Vísir - 14.03.1980, Blaðsíða 8

8
vlsnt
Föstudag
ur 14. mars 1980
ds/y/S
Utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: Davíö Guömundsson
Ritstjórar: ólafur Ragnarsson
Ellert B. Schram
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Gudmundsson, Elias Snæland Jónsson.
Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Blaöamenn: Axel Ammendrup, Friða Astvaldsdóttir, Gísli Sigurgeirsson, Hannes
Sigurðsson, Halldór Reynisson, lllugi Jökulsson, Jónína Michaelsdóttir, Katrin
Pálsdóttir, Páll AAagnússon, Sæmundur Guðvinsson.
Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson.
Ljósmyndir: Bragi Guðmundsson, Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson.
utlit og hönnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnús Ólafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Auglýsingar og skrifstofur:
Síöumúla 8. Simar 86611 og 82260.
Afgreiösla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Ritstjórn: Síðumúla 14, simi 86611 7 linur.
Askrift er kr. 4.500 á mánuöi
innanlands.
Verö i lausasölu
230 kr. eintakiö.
Prentun Blaöaprent h/f.
Samstaða ríkis og vinnuveltenda
Rikisstjórnin hefur hafnaö kröfum BSRB um grunnkaupshækkanir og þar meö tekiö
undir afstööu vinnuveitenda gagnvart kröfum ASÍ. Rikisstjórnin og vinnuveitendur
munu greinilega standa þétt saman andspænis launþegahreyfingunni. Þetta eru hin
pólitisku tföindi dagsins.
Nú um nokkurt skeið hafa
kaup- og kjaramál verið í bið-
stöðu. Allir kjarasamningar hafa
verið lausir og enda þótt kröfur
hafi veriðsettar fram, hefur lítið
verið þrýst á samninga. Stafar
það fyrst og fremst af þeirri
óvissu sem ríkt hefur í stjórn-
málum allt frá því á haustdög-
um.
Alþýðusambandið hefur farið
rólega í sakirnar og beðið eftir
viðbrögðum ríkisstjórnarinnar
gagnvart kröfum opinberra
starfsmanna. Opinberir starfs-
menn hafa hinsvegar lítil sem
engin svör fengið þar til nú i vik-
unni, að ríkisstjórnin hafnaði al-
farið öllum kauphækkunarkröf-
um, en bauð BSRB upp á við-
ræður um samningsrétt og
félagsmál.
Það svar kemur ekki á óvart
eftir fyrri yfirlýsingar f jármála-
ráðherra um að grunnkaups-
hækkanir kæmu ekki til greina.
Hinsvegar skýtur það skökku
við þau ummæli forsætisráð-
herra sem hann lét falla í sam-
bandi við stjórnarmyndunina, að
grunnkaupskröfum ASÍ um 5%
hækkun væri mjög í hóf stillt.
Kröfur BSRB um hækkun grunn-
kaups voru allverulega hærri, og
átti enginn von á að þær fengju
undirtektir. Opinberir starfs-
menn hljóta aftur á móti að
spyrja hver hugur ríkisstjórn-
arinnar sé til slíkrar kauphækk-
unar þeim til handa ef henni er í
hóf stillt þegar aðrir launþegar
eiga í hlut. Form. BSRB,
Kristján Thorlacius lýsir því
raunar yfir í Vísi í gær að
,,grunnkaupshækkanir eigi rétt á
sér og að annað sé ekki á dag-
skrá.".
Fjármálaráðherra hefur visað
til þess, að um kaup og kjör, og
þá fyrst og fremst grunnkaup,
verði að semja um í almennum
samningum aðila vinnumark-
aðarins. Þar með er undirstrik-
að að ríkið mun ekki ganga á
undan við gerð slíkra samninga.
Boltanum er kastað í hendur ASl
og Vinnuveitendasambandsins.
Þetta er sagt á sama tíma og
vinnuveitendur hafna alfarið
kaupkröfum launþega, ekki að-
eins um 5% grunnkaupshækkun,
heldur jafnframt um sérkröfur
og verðbótakerf i. Ragnar
Arnalds hefur sett allt sitt traust
á Vinnuveitendasambandið.
