Vísir - 14.06.1980, Blaðsíða 8

VÍSJR
Föstudagur 13. júní 1980
Útgelandi: Reykjaprent h.t.
Framkvæmdastióri: Davlfl GuAmundsson.
1 Ritstiflrar: ólafur Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Rltstjflrnarfulltrúar: Bragl Guðmundsson. Ellas Snæland Jónsson. Frflttast|flri
erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson. Blaflamenn: Axel Ammendrup, Frlða
Astvaldsdóttlr, Halldðr Reynlsson, lllugl Jflkulsson, Jónlna Mlchaelsdóttlr, Krlstln
Þorstelnsdóttlr, Magdalena Schram, Pflll Magnússon, Slgurlón Valdlmarsson,
Sæmundur Guðvlnsson, Þórunn J. Hafsteln. Blaflamaflur fl Akureyri: Glsll Slgur-
gelrsson. Iþrflttir: Gylf I Krlst|flnsson, K|artan L. Pfllsson. Liflsmyndir: Bragl,
Guðmundsson, Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson. Utlit og hflnnun:
Gunnar Traustl Guðb|örnsson og Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sfllustjflri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstióri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjflrn: Slðumúla 14 slml Sflflll 7 llnur. Auglýsingar og skrifstofur: Slðumúla 8
slmarBóflll og 82260. Afgreiflsla: Stakkholti 2-4 siml 86611.
Askriftargjald er kr.SOOO á mánufli innanlands og verð [ lausasðlu 250 krónur ein-
takið. Visirer prentaður i Blaðaprenti h.f. Siðumúla 14.
Einn dag fyrir Ragnar...
Enn hafa olíufélögin í landinu
sent f rá sér beiðni um hækkun á
verði bensíns og gasolíu og munu
nú telja þörf á að hækka bensfn-
lítrann úr 430 í 470 krónur en gas-
olíulítrann úr 155 i 200 krónur.
I sjálfu sér eru þessar óskir af
hálfu þeirra ekki óeðlilegar með
tilliti til þess að olíuvörur hafa
haldið áfram að hækka erlendis
og gengi krónunnar hef ur stöðugt
sigið síðustu vikur.
Bensínverðið hækkaði sfðast
fyrir réttum tveimur mánuðum
og fór þá f 430 krónur lítrinn.
Megnið af hækkuninni fór beint í
ríkiskassann vegna þeirrar fár-
ánlegu reglu, sem gilt hefur til
þessa að skattar ríkisins hækki f
prósentuhlutfalli við erlendar
bensínhækkanir.
Af þeirri upphæð, sem við
greiðum nú fyrir hvern bensín-
lítra renna hvorki meira né
minna en 57,54% beint í ríkis-
kassann.
Bensínverðið hérlendis á sér
ekki lengur neinar hliðstæður í
hinum siðmenntaða heimi.
Félag íslenskra bifreiða-
eigenda sendi fyrir nokkru frá
sér upplýsingar um það, hve
lengi ófaglærður iðnverkamaður
væri að vinna sér fyrir einum
lltra af bensíni á Norðurlöndum.
i Svíþjóð er iðnverkamaðurinn
Verkamaöur á almennum taxta Dagsbrúnar er nú nerri tvo átta stunda vinnudaga aft
vinna sér fyrir bensinfyllingu á geymi f meöalfólksbll.Og enn er ráögerö bensinhœkk-
4,9 mínútur að vinna sér fyrir
lítra af bensíni, í Noregi 5,3
mínútur, í Finnlandi 6,8 mínútur,
í Danmörku 8,6 mínútur og hér á
fslandi er ófaglærður iðnverka-
maður samtals 12,5 mínútur að
vinna sér fyrir einum lítra
bensíns.
Þessar tölur tala sínu máli.
En bensínbyrðin hefur sífellt
verið að aukast hér á landi, fyrst
og fremst vegna þess, hve mikið
peningahungur ríkisbáknsins er,
og fögur fyrirheit stjórnmála-
manna um að þessu þurfi að
breyta duga skammt, þegar á
herðir.
Undanfarið ár hefur bensín-
lítrinn stöðugt kostaðokkur meiri
vinnu. Til marks um það má
minna á upplýsingar, sem fram
komu í grein í Vísi um það leyti,
sem síðasta bensínhækkun var
ákveðin.
1. janúar 1979 tók það verka-
mann á almennum taxta Dags-
brúnar um það bil níu klukku-
stundir, eða rúmlega venjulegan
vinnudag að vinna fyrir einum
tanki af bensíni á bílinn.
Eftir síðustu verðhækkun í
aprílmánuði 1980 tók það sama
verkamann hvorki meira né
minna en 14 klukkutíma, eða
nærri tvo venjulega vinnudaga að
vinna sér fyrir einni bensínfyll-
ingu á geymi í meðalbíl.
Það er sem sagt orðin tæplega
tveggja daga vinna fyrir verka-
mann að aura saman fyrir einni
fyllingu á bensíngeyminn í
bílnum sínum. Kannski er þetta
dæmi ekki raunhæft vegna þess,
að verkamenn á Dagsbrúnar-
taxta geta varla haf t ef ni á þvf að
eiga og reka bíl við þær aðstæður,
sem undanfarnar ríkisstjórnir
hafa skapað þeim í landinu.
En setjum svo, að Dagsbrúnar-
verkamaðurinn eigi bíl, þrælar
allan annan daginn fyrir bensfn-
sköttunum handa honum Ragn-
ari Arnalds, en hinn daginn fyrir
sjálfu bensínverðinu til olíufurst-
anna, flutningskostnaði bensíns-
ins til landsins og dreifingar-
kostnaði hér. Þau eru hörð kjörin
sem ríkisstjórn hinna vinnandi
stétta setur launþegum í landinu.
