Morgunblaðið - 29.09.2001, Blaðsíða 10

AÐGERÐIR FLUGLEIÐA
10 LAUGARDAGUR 29. SEPTEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
MEÐAL aðgerða sem Flugleiðir
hafa ákveðið að grípa til í þeim til-
gangi að bregðast við auknum tap-
rekstri í kjölfar hryðjuverkanna í
Bandaríkjunum er að hækka verð á
flugmiðum um 5%. Miðar sem seldir
eru í Bandaríkjum hækka um 10%.
183 starfsmönnum verður sagt upp,
en samtals mun stöðugildum fækka
um 273. Sigurður Helgason, forstjóri
Flugleiða, segir gert ráð fyrir að af-
koma Flugleiða versni um einn millj-
arð á þessu ári vegna áhrifa hryðju-
verkanna í Bandaríkjunum.
Sigurður Helgason sagði á blaða-
mannafundi í gær að hryðjuverkin í
Bandaríkjunum hefðu haft gífurleg
áhrif á flug í heiminum og ferðaþjón-
ustuna í heild. „Þetta hefur haft gíf-
urleg áhrif á rekstur Flugleiða. Sam-
dráttur er í bókunum, bæði berast
færri bókanir og svo hrundu bókanir
þegar fréttirnar bárust af hryðju-
verkunum. Kostnaðurinn eykst einn-
ig. Fyrstu þrír dagarnir kostuðu
okkur 100 milljónir og við gerum ráð
fyrir að frá 11. september til ára-
móta muni þetta hafa neikvæð áhrif
á reksturinn sem nemur einum millj-
arði króna.“
Hrun í bókunum eftir
hryðjuverkin
Sigurður sagði að tap á fyrri helm-
ingi ársins hefði verið meira en oft
áður. Mjög vel hefði hins vegar
gengið í júlí og ágúst. Hagnaður
Flugleiða í júlí hefði verið meiri en
nokkru sinni áður í sögu félagsins.
Fyrsta vikan í september hefði einn-
ig gengið vel. Bókanir í byrjun sept-
ember hefðu verið meiri en á sama
tíma í fyrra. Bókanir hefðu hins veg-
ar hrunið í kjölfar hryðjuverkanna
11. september sérstaklega í Banda-
ríkjunum.
Vetraráætlun Flugleiða byrjar í
lok október sem þýðir að ferðum er
fækkað frá því sem var í sumar. Fyr-
irtækið hefur hins vegar ákveðið að
fækka ferðum mun meira. Samdrátt-
urinn í flugi til Bandaríkjanna er
32% og í Evrópuflugi er samdrátt-
urinn um 10%.
Sigurður sagði að það væri mat
Flugleiða að hryðjuverkin myndu
hafa langtímaáhrif á ferðaþjón-
ustuna og þess vegna hefði verið
ákveðið að fækka ferðum einnig
næsta sumar. Samdrátturinn í flugi
til Bandaríkjanna næsta sumar verð-
ur 16% og 9% í Evrópuflugi. Sam-
drátturinn nú er því samtals 18% og
11% næsta sumar.
Sigurður sagði að ekki væri end-
anlega ákveðið hvernig samdráttur-
inn kæmi niður á ákveðnum flugleið-
um. Þó væru ekki áform um annað
en að fljúga á alla áfangastaði næsta
sumar sem flogið væri á í dag, bæði í
Evrópu- og Ameríkuflugi. Í dag
fljúga vélar Flugleiða til New York,
Boston, Baltimore, Minneapolis, Or-
lando og Halifax. Fyrr á þessu ári
var ákveðið að hætta flugi til Halifax
í lok október. Síðastliðinn vetur fóru
vélar Flugleiða 30 ferðir á viku til
Bandaríkjanna. Félagið hafði ráð-
gert að fara 27 ferðir, en nú eru horf-
ur á að þeim verði fækkað niður í 20.
