Vísir - 03.07.1980, Blaðsíða 8

VISIR Fimmtudagur 3. júll 1980.
8
Utgefandi: Reykjaprenl h.f.
Framkvæmdastjóri: DavlA GuAmundsson.
' Ritstjdrar: ólafur Ragnarsson og Ellert B. Schram.
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Ellas Snæland Jónsson. Fréttastjóri
erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson. Blaðamenn: Axel Ammendrup, Friða
Astvaldsdóttir, Halldór Reynlsson, lllugi Jökulsson, Jónlna Michaelsdóttir, Kristin
Þorsteinsdóttlr, Magdalena Schram, Páll Magnússon, Sigurjón Valdimarsson,
Sæmundur Guðvlnsson, Þórunn J. Hafstein. BlaAamaður á Akureyri: Glsli Sigur-
geirsson. Iþróttir: Gylfi Kristjánsson, Kjartan L. Pálsson. Ljósmyndir: Bragi
Guðmundsson, Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson. útlit og hönnun:
Gunnar Trausti Guðbjörnsson og Magnús ölafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Ritstjórn: Siðumúla 14 simi 86611 7 linur. Auglýsingar og skrifstofur: Siðumúla 8
simar 86611 og 82260. Afgreiðsla: Stakkholti 2-4 simi 86611.
Askriftargjald er kr.SOOO á mánuði innanlandsog verð I lausasölu 250 krónur ein-
takið. Vísirer prentaAur I Blaðaprenti h.f. Slöumúla 14.
Ekki spa helflup spegilmynd
Sökum þess hve vel siðustu skoðanakönnunum slðdegisblaðanna ber saman við úrslit
forsetakosninganna er hætt við að menn fiari að lita á sllkar kannanir sem spá um úr-
slit. Það mega menn ekki gera þvi að könnun sýnir aðeins stöðuna á þeim tima, sem
hún er gerð.
Það fór eins og við var að
búast, að skoðanakannanir síð-
degisblaðanna hafa aftur komist
á dagskrá eftir að niðurstöður
forsetakosninganna urðu Ijósar.
Yfirlýsingar þeirra, sem gagn-
rýndu kannanirnar fyrir kosn-
ingar eru nú á annan veg en þá
enda taugaveiklun kosninga-
baráttunnar ekki til að dreifa og
menn að komast aftur niður á
jörðina.
George Gallup, helsti frömuð-
ur skoðanakannana í heiminum
undanfarna fjóra áratugi hefur
sagt, að úrslit kosninga séu besti
mælikvarðinn á, hversu áreiðan-
legar vinnuaðferðir í skoðana-
könnunum séu. En hann hefur
jaf nframt lagt á það áherslu, að
þetta eigi aðeins við kannanir,
sem eru gerðar mjög nærri kjör-
degi, og auðvitað fæst ekki neinn
endanlegur mælikvarði á slíkt
nema skoðanakönnun sé gerð á
sjáifan kjördaginn.
Galluphefur sagt, að ef meðal-
frávik skoðanakönnunar, sem
gerð er örfáum dögum fyrir
kjördag sé 2-3% sé það til marks
um að könnunin hafi verið mark-
tæk— menn verði að reikna með
slíkum mismun.
Könnun Vísis, sem gerð var
viku fyrir kjördag var innan þess-
ara marka og sama er að segja
um könnun Dagblaðsins, sem
gerð var þrem dögum fyrir kjör-
dag.
Þetta sýnir þó f yrst og f remst,
að sáralitlar breytingar hafa
orðið á fylgi frambjóðenda síð-
ustu dagana og sveiflur virðast
hafa verið takmarkaðar i kosn-
ingabaráttunni í heild. Það
kemur ekki síst í Ijós, þegar upp-
hafskönnun Vísis á fylginu
mánuði fyrir kjördag er borin
saman við úrslitin. Meðaltalsfrá-
vik eru þar aðeins 0,87%, sem
sagt innan við einn af hundraði.
Með öðrum orðum mætti því
álykta að kostnaður og umstang
kosningabaráttunnar hafa litlu
sem engu breytt um fylgi fram-
bjóðendanna í lokin.
En menn mega ekki láta
samanburð af þessu tagi í sam-
bandi við forsetakosningarnar
rugla sig í ríminu og fara að líta á
skoðanakannanir sem spá um úr-
slit viðkomandi kosninga.
Til áréttingar þessu atriði skal
hér vitnað til ummæla George
Gallup sem enginn ætti að efast
um að viti manna mest um skoð-
anakannanir.
„Skoðanakannanir geta aðeins
sýnt hvernig fólk hugsar á þeim
tíma, sem talað er við það, —
hvernig til dæmis það myndi
kjósa ef kosningar færu fram
þann dag, sem við það er rætt",
segir Gallup. Og ennfremur:
„Fólk skiptir um skoðun, og at-
burðir hafa áhrif á afstöðu og
hegðun. Það væri því fráleitt að
spyrja mann hvernig hann eða
hún hugsi sér að greiða atkvæði í
nóvember — eða í næsta mánuði.
