Vísir - 14.03.1980, Blaðsíða 4

Föstudagur 14. mars 1980
4
Nauðungaruppboð
sem auglýst var 177., 80. og 83. tbl. Lögbirtingablaös 1979 í
hluta I óöinsgötu 13, þingl. eign Sigrlöar Siguröardóttur
fer fram eftir kröfu Gjaldheimtunnar I Reykjavik á eign-
inni sjálfri mánudag 17. mars 1980 kl. 14.30.
Borgarfógetaembættiö I Reykjavlk.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var 177., 80. og 83. tbl. Lögbirtingablaös 1979 á
hluta i Seljabraut 74, þingl. eign Róberts J. Jack fer fram
eftir kröfu Gjaldheimtunnar I Reykjavik og Sparisj.
Rvlkur og nágr. á eigninni sjálfri mánudag 17. mars 1980
ki. 16.00.
Borgarfógetaembættiö I Reykjavik.
Nauðungaruppboð
sem augiýst var I 77., 80. og 83. tbl. Lögbirtingablaös 1979 á
hiuta i Lönguhiiö 13, þingl. eign Elinar S. Gunnars-
dóttur fer fram eftir kröfu Gjaldheimtunnar I Reykjavik,
Einars Viöar hrl., Arna Guöjónssonar hrl., Páls A. Páls-
sonar hdl., Guöm. Óla Guömundss. hdi., Helga V. Jóns-
sonar hr., Landsbanka tslands og Arnmundar Backman
hdi., á eigninni sjáifri mánudag 17. mars 1980 ki. 10.00.
Borgarfógetaembættiö 1 Reykja vik.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var I 77., 80. og 83. tbl. Lögbirtingablaös 1979 á
hluta I Reykjahliö 12, þingl. eign Hauks Hjaltasonar fer
fram eftir kröfu Gjaldheimtunnar I Reykjavlk á eigninni
sjáifri mánudag 17. mars 1980 kl. 11.15.
Borgarfógetaembættiö i Reykjavlk.
Nauðungaruppboð
sem auglýst var 177., 80. óg 83. tbl. Lögbirtingablaös 1979 á
hluta I Safamýri 49, þingl. eign Halisteins Sverrissonar fer
fram eftir kröfu Gjaldheimtunnar i Reykjavlk á eigninni
sjálfri mánudag 17. mars 1980 kl. 15.00.
Borgarfógetaembættið i Reykjavik.
OPID
KL. 9-9
Allar skreytingar unnar áT
fagmönnum.__________________
ItlOMÍ \M\I IR
11 \ l N \RS I K 1 II simi 127

ÁSKRIFENDUR!
Ef blaðið kemur EKKI með skilum til
ykkar,
þá vinsamlegast hringið i sima 86611:
virka daga til kl. 19.30
laugardaga til kl. 14.00
og mun afgreiðslan þá gera sitt besta
til þess að blaðið berist.
Afgreiðsla YÍSIS
sími 6664 4
Friedrich Hayek telur leiftursóknlna einu lækninguna, sem dugi á veröbólgu.
Höfundur lefflursoknar-
innar. Frledrich Hayek
Maöurinn, Friedrich Hayek,
er glaöbeittur og broshýr i vina-
hópi. En hagfræöingurinn og
Nóbelsverölaunahafinn, Hayek,
er myrkur I máli og dapuryrtur,
þegar hann spáir fyrir um efna-
hagshorfur i heimalandi sinu,
Bandarikjunum, og annarsstaö-
ar.
Þaö mun koma kreppa, áöur
en unnt veröur aö kveöa niö-
ur þennan hræöilega veröbólgu-
draug, sem tröllriöur efnahags-
lifi USA — er inntakiö I þvl sem
Hayek spáir.
Kákaðgerðír
En þessi áttræöi frjálshyggju-
Dstuli telur sig annars sjá fyrir,
aö þegar veröbólgan i
Bandarikjunum komist i 20%
(hún var 13,3% siöasta ár),
muni rikisstjórnin gripa I taum-
ana meö frystingu launa og
veröstöövun. — ,,I staö opin-
berrar veröbólgu, sem blasir
viö öllum, þegar þeir lesa verö-
merkingarnar, munum viö fá
falda veröbdlgu, sem er jafnvel
verri,” segir hann.
„I staö þess aö verölagiö
dragi úr neyslunni, veröur þaö
vöruskortur, sem hemlar hana
af,” segir Hayek. — Meö öörum
oröum munu menn ekki hafa
val. Þeir munu ekki neita sér
um aö kaupa vöruna, vegna
þess aö þeim finnist hún kosta of
mikiö. Þeir munu einfaldlega
ekki kaupa hana, vegna þess aö
hún veröur ekki á boöstólnum.
Spádómar Hayeks, sem enn á
ný báru á góma I viötali, sem
James Flanigan hjá stórblaöinu
Herald Tribune birti nýlega viö
hagfræöinginn, hafa horfiö i
skuggann af alþjóöamálum,
sem mestan svip hafa sett á
kosningabaráttuna I Bandarikj-
unum undanfamar vikur. Þegar
liöur á kosningabaráttuna,
Afghanistanmáliö þokast út af
forsföum blaöanna og gislamál-
iö I tran veröur til lykta leitt
munu efnahagsöröugleikar USA
veröa efst á blaöi á nýjan leik
ásamt orkumálum.
