Vísir - 31.03.1980, Blaðsíða 4

UGANDA
Niu mánuðir eru li&nir, siöan
har&stjóranum Idi Amin var
bylt úr stóli, en Uganda viröist
litlu nær þvi að veröa fullburða
lýðveldisriki.
Efnahagslif landsins er i
algerri rúst, stjórnmálin i
öngþveiti, og viða sofnar fólk út
frá skothríð, sem heyrist úr
myrkrinu, en sjaldnast fæst á
henni nokkur skýring.
Frelsararnir
langÞreyttir
Frelsararnir frá Tansaniu eru
búnir aö fá nóg af Úganda og
vilja orðið fyrir hvern mun
losna út úr þessari ringulreið.
Sigurviman, sem fylgdi mann-
fórnunum og útgjöldunum viö
að frelsa 13 milljónir Úganda-
manna undan ánauð Idi Amins,
er fyrir löngu af þeim runnin.
Um 20.000 manna lið frá
Tansaniu er enn i Uganda og
hefur átt meginþátt i þvi, að
ekki rikti algert stjórnleysi i
landinu, en Nyerere forseti
Tansaniu hefur hótað að kalla
þetta lið allt heim fyrir
september næsta. Með þvi hefur
hann vonast til þess að ýta við
heimamönnum i Uganda til þess
að hraða sér við að koma reglu á
hlutina.
Stjórnmálín í
öngþveiti
Stjórnmál, eins og menn
skilja það orð, eru ekki til i
Uganda. Þar otar hver sinum
tota, mútur og samsæri daglegt
brauð, samtök mynduð og rofin
samdægurs, ættarerjur loga og
ofbeldið nærtækt. Abyrgðartil-
finning viröist ekki til, og
vissulega ekki samábyrgö, eins
og sést á því að settir ráðherrar
reyna oft að vinna hver gegn
öðrum. -Það örlar ekki á vilja til
þess aö koma á friöi innanlands,
né heldur virðast hinir skipuðu
embættismenn eða þingfulltrú-
ar hafa þann hug á að losna við
Tansanlumenn, sem almenn-
ingur hefur. Feginn eins og al-
múginn var að losna undan
haröstjórn Amins, er hann hætt-
ur að lita á innrásarliðið sem
frelsara, og finnst það heldur
minna þá á eigin eymd.
Eini löglegi stjórnmála-
flokkurinn i landinu er UMLF
(Þjóðfrelsisfylking Uganda), og
er þó i rauninni ekki flokkur,
heldur bráðabirgðabandalag.
UNLF naut andstöðu sinnar við
Amin, þegar Tansaniumenn
vantaði einhverja til þess að
taka við stjórntaumum, en
innan vébanda þess ægir saman
hinum ólikustu hópum, sem eru
Prófessor Jusufu Lule'var settur forseti af frelsurunum, en fljótlega
vikið frá af minnihlutanum, sem setti Binaisa f hans stað.
Kampala á dögum innrásar Tansaniumanna, en niu mánuðum eftir frelsunina rlkir þar lögleysa, og
aldrei liður svo kvöld, að næturkyrrðin sé ekki rofin af skothvellum.
i andstöðu innbyrðis jafnt sem
út á við.
Marglr um hituna
Ef Godfrey Binaisa, núver-
andi forseta Uganda, yröi vikiö
frá, eins og forvera hans,
Yusufu Lule prófessor, áður en
til kosninga kemur, eru að
minnsta kosti sjö menn, sem
telja sig sjálfkjörna i hans sæti,
af alls 125 fulltrúum Þjóðar-
ráðsins. Enginn treystir sér að
spá hver þeirra væri öðrum lik-
legri. Gerir það bæði aö veikja
stöðu Binaisa og styrkja.
Þjóðarráðið (NCC) virðist
reyna að bregða fæti fyrir
Binaisa og binda hendur hans,
hvenær sem það fær þvl við
komið. Fulltrúunum er ekki enn
úr minni einvaldstilburöir dr.
Milton Obote, fyrsta forseta
Oganda, sem enn bíður átekta i
Dar es Salaam, svo að ekki sé
nú minnst á hitlerisma Amins.
Þeir hafa marghótað að bera
upp og samþykkja vantraust á
hendur Binaisa.
Af þvl hefur þó ekki orðið, og i
þvi liggur styrkur Binaisa og
mun gera, meðan enginn annar
ris upp, sem liklegur þykir til
þess að taka sæti hans eöa til
þess að njóta fylgis nægilegs
meirihluta NCC.
Má vera að það hefi legiö að
baki tilkynningu Binaisa á dög-
unum um, að hann væri
hlynntur þvi að efna til forseta-
og þingkosnínga eins fljótt og
unnt yrði að koma þvi við (i
október eða nóvember) fremur
en biða til júnl á næsta ári með
þær, eins og ráðgert hefur veriö.
-Ef ekki kemur til valdaráns
fyrir kosningar, eru liklegustu
helstu keppinautar Binaisa
taldir vera dr. Obote og
prófessor Lule.
