Vísir - 22.12.1979, Síða 16

vtsm
Laugardagiir 22. désember 1979.
16
an skjalabunka I ráðu-
neyti. Ekki er það
heldur af sorg eða sút,
þvi maðurinn er geð-
góður og reiðist sjaldan.
Sagnaþulur er hann
sagður góður.
Sá, er þannig er lýst er
Vilhjálmur Hjálmars-
son fyrrum alþingis-
maður og menntamála-
ráðherra. Hann var ekki
i framboði i siðustu
kosningum, heldur hefur
kosið sér stöðu aftar á
taflborði stjórnmál-
anna. Við heimsóttum
hann þar sem hann býr i
kjallara á Ásvallagöt-
unni i Reykjavik, á milli
þess sem hann skreppur
heim að Brekku i Mjóa-
firði
,,Ég var að ljúka við
verk, sem ég geri helst
ekki nema sjaldan og þá
til að striða konunni
minni og það er að þvo
upp”, sagði Vilhjálmur
og bauð okkur Gunnari
til stofu.
Til flokksþings á varð-
skipi
— Hvenær hófstu afskipti af
stjórnmálum?
„Ja, þaö er nú þaó — árin
1933-35 var ég á Héraösskólanum
á Laugarvatni og þar var rikjandi
mikill áhugi á stjórnmálum. Ég
varö fyrir óbeinum áhrifum af
þeim áhuga en var þrælpólitískur
fyrir! Sem dæmi um hitann i
mönnum má nefna aö þeir asst-
ustu sváfu meö hakakrossinn eöa
hamar og sigö fyrir ofan rúmin
hjá sér.
Þegar ég kom heim af Laugar-
vatni gekk ég i Framsóknarfélag-
iö i' sveitinni og hef siöan tekiö
virkan þátt i starfi flokksins.
Pólitlkin var nú einlit I Mjóa-
— Voru ekki væringar milli
Jónasar frá Hrifhi og annarra
forystumanna Framsóknar á
þessum tima?
„Ekki var nú laust viö þaö! Ég
man sérstaklega eftir flokksþáng-
inu 1942, sem haldiö var á Hótel
Borg. Ég kom á þaö þing aö aust-
an meö varöskipi ásamt fleirum.
Um leiö og varöskipiö, sem var
gamli Ægir lagöist aö bryggju I
Reykjavik, stukkum viö i öllum
gallanum iland og beint á þingiö.
Svo mikill var áhuginn. Á þessum
fundi var Hermann Jónasson
kjörinn formaöur flokksins en
Jónas lét af þvi embætti. Ræöu-
höldin voru 1 meira lagi. Fyrst
talaöi Jónas frá morgni til há-
degis, þá Hermann frá hádegi og
fram aö kaffi, siöan tók Eysteinn
sumarþinginu 1959. En þá var
Suöur-Múlasýsla lögö niöur sem
kjördæmi. Aftur fór hann svo á
þing 1967 og sat siöan sleitulaust
allt þar til hann kaus aö gefa ekki
kost á sér aftur nú i haust. Þing-
seta hans spannar þvi þrjá ára-
tugi.
— Hverjir eru þér minnis-
stæöastir á þrjátiu ára þingferK?
Vilhjálmur gefur sér ti'ma og er
seinn til svars.
„Af andstæöingunum var Ölaf-
ur Thors mér minnisstæöur.
Hann var ávallt svo léttur og
kátur á hverju sem gekk.
Eysteinn Jónsson er hins vegar
sá maöur, sem ég hef mest unniö
meö af öllum þessum mönnum.
Hann hefur komiö mér fyrir sjón-
— Attu viö Vilmund?
,,Já, já, Vilmund og t.d. Ólaf
fóstra minn Grimsson...”
— Ólaf fóstra?
,,Já, þaö getur enginn neitaö
þvi aö hann er alinnupp hjá okkur
Framsóknarmönnum.
En þaö ertvennt sem mig lang-
ar aö taka fram I sambandi viö
þingiö i fyrra. 1 fyrsta lagi töluöu
menn alltof mikiö og oft litiö
igrundaö. Menn höguöu sér eins
og þeir væru i málfundafélagi —
og ég get nefnt tölur. Vilmundur
flutti 40 ræöur á siöasta þingi
fram aö jólum og Ólafur kom fast
á hæla hans. Ef allir heföu talaö
svomikiö heföu veriö fluttar 2.400
ræöur á þingi fyrir jól. 1. mars
var búiö aö tala mánuöi lengur en
áriö á undan sé miöaö viö blaö-
„Mér finnst, aö siöasta þing hafi sett ofan vegna málflutningsins.” „Þaö er frosiö fyrir öll skilningarvit á þeim!”
,,Kaffið er tilbúið —
konan var nýbúin að
hella upp á þegar hún
fór út” og ég hugsa með
skelfingu hvort þetta
ætli að verða enn eitt
kaffikönnuviðtalið eins
og ritstjóri blaðs allra
landsmanna nefnir þau.
En svo varð nú ekki.
firöinum. Um tima var ekkert
mislitt fé i hjöröinni. Svo kom
presturinn. Hann var sá eini sem
ekki var framsóknarmaöur I
sveitinni — hann var Ihaldsmaöur
og þaö heitur. Eittsinn hitti hann
kunningja sinn og þeir tóku aö
ræöa um pólitikina i Mjóafiröin-
um ,3iddu fyrir þér” sagöi þá
prestur! ,,Þaö er frosiö fyrir öll
skilningarvit á þeim!”
Fyrst var ég svo I framboöi áriö
1942. Þá varö kjördæmabreyting
og teknar upp hlutfallskosningar i
tvimenningskjördæmum.
viö og talaöi fram aö kvöldmat.
Og daginn eftir talaöi svo Jónas
frá morgni og fram aö hádegi”.
Siöan hafa öll formannaskipti i
Framsóknarflokknum gengiö
átakalaust!”
Eysteinn starfsamur og
kröfuharður
Vilhjálmur segir nú frá þvi
hvernig hann komst á þing áriö
1949 og sat þar til 1956 aö Lúövik
nokkur Jósepsson tók af honum
sætiö. Hannvann þingsætiö áný á
ir sem starfsamur og kröfuharöur
viö sjálfan sig og aöra”.
Vilmundur og Ólafur
fóstri
Þaö er greinilegt aö Vilhjálmur
er orövar maöur, jafnt um and-
stæöinga sem samherja og snúum
viö þvi talinu aö siöasta þingi:
„Mér leist ekkert á þetta þing-
hald seinast, en ég tel mér hins
vegar trú um aö þetta hljóti aö
batna núna. — Þeir voru simas-
andi...”
siöufjölda á Þingtiöindum! Var
þaö þð „kosningaþing”.
Svo var þaö hitt atriöiö sem
mér fannst þaöan af verra. Þessir
nýju menn vönduöu ekki nóg mál-
efnaval sitt. Aöur var megin
hugsunin meöal alþingismanna
aö efla menningar- og atvinnulifiö
og framfarir i landinu. En á
siöasta þingi var áberandi til-
hneiging til aö rifa niöur — taka
upp rannsóknarstörf—I staö þess
aö byggja ipp.
Alþingi sem heild tók ekki undir