Vísir - 09.08.1980, Blaðsíða 6

vism Laugardagur 9. ágúst 1980
— segir dr. Gunnar Thoroddsen forsætisrádherra og varaformadur Sjálfstædisflokksins
,,Ef Geir verdur aftur
formadur hlýtur fylgid
aö hrynja af flokknum”
aö hækkunin veröi eitthvaö
minni en nú I ágúst.
Þetta táknar þvi að verðbólg-
an sé fremur á leið niður á við
og að hækkunin frá byrjun til
loka þessa árs yröi innan viö
50% og er þaö vissulega nokkur
ávinningur frá siðasta ári þegar
hækkunin var 61%
Rikisstjórnin hefur veriö
gagnrýnd fyrir að hafa enga
heildarstefnu og láta allt
reka á reiöanum. Mun for-
sætisráöherra krefjast
ákveðnari ráðstafana?
„Forsætisráðherrann mun
framfylgja þeirri stefnu sem
stjórnarsáttmálinn mótaði, en
þar segir að rikisstjórnin muni
berjast gegn verðbólgunni meö
aöhaldsaðgerðum er varöa
verölag, gengi, peningamál,
fjárfestingu og rfkisfjármál”.
Gengissig heldur stöðugt
áfram og nú heyrast raddir
um 10% „gengissig i einu
stökki” til aö bjarga frysti-
húsunum. Magnar þetta
ekki verðbólguna eða veröur
gripið til annarra ráða?
„Skráning gengis miöast við
afkomu aöalatvinnuveganna.
Hér á landi er það Seölabankinn
sem samkvæmt lögum ákveöur
áherslu á þaö, aö halda útgjöld-
um rfkissjóös i skefjum til þess
að skapa grundvöll og mögu-
leika fyrir einhverri lækkun
skatta.
t þessu sambandi má taka
fram, að afkoma rikissjóös á
fyrri helmingi þessa árs hefur
verið mun betri en mörg undan-
farin ár. Þetta er mjög mikil-
vægur þáttur i baráttunni gegn
veröbólgunni. Viö væntum þess
fastlega og styðjumst þar viö
reynsluna af fyrra misseri árs-
ins að okkur takist aö ná þvi
marki sem segir i stjórnarsátt-
málanum, að greiðsluafgangur
veröi hjá rikissjóöi i ár”.
Rifjuð hafa verið upp um-
mæli þin frá þvi i fyrra um
aö niöurgreiðslur væru orðn-
ar alltof háar. Hefur þú
breytt um skoðun I þeim efn-
um?
„Skoöun min á niöurgreiösl-
um er óbreytt, en þær eru einn
liður efnahagsmálanna. Sjálf-
virk visitala kallar alltaf á
niöurgreiöslur og þegar tekst aö
draga úr verðbólgunni þá dreg-
ur úr þörf á niöurgreiöslum. Sú
hækkun á niöurgreiöslum sem
nú varð um slðustu mánaöamót
er I samræmi við fjárlög og
stjórnarsáttmálann, þess efnis,
að niöurgreiöslur haldist i nokk-
urn veginn i sama hlutfalli af
búvöruveröi”.
niður i persónulega valda-
streitu og að þeir muni ekki
liða forystumönnum flokks-
ins, aö þeir gefi andstæðing-
um færi á að hlutast til um
innri málefni flokksins.
Hvernig skilur þú þessi um-
mæii?
„Þessi orð hitta hann sjálfan
þvi erfiðleikar Sjálfstæðis-
flokksins nú stafa af persónu-
legri valdastreitu formannsins.
Það er venja, það er jafnvel
lögmál, I flestum lýðræðisflokk-
um hér á landi og annars staðar,
að takist formanni flokks ekki
aö mynda ríkisstjórn en
hugsanlegt sé að öðrum manni
úr þingflokknum gæti tekist
það, þá þykir þaö sjálfsagt að sá
maður reyni.
A sinum tima var Jóni Þor-
lákssyni falin stjórnarmyndun.
Þaö tókst ekki og þá benti hann
á annan þingmann i flokknum,
Jón Magnússon, og honum tókst
aö mynda stjórn. Eitt sinn viö
stjórnarmyndun var ljóst að
Hermanni Jónassyni tækist ekki
að mynda stjórn. Þá var öörum
þingmanni I flokknum, Stein-
grimi Steinþórssyni, falin
stjórnarmyndun og hún tókst.
Nú liggja mál þannig fyrir, aö
þótt ljóst væri að Geir Hall-
grimssyni væri fyrirmunað að
mvnda rikisstjórn þá beitti hann
sér af alefli gegn þvi að varafor-
maöur flokksins reyndi að fást
við þaö verkefni”.
