Morgunblaðið - 03.07.2001, Blaðsíða 14
HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
14 ÞRIÐJUDAGUR 3. JÚLÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ÞESSIR krakkar ætluðu að
pota sér ofan í blaðagám við
Vallarhús í Grafarvogi þegar
ljósmyndari Morgunblaðsins
rak augun í þá. Eftir að út-
skýrt var fyrir þeim hversu
hættulegur slíkur leikur get-
ur verið ákváðu þeir að láta
slíkt vera í framtíðinni enda
skynsamir krakkar á ferð.
Að sögn Herdísar Stor-
gaard framkvæmdastjóra Ár-
vekni hafa orðið alvarleg slys
við það að börn hafi skriðið
niður í ruslagáma. Dæmi séu
um að börn hafi látist við slíka
iðju og nefnir hún dæmi frá
Svíþjóð þar sem drengur
skreið ofan í svokallaðan
pressugám sem er rafknúinn
og pressar saman pappírinn
eftir að hann kemur í gáminn.
„Svona gámar eru ekki hér-
lendis á víðavangi en í kring-
um þessa frétt frá Svíþjóð
hringdi mikið af fólki í mig
vegna íslensku blaðagámanna
og gat sagt frá því að börn
hefðu verið að fara ofan í þá. Í
framhaldi af því lét Sorpa
breyta öllum gámum hjá sér
og bjó þannig um hnútana að
ekki á að vera mögulegt fyrir
börn að komast ofan í gám-
ana,“ segir hún.
Að sögn Inga Arasonar,
rekstrarstjóra hjá Gámaþjón-
ustunni, sem annast dag-
blaðasöfnun á höfuðborgar-
svæðinu, eiga að vera slár í
opunum á öllum blaðagámum
til að koma í veg fyrir að börn-
in geti farið þar ofan í.
„Við þorðum ekki annað en
að setja þessar slár í sam-
kvæmt ábendingu starfs-
manns borgarinnar og það er
hið almenna og á að vera alls
staðar. Þess vegna ætlum við
að láta yfirfara alla gámana
okkar til að ganga úr skugga
um að svo sé ekki.“ Hann seg-
ir að um leið og fréttist af um-
ræddum gámi hafi verið geng-
ið í að lagfæra opið en í ljós
kom að slíka slá vantaði í um-
ræddan gám.
Hann segir að ákveðið hafi
verið að fara eftir evrópskum
stöðlum um öryggi leiktækja
þar sem gámarnir séu í þeirri
hæð að börn komist auðveld-
lega að þeim. „Við höfum farið
þess á leit við okkar framleið-
anda erlendis að hann útvegi
okkur lok sem bjóða ekki
þessari hættu heim og upp-
fylli þessa evrópsku staðla,“
segir Ingi. Það hafi ekki
reynst mögulegt með þá gáma
sem fyrir voru og því hafi sú
leið verið farin að setja slár í
opin á gámunum í staðinn.
Morgunblaðið/Arnaldur
Varasamur leikur
Grafarvogur
ÞESSA dagana standa yfir
framkvæmdir vegna stækk-
unar veitingastaðarins Kaffi
Listar og verður hann opnað-
ur í sinni endanlegu mynd í
haust.
„Það er eitt og hálft ár síð-
an við fluttum af Klappar-
stígnum yfir á Laugaveginn
og þetta hefur staðið til síðan.
Við opnuðum ekki allan stað-
inn vegna þess að viðbygging,
sem byggja átti við húsið, var
ekki tilbúin. Staðurinn er
hugsaður svona frá byrjun og
er teiknaður sem ein heild, en
það var bara búið að taka
helminginn í notkun. Við höf-
um verið að koma okkur fyrir
hægt og rólega,“ segir Þórdís
Guðjónsdóttir, eigandi Kaffi
Listar. Arkitektinn að staðn-
um er Guðjón Bjarnason.
Mesta aukningin
um helgar
Þórdís segir að nýbygging-
in sé á fyrstu hæð og svo kjall-
ari undir. Staðurinn stækki
töluvert og sem dæmi um
breytingar nefnir hún að
bráðabirgðaklósett sem séu
núna uppi á annarri hæð víki
og endanlegar gestasnyrting-
ar verði í kjallaranum, ásamt
skrifstofu, öðrum bar og
fleira.
Að hennar sögn tekur Kaffi
List í dag rúmlega hundrað
manns í sæti, en eftir breyt-
ingarnar ætti hann að rúma
um þrjú hundruð manns. Að-
spurð hvort grundvöllur sé
fyrir svo stórum stað í mið-
bænum segir hún að hún viti
ekki hver staðan sé í dag.
Staðurinn hafi verið teiknað-
ur 1998–1999 og hugsunin að
baki þá hafi verið stærri en
hún sé nú. Hún telur að mesta
aukningin verði um helgar,
þannig að þau muni ekki bæta
við sig miklu af starfsfólki.
Á bak við húsið er port en
Þórdís segist ekki viss um að
það verði fullklárað í haust.
„Það er óskandi að það verði
einhvern tímann hægt að
opna pall þangað út, en við
stækkum þetta ekki fyrr en í
haust þannig að veröndin uppi
á þaki verður að duga í sum-
ar,“ segir hún. Umrædd ver-
önd tekur um fimmtíu manns
og að sögn Þórdísar er hún
ákaflega skjólrík og því afar
heitt þar.