Fylgjast með aðgerðum
keppinauta
Sigurður sagði að eitt af því sem
gæti haft áhrif á ákvarðanir Flug-
leiða á N-Atlantshafsflugleiðinni
væri hvað önnur flugfélög ætluðu að
gera. Það lægi t.d. fyrir að SAS ætl-
aði að hætta öllu flugi frá Osló til
Bandaríkjanna. SAS ætlaði líka að
minnka flug frá Kaupmannahöfn til
New York um 50%. Flugfélagið
Delta, sem flogið hefur daglega milli
Stokkhólms og New York, hefði
ákveðið að hætta þessu flugi. Flug-
félagið United Airlines, sem flogið
hefur frá Stokkhólmi til Chicago,
hefur einnig ákveðið að hætta ferð-
um þangað. Sigurður sagði að þetta
hefði áhrif á samkeppnisstöðu Flug-
leiða.
Aðeins tvö flugfélög fljúga til Min-
neapolis í vetur, Flugleiðir og North
West. Flugleiðir hafa haft þar sterka
stöðu. Þrjú félög hafa flogið til Balti-
more og eitt þeirra hefur ákveðið að
hætta flugi þangað. Yfirvöld í Mary-
landríki hafa boðið Flugleiðum
markaðsaðstoð ef félagið heldur
áfram að fljúga þangað og kvaðst
Sigurður ekki eiga von á öðru en fé-
lagið héldi því áfram.
„50% af sætum sem Flugleiðir
bjóða er á flugleiðum milli Íslands og
Bandaríkjanna og því er mjög mik-
ilvægt fyrir okkur að gera okkur
grein fyrir því hvar samkeppni er að
breytast inn á þessa staði. Við þurf-
um að meta hvar eru tækifæri og
hvar er áfram samkeppni. Markað-
urinn er að minnka og því er mik-
ilvægt fyrir okkur að fylgjast með
framboði annarra flugfélaga,“ sagði
Sigurður.
Svipað framboð á
sætum til Skandinavíu
Sigurður sagði að samdrátturinn í
Evrópufluginu yrði fyrst og fremst á
meginlandinu. Hann nefndi Frank-
furt, Amsterdam og París í því sam-
bandi og sagði líklegt að ferðum á
þessa staði yrði fækkað um eina á
viku. Flugleiðir hafa staðið fyrir
mikilli markaðssókn í Þýskalandi í
samvinnu við þýskar ferðaskrifstof-
ur. Sigurður sagði að félagið vildi
bíða og sjá hverju hún skilaði áður en
frekari ákvarðanir yrðu teknar.
Hann sagði að vel hefði gengið að
fljúga til London, en hugsanlega yrði
einu eftirmiðdagsflugi til London
hætt. Ekki væru uppi áform að
draga úr framboði ferða til Skandin-
avíu. Menn myndu þó fylgjast vel
með bókunum og til greina kæmi að
sameina flug til Osló og Stokkhólms
þegar minnst væri að gera.
Sigurður sagði að ákveðið væri að
draga saman í þjónustu. Þjónusta í
Ameríkuflugi yrði með svipuðu sniði
og verið hefði. Í október yrði hins
vegar byrjað að bjóða upp á ferskan
mat í vélum sem fljúga til Glasgow
og Osló og í nóvember yrðu kynntir
nýir matseðlar á öðrum áfangastöð-
um í Evrópu.
Flugleiðir hafa einnig ákveðið að
hætta símainnritun. Sigurður sagði
að þessi ákvörðun væri hluti af hert-
um öryggisreglum í flugi.
Þá hafa stjórnendur félagsins tek-
ið ákvörðun um að endurnýja ekki
leigusamning vegna einnar Boeing
757-200-flugvélar og mun því far-
þegaþotum félagsins fækka úr tíu í
níu í maí á næsta ári.
Við uppsagnirnar sem tilkynntar
voru í gær fækkar stöðugildum hjá
Flugleiðum og dótturfélögum þeirra
úr 2.550 í 2.180. Þess má geta að árið
1995 störfuðu 1.300 manns hjá félag-
inu.