Hayek telur sig sjá fyrir, áöur
en liöur á löngu, aö gripiö veröi
til veröstöövandi aögeröa. —
„Carter mun sjá sig neyddan
til þess aö hemla verö á helstu
nauösynjavörum senn, ef hann
ætlar sér aö geta sagt kjósend-
um, aö hann hafi dregiö úr verö-
bólgunni. Auövitaö veröur ekki
stakt orö satt I þvl, en þaö mun
nægja honum í kosningaróörin-
um,” segir Hayek.
Markaöurínn
barómeter
Hayek er jafnvel enn meiri
frjálshyggjumaöur, en sjálfur
aöaltalsmaöur frjálsa markaö-
arins, vinur hans, verölauna-
hafinn Milton Friedman.
H ayek telur, aö efnahagslif;
sé ekkert, sem menn geti
beislaö og stýrt, efnahagsþróun
naumast einu sinni fyrirsjáan-
leg. — „Þetta er þróun, sem
milljónir atvika hafa samtvinn-
andiverkanir á... verkanir, sem
menn gætu aldrei náö fram af
ráönum hug.”
Enginn miöstýringaraöili,
ekki einu sinni rlkisstjórn meö
fullkorustu tölvur heims, gæti
setiö uppi meö vitneskju um öll
þau milljón atriöi, sem mynda
efnahagslífiö og ráöa þróun
þess. Þvi segir Hayek, aö hvers-
konar hugmyndir um miöstýrt
efnahagsllf Seu „einskært bull”.
aöutan
I heimspekilegu tilliti er Hay-
ek afkomandi Adams Smiths,
sem af sumum er kallaöur „faö-
ir kapitalismans”. Hayek vill
lita á markaöinn sem barómet-
er, sem lesa megi af mikilvægar
efnahagslegar upplýsingar aö
fara eftir. — „1 happa- og
glappasamfélagi veiöimanna-
tlmabilsins miöast viöleitni
manna viö aö fullnægja þekktri
þörf ákveöins fjölda fólks, sem
einnig var vitaö, hvaö var mik-
ill. 1 staöinn kom svo siömenn-
ingin, þar sem okkur tókst aö
brauöfæöa svo marga meö þvl
aö gefa gaum visbendingum,
sem sýndu okkur, hvernig viö
gátum haldiö llfi I enn fleirum.
— Þaö er markaöurinn, sem
hefur gert okkur kleyft aö sjá
fyrirþörfum fólk, sem viö vitum
ekki um, og halda lífi i fjögur
hundruö sinnum fleiri mann-
jskjum, en mannkyniö gat á
veiöimannasíiginu. I staö tíu
milljóna höfum viö fjóra
milljaröa.”
Þaö versta viö veröbólguna og
veröbólguaögeröir stjórnvalda,
segir Hayek, aö sé tilbúiö vöru-
verö, en ekki náttúrulegt, og þar
af leiöandi sendi barómetriö frá
sér falskar upplýsingar. Þjóö-
félagiö villist slöan af leiö.
Seðlaprentunin
Hayek er af þeim skólanum,
sem vill draga úr peningaútgáf-
unni. Hann segir, aö veröbólga
veröi einungis til þenslu þess
opinbera á peningaumsetning-
unni. — „Þetta sem kallaö er
kostnaöarauka-veröbólga er
alls ekki til,” lýsti Hayek yfir
fyrir skemmstu. „Hækkandi
kostnaöur getur þvi aöeins leitt
til veröbólgu, aö krækt sé i
gegnum skrifstofur stjórnvalda
neö þvi aö fólkiö krefjist meiri
peninga til þess aö greiöa þetta
hærra verö, og ráöamenn láti
undan.”
„Þegar verö á bensini
hækkar, neyöist þú til þess aö
kaupa annaö hvort minna af
bensini, eöa minna af einhverju
ööru. Leitir þú til stjórnvalda
eftir hjálp i bili, leiöir þaö til
þess, aö þú gleymir og hættir aö
sjá, hvar hinn raunverulegi
vandi liggur.”
Hayek varar menn viö þvl, aö
gera sér neinar gyllivonir um,
aö veröbólgan veröi stöövuö
sársaukalaust. — „Fyrstu áhrif
veröa umfangsmikiö atvinnu-
leysi og keöja gjaldþrota.
Þegar þaö er um garö gengiö,
geta menn svo byrjaö eölilega
þróun.”
„Já, ótti stjómmálamanna
viö aö beita sér fyrir stööugra
og heilbrigöara efnahagslifi á
fyllilega rétt á sér,” segir Hay-
ek. „Sá, sem gengur fram til
slikra verka, veröur látinn
gjalda óvinsælda þessara
óþægilegu afleiöinga.”
Fyrir þessa sök mælir Hayek
snöggum róttækum aögeröum:
„Stööviö aukningu peningaút-
gáfunnar, vindiö úr efnahagslif-
inu og geriö þaö innan sex mán-
aöa. — Ég hef heyrt menn, þar á
meöal menn sem ég viröi mik-
ils, eins og vin minn Milton
Friedman, mæla meö aögeröum
i áfóngum. Ég hef heyrt Fried-
man halda þvi fram, aö á fimm
eöa sex árum megi ná veröbólg-
unni niöur i núll. En veröbólgu-
hjöönun fylgir slik þjáningar-
áhrif, aö engri rikisstjórn, sem
ætlar aö framfylgja slikri
stefnu, veröur sætt lengi, vegna
þeirra óvinsælda, sem hún hlýt-
ur aö baka sér.”