Rétta svarið hlýtur að vera „Ég
veitþaðekki". Aftur á móti getur
nánast hver sem er gert grein
fyrir afstöðu sinni þá stundina,
eða hvernig hann myndi kjósa ef
kosningar færu fram þann dag.
Og þessi staða mála hlýtur að
vera sú eina, sem skoðana-
kannanir geta endurspeglað".
Með tilliti til þessara orða
George Gallup ættu menn því
ekki að ganga út f rá því sem vísu
að skoðanakönnunum, sem gerð-
ar eru í kosningabaráttu beri
saman við niðurstöður kosninga,
þótt svo hafi farið nú við forseta-
kosningarnar 1980, og fylgi
frambjóðenda haf i nú verið svip-
að alla kosningabaráttuna.
Skoðanakannanir eru ekki spá
um úrslit kosninga heldur spegil-
mynd af stöðu mála á þeim tíma,
sem þær eru gerðar.
Noikun hlólaskauta og
hióiabretta er hæitulegl
L
Aö undanförnu hefur allmikiö
boriö á notkun hjólaskauta og
hjólabretta sem leiktækja
meöal barna og unglinga hér á
landi. Notkun þessara hluta
hefurkomist mjög i tisku vestur
I Bandarlkjunum og viöar, þar
sem myndast hefur algjör
faraldur um notkun þessara
tækja.
Þessi faraldur hefur leitt til
ótal slysa erlendis. I mörgum
tilvikum hefur veriö um alvar-
leg höfuöhögg aö ræöa og dauös-
föll af þessum sökum eru oröin
fjölmörg. Þúsundir barna og
unglinga I Bandarlkjunum hafa
oröiö fyrir alvarlegum meiösl-
um viö leik á hjólaskautum eöa
hjólabrettum.
Fer þvi ekki á milli mála aö
þessi „Iþrótt” er stórhættuleg.
Nú er fullt útlit fyrir aö þessi
faraldur berist hingaö og munu
hjólaskautar og hjólabretti hafa
selst „grimmt” aö undanförnu.
Munu afleiöingar þessarar
fþróttar því væntanlega ekki
láta á sér standa hér á næstunni
ef ekki veröur rétt brugöist viö I
tima. Vitanlega geta oröiö slys
viö flestar athafnir I daglegu lifi
og margskonar iþróttaiökun
felur i sér talsveröa slysahættu
sem ekki er þó metin svo mikil
aö hún réttlæti frágangssök. En
til þess aö þeysast um götur og
gangstéttir áfallalaust á hjóla-
skautum eöa hjólabretti þarf
hinsvegar mjög þroskaöa jafn-
vægistilfinningu sem aöeins
fæst meö mikilli æfingu og aö-
eins sumir ná. Þaö þarf ekki aö
rökstyöja fyrir fólki afleiöingar
þess ef barn eöa unglingur
skellur meö höfuö I malbikaöa
neöanmóls
Óskar Þór Karlsson,
erindreki Slysavarna-
félags tslands fjallar
hér um ný leiktæki,
sem eru að ryðja sér til
rúms hér á landi, hjóla-
skauta og hjólabretti,
og segir það skyldu
hinna fullorðnu, að
gripa I taumana svo að
alvarleg slys verði ekki
af völdum þessara leik-
tækja.
götu eöa steinhellu á gangstétt.
Full ástæöa er þvi til þess aö
vara viö þessum hlutum . Vil ég
sérstaklega hvetja foreldra til
þess aö láta skynsemina ráöa.
Þessir hlutir eru þaö dýrir aö
þeir veröa varla keyptir nema
meö vitund og vilja foreldranna.
Þaö er annars sérstakt rann-
sóknarefni hvernig fariö er aö
þvi aö skapa sllkan áhuga á
ýmsum hlutum, áhuga sem tek-
ur á sig mynd múgsefjunar
meöal barna og unglinga, þann-
ig aö enginn er maöur meö
mönnum nema hann blandist I
hóp iökenda.
Ljóst er aö börn og unglingar
eru berskjölduö fyrir sllkum á-
róöursbrögöum. Hér býr aö baki
háþróuö áróöurs- og aug-
lýsingatækni ásamt miklu fjár-
magni og ekkert til sparaö.
Þaö er ennfremur ljóst aö
miklir fjármunir eru I húfi um
aö „vel takist til”, og viröist þvl
koma til samvinna milli vold-
ugra aöila I þessu efni, eins og
landsmenn hafa raunar oröiö
vitni aö I sjónvarpsauglýsing-
um frá útlöndum aö undan-
fömu. 1 þessu tilfelli hefur sölu-
mennskangengiöof langt. Þá er
þaö skylda hinna fullorönu aö
grlpa I taumana og foröa
Islensku æskufólki frá þessum
„kaleik”.