Veitingastaðurinn Kaffi List stækkar
Rúmar 300 manns í
sæti eftir breytingar
Miðborg
RÁÐGERT er að reisa vist-
vænan leikskóla á Kjalarnesi
sem yrði jafnframt fyrsti um-
hverfisvæni leikskólinn á
landinu. Tveggja ára þróun-
arstarf er að baki hugmynd-
unum að sögn Steinunnar
Geirdal leikskólastjóra í
Kátakoti við Fólkvang.
Að sögn Steinunnar hefur
leikskólinn Kátakot, sem er
með 38 börn á tveimur deild-
um og 7 starfskrafta, í raun
verið í bráðabirgðahúsnæði
fram að þessu. Hugmyndin að
nýjum vistvænum leikskóla er
hins vegar ekki ný af nálinni.
„Hugmyndirnar höfðu ver-
ið til umræðu í allnokkurn
tíma. Við lögðum síðan fram
þá tillögu að það yrði byggt í
kringum þessa hugmynda-
fræði. Það var samþykkt í
skólanefnd og síðan í leik-
skólaráði,“ segir Steinunn um
aðdraganda þess að skriður
komst á hugmyndirnar.
Steinunn segir að lengi hafi
verið reynt að gera Kátakot
að vistvænum leikskóla þrátt
fyrir að húsnæðið sjálft hafi
ekki hentað sérstaklega til
þeirra nota.
Lítið keypt af
föndurefni
„Í langan tíma höfum við til
dæmis endurunnið allan
pappírsúrgang og við höfum
reynt að flokka allan úrgang.
Við endurnýtum lífrænan
úrgang í moltu og ræktum
okkar eigið grænmeti. Við
kaupum mjög lítið af fönd-
urefni og næstum allt af því
er endurunnið,“ segir hún.
Steinunn segir mikið keypt
af leikföngum úr tré og þá
skipti einnig máli að viðurinn
sé lítið unninn og helst ekki
lakkaður. Þá eru ræstingar-
vörur keyptar með hliðsjón af
umhverfismerkingum.
„Í vetur ætlum við að skoða
sérstaklega matvörurnar og
innkaupin. Við reynum að
halda umbúðum í lágmarki
og fá sem hreinastar afurðir.“
Steinunn segir einnig í at-
hugun að huga að notkun
orku, bæði rafmagns- og
vatnsnotkun.
Hún segir að leikskólinn
hafi gert athuganir af slíku
tagi meðal foreldra í
tengslum við flokkun á úr-
gangi. Sú tilraun hafi verið
gerð í upphafi þróunarverk-
efnisins sem stendur yfir í
þrjú ár og hafi í raun ýtt mjög
á foreldrana að vera með.
Gróðurhús í
miðju húsinu
Búið er að veita fjármunum
í nýjan leikskóla og er ráð-
gert að framkvæmdir hefjist
næsta sumar.
Steinunn segir að rætt hafi
verið um að fá bandaríska
arkitektinn Floyd Stein til að
teikna leikskólann, en hann
er búsettur í Danmörku þar
sem hann hefur teiknað
nokkra vistvæna leikskóla.
Steinunn hefur skoðað bygg-
ingar eftir hann og segir þær
byltingarkenndar.
„Húsin eru byggð þannig
að börnin upplifa hringrás
náttúrunnar. Til dæmis er
gróðurhús í miðju húsinu sem
hreinsar loftið. Síðan er
hringrás vatnsins sýnd þann-
ig að rigningarvatni er safn-
að saman sem síðan rennur
eftir glærum pípum inni í
húsinu, í gegnum fataklefann
og út í tjörn í garðinum. Hús-
ið sjálft er í raun kennslu-
efni,“ segir hún.
Af öðru sem teljast má
óvenjulegt af leikskóla að
vera eru sérstakar sól-
arrafhlöður sem notaðar eru
til að draga kulda úr jörðu
sem síðan fer í að kæla mat-
væli. Þá eru húsin opin á móti
sólu en lokuð með litlum
gluggum til norðurs til að
spara eins mikla orku og unnt
er. Í stað hefðbundinna bök-
unarofna eru notaðir við-
arofnar.
Að sögn Steinunnar eru
ýmsar hugmyndir uppi varð-
andi útileikföng. Ein hug-
myndin gerir ráð fyrir að
nýta vindinn á Kjalarnesinu
og koma fyrir stærðar vind-
spili í garðinum. Einnig hefur
verið rætt um að notast við
hefðbundin íslensk leikföng á
borð við kjálka og leggi og
annað sem börn léku sér að
áður fyrr í búum. Þá segir
Steinunn spennandi kost að
sem mest af leikföngunum
verði smíðað á leikskólanum
sjálfum sem kæmu hugs-
anlega í stað hefðbundinna
leiktækja.
Að sögn Steinunnar hefur
engin endanleg ákvörðun
verið tekin varðandi útlit og
staðsetningu hins nýja leik-
skóla en ráðgert er að hann
rúmi allt að 80 börn full-
byggður.
Morgunblaðið/Billi
Í leikskólanum Kátakoti rækta börnin eigið grænmeti.
Fyrsti vistvæni leikskólinn á teikniborðinu
Sólarorka notuð til
að kæla matvæli
Kjalarnes