Ættbálkaerjur
Fá Afrikuriki önnur eru eins
undirlögð ættbálkaerjum og
Úganda, og vantreysta þvi
margir Obote vegna tengsla
hans við ættbálkana i noröur- og
austurhluta landsins, en þeirra
stærstur er Baganda, og fyrir
það, hvernig hann notaði Idi
Amin, sem var yfirmaöur hers-
ins þá, til þess að brjóta niður
áhrif Kabakamanna. Til
mótmælaaðgerða kom á götum
Kampala, þegar minnihluti full-
trúa I NCC velti Lule prófessor
og setti Binaisa til embættis
hans. Binaisa hafði verið hátt-
settur embættismaður i stjórn
Obote og af ýmsum stimplaður
svikari fyrir. Hann virðist þó
hafa aukið fylgi sitt, og þá aðal-
lega á kostnað Lule.
Ræningjar vaða uppi
Ein meginforsendan fyrir þvi
að friður komistá innanlands er
sú, að einhverju skipulagi verði
komið á þá einkaheri, sem
snerust I liö með innrásarliði
Tansaniu til þess að bylta Idi
Amin, en hafa siðan verið
uppteknir af þvi að herja hver jir
á aðra. Hernaðararmur UNLF
er á leið með að verða kjarninn I
nýjum Úgandaher og telur um
10 þúsund þjálfaða og vopnfæra
menn. Honum er ætlað að leysa
af hólmi setulið Tansaníu. Þó
þykir vanta á, að I honum séu
fulltrúar sem flestra ættbálka.
T.d. eru i honum aðeins 500 til
750 Baganda-menn.
Ræningjar og rumpulýður
leikur lausum hala i norður-
hluta landsins. Eru það ýmist
fyrrverandi dátar Idi Amins,
herskáir ættflokkar eða
Turkanamenn frá Kenýa. Þessi
plága bætist ofan á ofboðlega
þurrka, sem gengið hafa yfir
þennan landshluta, en talið er,
að um hálf milljón manna búi
þar við svelti af þeim sökum.
1 höfuðborginni Kampala
rikir lögleysa, þar sem skot-
hvellir rjúfa næturkyrrðina
hvert kvöld, og verður það
augljóslega fyrsta verkefni
kjörinnar stjórnar að koma á
lögum og reglu. Hjálparlaust
veröur þvi naumast komið I
kring, og sýnist standa næst
Tansaniu, sem mundi treg til,
eða Breska samveldinu,
Einingarsamtökum Afriku eða
Sameinuðu þjóöunum að hlaupa
undir bagga.
I
i
I
a
i
i
angursins, er sigra&i Everest
1953.
Læknirinn segir, aö Peking-
stjórnin hafi tekiö upp gestrisn-
ara viömót við erienda fjall-
göngumenn, og njóti iei&angur
hans góðs af þvf.
Lei&angrinum er ætlað aö rann-
saka meö mælingum súrefnis-
eyöslufjallagarpa I mikiilihæö og
reyna aö finna skýringu á þvf,
hvernig fjallafólk eíns og
sherparnir komist af siírefnis-
gjafarlaust i svo mikilli hæö.
Minni eftirspurn
eftir hiólDörðum
Fireslone- gúmbaröafyrirtækiö
hefur tilkynnt, aö þaö ætli aö loka
fimm hjólbaröaverksmiöjum
sinum og fækka starfsliöi sinu um
sjö þúsund inanns. Samdráttur i
bilasölu og minni eftirspurn eftir
hjólböröum neyöir fyrirtækiö til
þess aö draga saman seglin. en
fyrsti fjórðungur yfirstandandi
fjárhagsárs Firestone sýndi 13.8
miiljón dollara tap.
Eidur um dorð (
gripaflutninga-
skipi
73 manna áhöfn gripaflutninga-
skips frá Lfbanon yfirgaf þaö og
fór i bátana eftir aö eldur kom
upp i skipinu, þar sem þaö var
statt á föstudag undan suöur-
strönd Astraliu. Veöur var milt og
sjór aö heita sléttur og næsta
skip, pólskt fiskirannsóknarskip,
átti ekki langt i skipbrotsmenn-
ina, svo aö mannbjörg tókst vel.
Kanadamenn
hækka bankavextl
Seölabanki Kanada hefur
hækkaö innlánsvexti hjá
kanadiskum bönkum upp i
15.49%, en útlánsvextir veröa
16.5% og eru þetta hæstu banka-
vextir, sem Kanadamenn hafa
nokkurntima haft.
Fækka iridðgum
Austur-þýska stjórnin hefur nú
boöaö, aö landsmenn þar fái ekki
lengur langar frihelgar, eins og
veriö hefur, þegar háti&isdaga
hefur boriö upp á fimmtudag eöa
þriöjudag. Hingaö til hefur fólk
mátt vinna af sér dagana á milli
meö þvi aö vinna á laugardögum i
annarri hvorri vikunni á undan
eöa eftir. 1 ljós hefur þó komiö, aö
töluverö brögö hafi veriö aö þvi,
aö fólk skrópaöi f laugardags-
vinnunni.
Reyna iiallgöngu
íKina
Breskir fjallgöngugarpar ætla
aö reyna á næsta ári aö klifa
hæsta og afskekktasta fjallstind
Kina. hiö 7.719 metra háa Kongur
skammt frá Kashgar vestast f
Kina.
Þetta veröur fyrsti breski fjall-
gönguleiðangurinn, sem ieyfist aö
fara inn í Kina frá þvi 1938, en
stjórnandi hans veröur Michael
Ward, sem var læknir f.vrsta leiö-