Tap Flugleiða eykst um milljarð vegna áhrifa af hryðjuverkunum í Bandaríkjunum
Verð á flugferðum
hækkar um 5–10%
Morgunblaðið/RAX
Una Eyþórsdóttir starfsmannastjóri, Sigurður Helgason, forstjóri Flugleiða, og Guðjón Arngrímsson blaða-
fulltrúi kynntu ákvarðanir Flugleiða á fundi með fréttamönnum í gær.
FRANZ Ploder, formaður Félags íslenskra
atvinnuflugmanna, segist gera sér vonir um
að hluti þeirra flugmanna sem sagt var upp
hjá Flugleiðum í gær verði endurráðinn þegar
skýrist hvaða langtímaáhrif hryðjuverkin í
Bandaríkjunum hafa á flug í heiminum. Ásdís
Eva Hannesdóttir, formaður Flugfreyjufélags
Íslands, er sama sinnis. Magnús L. Sveinsson,
formaður Verzlunarmannafélags Reykjavík-
ur, og Una Eyþórsdóttir, starfsmannastjóri
Flugleiða, segja að allir í hópi þeirra sem hafi
verið sagt upp fái umbeðna aðstoð og ráðgjöf
varðandi framhaldið.
Franz sagði að uppsagnirnar þýddu að 20%
flugmanna sem störfuðu hjá Flugleiðum hefði
verið sagt upp störfum. Auk þeirra 39 sem
sagt væri upp nú hefði 6 verið sagt upp í sum-
ar, en uppsagnir þeirra taka gildi nú um mán-
aðamót. Hann sagði að þessar uppsagnir
leiddu til talsverðra breytinga innan flug-
mannahópsins því að um 20 flugstjórar hjá
Flugleiðum misstu þann titil og yrðu flug-
menn á ný. Þetta hefði jafnframt áhrif á
launakjör þeirra.
„Ég geri mér vonir um að það verði nokkrir
endurráðnir þegar frá líður og menn sjá betur
hvað er framundan. Félagið er búið að kosta
miklu til við þjálfun mannanna. Ef Flugleiðir
ætla að stækka aftur geri ég ráð fyrir að fé-
lagið vilji reyna að halda í þá því að það er
miklu ódýrara að ráða þá en nýja menn sem
ekki hafa hlotið þjálfun,“ sagði Franz.
Nauðsynlegt að skera niður í yfirstjórn
,,Við og félagar okkar erlendis erum sam-
mála um að flugfélögin séu að nota þetta tæki-
færi, þ.e. hryðjuverkin í Bandaríkjunum, til
þess að gera grundvallarendurskipulagningu
á rekstrinum sem þurfti að gera hvort sem er.
Menn mega ekki gleyma því að það var ým-
islegt að í rekstri félaganna fyrir þessa at-
burði sem urðu 11. september,“ sagði Franz.
Hann sagðist telja að það væri ekki nóg að
segja upp fólki. Þegar um svona miklar breyt-
ingar væri að ræða hlyti jafnframt að vera
nauðsynlegt að skera niður í yfirstjórn félags-
ins. Einnig hlytu stjórnendur Flugleiða að
velta fyrir sér rekstri dótturfyrirtækja félags-
ins sem flest væru rekin með tapi. Hann sagð-
ist t.d. telja stofnun Flugfélags Íslands stór-
kostleg mistök.
Franz sagði óvíst hversu auðvelt yrði fyrir
flugmenn sem missa vinnuna að fá vinnu er-
lendis. Spurn hefði verið eftir flugmönnum, en
eftir atburðina 11. september væri það allt
breytt. Fá atvinnutækifæri væru einnig á Ís-
landi fyrir flugmenn. Líklegt mætti telja að
sumir þessara manna yrðu því að snúa sér að
einhverju öðru starfi.