Hann er raunverulega að taka
undir þetta sjónarmið atvinnu-
rekenda og þeim hlýtur að vera
styrkur að því, að sjálfur fjár-
málaráðherra, oddviti Alþýðu-
bandalagsins í ríkisstjórninni,
gefi slíka traustsyfirlýsingu.
Með hliðsjón af þessari at-
burðarrás hefur skapast óvana-
leg staða, svo ekki sé meira sagt.
Ríkisstjórnin og vinnuveitendur
standa þétt saman andspænis
kröfum launþegahreyfingarinn-
ar.
Og það ríkisstjórn, með þátt-
töku Alþýðubandalagsins, sem
hef ur hingað til ekki látið hnífinn
ganga milli sín og verkalýðssam-
taka, þegar um kröfugerð hefur
verið að ræða. Alþýðubandalagið
hefur jafnvel gengið enn lengra,
þegar á það er litið að Ragnar
Arnalds leggur fram fjárlaga-
frumvarp sem gerir ráð fyrir 3-
4% kaupmáttarskerðingu.
Ekki er gott að sjá hver eftir-
leikurinn verður, en það sjónar-
mið, að ekki skuli dregið úr verð-
bólgunni á kostnað kaupgjalds og
kaupmáttar á ekki lengur upp á
pallborðið í stjórnarherbúðunum.
Það eru hin pólitísku tíðindi síð-
ustu atburða. Spurningin er hvort
ASÍ og BSRB fallist á þessi
sjónarmið.
0G HEILÖB BUÐSMðBIR
FYRIRGEFI MER...
Þessi orö eru sett á blaö til
varnar málfrelsinu og því til
styrktar: Blaöamannsasni i
Reykjavik veröur sér til minnk-
unar meö þvi aö senda útlendri
fréttastofu frétt þess efnis, aö
erlendir gestir, sem hér voru
staddir, hafi átt viöskipti viö is-
lenzkar gleöikonur á veitinga-
staö, sem hann tiltekur. Og
þætti engum mikiö. Jafnframt
er greint frá þvi, hvaöa samtök
fólks hér er um aö ræöa. I litlu
samfélagi eins og á tslandi hef-
ur annaö eins og þetta sett kraft
i Leitis-Gróu.
Nú hefur aö visu komiö I ljós
aö þetta eru ósannindi. Hins
vegar ætti þaö aö vera algert
aukaatriöi málsins. Fólk ætti
væntanlega aö vera frjálst aö
þvi, hvernig þaö ver tima sin-
um. Hitt er aöalatriöi aö blaöa-
maöur skuli hafa geö i sér til
þess aö gera sllkt mál aö frétt,
valda bæöi Islenzkum einstak-
lingum og hinum erlendu gest-
um ómældu tjóni og óþægind-
um. Eins og vænta mátti hafa
blöö eins og danska Ekstrablad-
et, sem ekki hefur þótt þaö
vandaöasta I veröldinni, gert
sér mat úr þessari frétt, siöan
dregiö hana til baka og lýst
hana ósannindi, en jafnframt
bætt um betur og bætt viö þvi
aö einhver Dani hafi einhvers
staöar veriö fullur.
Hvaöa tilgangi þjóna blaöa-
skrif af þessu tagi? Þjóöviljinn
sagöi frá þessu á miövikudags-
morgun, aö visu vandræöalega,
og ekki I uppsláttarskyni. Hins
vegar gera siödegisblööin sér
mat úr þessu yfir þverar försiö-
ur, og annað þeirra gengur jafn-
vel svo langt aö birta mynd af
blaöamanninum. Og svo viötöl
viö jafnvel ónafngreint fólk um
þetta „stórkostlega hneyksli”.
Þetta þykir mér brenglaö
fréttamat — og þetta er ekki sá
Visir og ekki þaö Dagblaö, sem
ég hefi taliö af hinu góöa i is-
lenzkri blaöamennsku. Þvi
sannleikurinn er auövitaö sá, aö
ef einhver stundar vændi i þessu
sambandi, þá er þaö blaöamaö-
urinn sem selur slika frétt —
fyrir peninga væntanlega.
