarans
Kasimir Malevich á öðrum tug ald-
arinnar sem erfitt var að leika eftir.
Einungis bestu listamenn, á borð við
svissnesku listakonuna Sophie Täub-
er-Arp, argentínsk-ítalska listmálar-
ann Lucio Fontana, Bandaríkja-
manninn Robert Ryman, Frakkann
Yves Klein og Ítalann Piero Manzoni
gátu gert sér mat úr djörfu fordæmi
Rússans sem fyrstum kom til hugar
að mála hvítt á hvítt ofan. Það er því
gleðilegt að sjá hve vel yngstu kyn-
slóðinni; listbræðrunum Michael
Elmgreen frá Danmörku og Ingar
Dragset frá Noregi; hinni dönsku
Katyu Sander og enska Jason Mart-
in tekst að skerpa sig gagnvart
ágætri millikynslóðinni, svo sem
Monu Hatoum með sitt frábæra sili-
konverk, Franz West, A.K. Dolven
og Sherrie Levine. Eru þá ótaldir
Þjóðverjinn Günter Uecker – mágur
Yves heitins Klein – með hrífandi
naglaverk sitt og Svíinn Ola Bill-
gren, með fígúratíft hvítverk sitt
Hvítar nætur, sem sannar ótvírætt
ágæti þessa skandinavíska Gerd
Richter.
Efist nú einhver um ágæti hvítra
einlitsverka er hinum sama bent á að
smella sér inn á frábæran vef lista-
skálans – www.liljevalchs.com – og
skoða þau listaverk af sýningunni
sem þar eru til sýnis. Þótt þau séu
einungis lítill hluti heildarinnar
sanna þau ótvírætt margbreytileik
og mikilfengleik hvíta málverksins,
þessarar fyrirlitnu tegundar sem
varð Yasminu Reza að fóðri í ein-
hvern eftirminnilegasta gamanleik
síðari ára. Þar með geta allir ánetj-
aðir notið þess að setjast á rökstóla
líkt og vinirnir þrír í leikritinu Lista-
verkið og tekið afstöðu til þessarar
misskildu listtjáningar.
Ljósmynd/Halldór B. Runólfsson
Fimm metra langt, ónefnt frauðplastsverk eftir Rudolf Stingel, frá síðasta ári. Hvítar nætur. Tæplega þriggja metra langt málverk Ola Billgren, frá 1989.
Hvítt á hvítt
MYNDLIST
L i l j e v a l c h s k o n s t h a l l
Til 25. mars. Þriðjudaga til sunnu-
daga frá kl. 11–17 og þriðjudaga og
fimmtudaga frá kl. 11–20.
MÁLVERK &
BLÖNDUÐ TÆKNI
55 ALÞJÓÐLEGIR
LISTAMENN
Halldór Björn Runólfsson
White Field, frá 1983, naglaverk eftir Günter Uecker. Hálfur annar metri á hvern veg.
Franz West kaus að mála óvenjulegt auglýsingarverk fyrir sýninguna.
Liljevalchs konsthall.