Sjálfsagt álita margir, aö þeir
sem sitja á verkalýösskrifstof-
um fjalli fyrst og fremst um
laun og þess háttar. Vist er um
þaö, aö mikiö af okkar starfi fer
i þaö. En margt annaö kemur
upp á boröiö og oft er þaö svo, aö
vandamáliö sem komiö er meö
er hluti af miklu stærra vanda-
máli. ,
Ég gæti nefnt mörg mál en
sný mér aöeins aö einu. Fyrst og
fremst vegna þess, aö ég álit aö
þar sé um svo mikinn smánar-
blett á Islensku þjóöfélagi aö
ræöa, aö ég fæ ekki oröa bund-
ist.
Hvaö á þaö lengi aö ganga,
háttvirtir alþingismenn og aörir
ráöamenn þjóöfélagsins, aö ef
svo vill til, aö einhverra hluta
vegna er ekki hægt aö feöra
barn, skuli þaö vera meölags-
laust hvernig sem ástæöur móö-
urinnar eru. Hverju eruö þiö aö
hlifa? Rikiskassanum, al-
mannatryggingum eöa hverju?
Ég er ekki aö biöja um hllfö
fyrir mæöumar, ég veit hvaöa
meöferö þær fá hjá þeim sem
um mál þeirra fjalla þó um
barnungar stúlkur sé aö ræöa.
Og aldeilis myndi detta af þér
andlitiö lesandi minn, ef ég
nefndi þér nöfn þeirra sem hafa
komiö viö sögu litlu stúlkunnar
sem siöast kom til min. Þaö er
hætt viö aö sumir eöa sumar
misstu geislabauginn.
En hvernig getur fólki dottiö
þaö I hug, aö gleyma aö setja
þaö í lög aö meölag skuli greitt
meö óskilgetnu barni þegar viö
fæöingu hvort sem faöirinn
meögengur eöa ekki.
helgarpistiu
Aöaiheiöur
Bjarnfrcös-
dóttir skrif-
ar
Hvers eiga þau
að gjaída?
Ég heiti á ykkur alþingis-
menn, þvoiö þennan smánar-
blett af þjóöfélaginu, og þaö
strax.
Ég heiti á ykkur öll, sem teljiö
ykkur bera lotningu fyrir lifinu,
látiö I ykkur heyra. Taliö þiö viö
ykkar þingmenn og aöra ráöa-
menn og fáiö þetta lagaö.
Ég hef reynt aö segja þaö áö-
ur og ég segi þaö enn, þaö ætti
aö vera auöskiliö öllum, aö barn
blöur ekki eftir næringu mánuö-
um eöa jafnvel árum saman. Ég
veit um þrjú ár. Aörir þekkja
kannski meira. Hér fyrir fram-
an mig á boröinu liggur mikill
lagabálkur, frumvarp til barna-
laga. Sjálfsagt er þar margt til
bóta frá þvi sem áöur var, enda
hefur veriö lögö i þaö mikil
vinna en.strax á fyrstu slöu rek
ég mig á lagagrein sem ég
undra mig á, ég tek hér fyrstu
málsgrein úr 4. gr.
„Mál til véfengingar á faöerni
barns geta höföaö eiginmaöur
(sambúöarmaöur) móöur
barns, móöir þess, barniö sjálft
og lögráöamaöur barns, sem
sérstaklega er skipaöur ef þvl er
aö skipta. Ennfremur aö eigin-
manni látnum sá erfingi hans er
gengur jafnhliöa eöa næst barn-
inu aö erföum”.
Síöan segir, aö ekki megi
höföa mál slöar en fimm árum
frá fæöingu barns. Mikiö var.
Hvers konar viöhorf hefur fólk
sem semur svona tillögur til
barna.
Viö skulum setja upp einfalt
dæmi um svona mál. Maöur
kynnist konu sem gengur meö
barn annars manns. Hann
kvænist henni og gengst viö
barninu og reynist því góöur
faöir. Aöur en barniö nær 5 ára
aldri fellur hann frá. Barniö
syrgir hann sárt. En nú koma
erfingjamirtil sögunnar. Ýmsir
vissu aö maöurinn á ekki barniö
og nú er auravon. Hvaö er ein
barnssál þegar peningar eru
annars vegar? Er ekki sjálfsagt
aö gefa einhverjum ágimdar-
púka tækifæri til aö svipta þaö
þvl sem eftir er, fööurnafni og
arfi.
Mér sýnist, aö þó lögin séu
lögö fram á barnaári sé barn
metiö sem eign og þó I lægra
veröflokki en krónurnar. Ég
vona bara aö þeir sem um frum-
varpiö fjalla á Alþingi fái jafn
mikla andstyggö á 4. gr. og ég
og færi þaö til betri vegar. Ég er
alltaf ööru hvoru aö reka mig á
aö barnaáriö var ekki fyrir börn
sem eiga bágt, þó nógar væru
samkundurnar á þvi ári. Sam-
ábyrgö okkar nær skammt þeg-
ar sllkur varnaöarleysingi
veröur á okkar vegu . Hvenær
vitkast maöurinn svo, aö hann
skilur aö hvert mannsbarn er á
ábyrgö okkar allra. Ef þaö
skeöur þá veröur dýrölegur
dagur.
Aöalheiöur Bjarnfreösdóttír.