Áttu von á uppsögnum
Ásdís Eva Hannesdóttir, formaður Flug-
freyjufélags Íslands, sagði að flugfreyjur
væru að sjálfsögðu ekki ánægðar með þessi
tíðindi. „Það er ljóst að við áttum von á upp-
sögnum. Það hefur legið fyrir að afkoma
Flugleiða á fyrri helmingi ársins og á síðasta
ári var slæm og síðan hafa hryðjuverkin ekki
bætt stöðuna.“
Ásdís sagði að 400 flugfreyjur og flugliðar
störfuðu hjá Flugleiðum, en 53 flugfreyjum
var sagt upp í gær. Hún sagði að meðalstarfs-
aldur þeirra sem sagt var upp væri 2,5 ár og
flestar flugfreyjanna hefðu verið í fullu starfi.
Um væri að ræða fólk sem ráðið var sumarið
2000 og að hluta til 1999. Allar flugfreyjur
sem ráðnar voru í sumar hefðu verið ráðnar
með tímabundna ráðningu.
„Þessar uppsagnir eiga að taka gildi um
áramót og í flugheiminum eru þrír mánuðir
langur tími. Uppsagnirnar eru að nokkru leyti
tilkomnar vegna hryðjuverkanna og menn sjá
ekki fyrir áhrif þeirra. Maður ber þá von í
brjósti að samdrátturinn verði ekki alveg
svona mikill. Það hefur einnig verið mikil eft-
irspurn eftir hlutastörfum og stjórnendur
Flugleiða hafa lýst vilja til að koma til móts
við þá sem vilja minnka við sig vinnu og við þá
sem vilja fara í launalaust leyfi. Það verður
vonandi til þess að draga úr skellinum,“ sagði
Ásdís.
40 manns á skrifstofum og ýmsum deildum
Flugleiða var sagt upp og eru flestir þeirra í
Verzlunarmannafélagi Reykjavíkur. Magnús
L. Sveinsson, formaður VR, segir að um nauð-
vörn Flugleiða vegna aðstæðna sé að ræða og
ekki mikið við því að gera. Við einhverju í
þessa veru hefði mátt búast, VR hefði fylgst
með málum og gerði það áfram. Samband
hefði verið haft við trúnaðarmenn félagsins og
þau boð látin út ganga að ef félagið gæti stutt
við bakið á fólkinu í þessari erfiðu stöðu væri
það meira en sjálfsagt, en öll samúð væri með
þessu fólki sem væri að missa vinnuna.
Magnús segir að VR geti veitt félagsmönn-
um sínum allar upplýsingar um stöðu þeirra
og rétt, t.d. hvað varði uppsagnarákvæði og
atvinnuleysistryggingasjóði, þurfi á því að
halda. Óski fólk eftir sálfræðiaðstoð geti fé-
lagið útvegað hana.
Mikil hreyfing á vinnukraftinum
Að sögn Magnúsar hefur verið mikil hreyf-
ing á atvinnuleysisskrá VR-félaga að undan-
förnu. Það bendi til mikillar hreyfingar á
vinnukraftinum og í því sambandi segir hann
að vonir séu bundnar við að ráðningar í versl-
unarmiðstöðinni Smáralind létti á stöðunni.
Hins vegar sé þetta mikið áfall. Ekki aðeins
fyrir félagsmenn VR heldur alla sem þarna
vinna. Þetta sé áfall sem gangi yfir allan
heiminn en mikill uppgangur hafi verið í flug-
rekstri hér undanfarin ár og þó að allur heim-
urinn sé boginn undan þessu áfalli verði að
vona að morgundagurinn boði betri tíð.
Una Eyþórsdóttir, starfsmannastjóri Flug-
leiða, segir að öllu starfsfólki, sem sagt hafi
verið upp, hafi verið boðið, því að kostnaðar-
lausu, í einkaviðtöl hjá sérfræðingum og ráð-
gjöf varðandi framhaldið á vinnumarkaðnum.
Viðbrögð forystumanna stéttarfélaga við uppsögnum Flugleiða sem tilkynntar voru í gær
Gera sér vonir
um að sumir verði
endurráðnir