Hörð blaðamennska —
sorpblaðamennska
Þaö hefur komið skýrt I ljós
aö þessi frétt er ruddalega upp-
login, og þarf ekki aö hafa fleiri
orö um þaö. En jafnvel þótt hún
heföi veriö sönn, þá er söm
gjöröin og samt er smekkleysiö.
Hitt skal viðurkennt aö þessi
skoöun er einnig sett fram af
eigingjörnum hvötum og i
sjálfsvarnarskyni. Sem áhuga-
maöur um blaöamennsku er ég
þeirrar skoöunar aö blaöa-
mennska eigi aö vera óháö
flokka- og félagavaldi, peninga-
hagsmunum og öörum skipuleg-
um hagsmunum. Slik blaöa-
mennska veröur oft óvægin. En
siöan veröur aö gera strangan
greinarmun. Þaö er sitt hvaö aö
fjalla til dæmis um opinberar
fjárreiöur — um eyöslu á al-
mannafé — eöa einkalif fólks.
Þar veröum viö aö draga mörk
og þau mörk eiga aö vera heil-
ög. Blöö, sem vilja vera viröu-
leg, eiga aö beita öllum ráöum,
sem þau telja tiltæk, til að veita
aöhald opinberum aðilum, eöa
hegöun fyrirtækja. En aö þvi er
varöar einkalif fólks, þá á þaö
aö vera variö, vera heilagt, og
slikt kemur blööum — eöa öör-
um yfir höfuö aö tala — ekki viö.
Úti i heimi hafa blöö ruöst inn
á einkalif fólks, og engu hlift.
Slikt er „gul pressa” og ber það
nafn meö rentu. En þannig er,
aö þeir sem til dæmis hafa mis-
farið með almannavald, og um
er skrifaö I blööum, þeir sjá sér
hag i þvi aö rugla þessu öllu
saman. Fyrir þeim er þetta allt
sorpblaöamennska. Það erf
þeirra hagur. Vandinn er sem
sagt, aö subbuskapur, hræöileg
mistök, eins og hér hafa átt sér
staö, draga úr gildi þeirrar
höröu blaöamennsku gagnvart
opinberum aðilum, hagsmunum
og fyrirtækjum, sem þó á aö
vera lykill I lýöræöisskipulagi.
Frelsiö er mikils viröi, og
málfrelsiö þar meö. En þaö eru
vissar reglur sem veröur aö
fylgja. Hér hafa allar reglur
velsæmis verið brotnar.
Dagur
Dagur Siguröarson orti eitt
sinn eitthvaö á þessa leiö (fariö
meö eftir minni):
Þær eru allar mellur
nema ein
mellur sem viö kaupum
nema ein
Sakir þær, sem bornar hafa veriö á islenskar sýningarstúlkur i
frétt, sem send var til fjölmiöla i nágrannalöndunum hafa oröiö til-
efni itarlegrar umfjöllunar I dagbiööunum siðustu daga.
Vilmundur Gylfason, al-
þingismaður og fyrrver-
andi dómsmálaráðherra
gerir hér að umtalsefni
fréttaflutning blaðanna
af frásögnum fréttastofu
Borgþórs Kjærnested í
vikunni/ þar sem samtök
sýningarfólks í Reykja-
vík voru borin þeim
sökum á erlendum vett-
vangi að standa að vændi.
og heilög guösmóöir fyrirgefi
mér
fari ég meö rangt mál.
Ég er ekki aö fella siöferöis-
dóma af einu eöa neinu tagi.
Mérkemur einfaldlega ekki viö,
hvaö hefur i slikum efnum gerzt
einhvers staðar einhvern tim-
ann. Fólk á rétt á frelsi og friöi i
slikum efnum. En ég endurtek,
s og tel slika endurtekningu vera
til varnar málfrelsi, þvi mál-
frelsi þar sem einkalifiö er látiö
i friöi, aö hafi einhver stundaö
vændi I þessu samhengi, þá er
þaö blaöamaðurinn sem seldi
slika frétt fyrir peninga, og þeir
fjölmiölar sem hafa verið að
velta sér upp úr þessu.
Vilmundur Gylfason