Er möguleiki á sáttum innan
flokksins eða er endanlegur
klofningur að verða staö-
reynd?
„Ég tel möguleika á sáttum
innan flokksins og ég og mlnir
samherjar viljum sættir. Þorri
sjálfstæðismanna vill sættir, en
orð og gerðir Geirs Hallgrims-
sonar stuöla ekki að sáttum”.
Munt þú taka viö for-
mennsku i Sjálfstæðis-
flokknum ef meirihluti
landsfundar kýs þig til
þeirra starfa?
„Ég sækist ekki eftir for-
mennsku I flokknum eins og nú
standa sakir. Ef hins vegar
meirihluti landsfundarmanna
óskaöi eftir þvi aö ég tæki aö
mér formennsku, myndi ég ekki
skorast undan”.
Eru likur á að stofnaöur
verði nýr flokkur ef Geir
Hallgrimsson veröur endur-
kjörinn sem formaður og ef
svo fer, munt þú taka þátt i
þeirri flokksstofnun?
„Ef Geir yrði endurkosinn
formaöur, hlýtur fylgið að
hrynja af Sjálfstæðisflokknum.
Hvort nýr flokkur yröi stofnaður
get ég ekkert um sagt”.
—SG
Á morgun eru liðnir sex
mánuðir frá þvi að ríkis-
stjórn Gunnars Thorodd-
sen tók til starfa/ en það
var þann 10. febrúar. Þá
hafði ríkt langvarandi
stjórnarkreppa og hin
sögulega stjórnarmyndun
er mönnum enn i fersku
minni. I tilefni af hálfs
árs valdaferli ríkis-
stjórnarinnar ræddi Vísir
við Gunnar Thoroddsen
forsætisráðherra á skrif-
stofu hans i gærdag.
Forsætisráðherra. Rikis-
stjórnin var mynduð til að
ráðast gegn verðbólgunni og
þá meöal annars með niöur-
talningaraöferöinni. Nú æðir
verðbólgan enn áfram
óbreytt. Hefur rikisstjórn-
inni mistekist ætlunarverk
sitt?
„Samkvæmt stjórnarsátt-
mála rikisstjórnarinnar þá er
eitt aðalverkefni hennar aö
vinna að hjöðnun veröbólgu
þannig, að á árinu 1982 verði
veröbóígan orðin svipuö og I
helstu viðskiptalöndum okkar
Islendinga. Hér er þvi um
þriggja ára áætlun að ræöa. Viö
höfum aldrei ætlað okkur, hvað
þá lofaö þvi, að slá verðbólguna
niöur I einu höggi.
A siðasta ári var verðbólgan
frá upphafi til loka ársins rúm-
lega 60%. Við þvl verðbólgustigi
tókum viö. Eftir fyrsta árs-
fjórðung rikisstjórnarinnar,
þegar haföi þurft aö leiðrétta
margvlslegan uppsafnaðan
vanda, reyndist hækkun fram-
færsluvlsitölunnar vera um
13%. Nú, eftir annan árs-
fjórðung, I ágúst, mun hækkun
framfærsluvlsitölu veröa um
9%. Eftir þriöja ársfjórðung, i
nóvember, stefnum við að þvi,
gengi krónunnar meö samþykki
rlkisstjórnarinnar.
Baráttan gegn veröbólgunni
miðar að þvl að minnka þörf
fyrir gengislækkun og stefna
okkar er sú, að hér geti oröið
stöðugt gengi. En gengisskrán-
ingin er að sjálfsögðu nátengd
og byggist á verölagi á afurðum
okkar erlendis og tilkostnaöin-
um hér heima. Það er kannski
rétt aö bæta þvi viö, aö vandi
frystihúsanna, sem fyrst og
fremst þrýstir á gengislækkun á
sér miklu lengri aðdraganda en
þessa sex mánuði sem stjórnin
hefur setið. Hann skapaðist
fyrst og fremst á siðari hluta
ársins 1979”.
En er það ekki Iskyggileg
þróun að tilkostnaður eykst
stöðugt hér heima en verð-
lag á afuröum okkar er-
lendis virðist fara lækkandi?
„Þetta er auðvitað okkar
aðalvandi. Tilkostnaöur hækkar
innanlands meðan útflutnings-
verðið hækkar ekki eöa jafnvel
lækkar. Meöan svo stendur þá
hlýtur gengið að fara niður á
við. En eins og ég gat um er það
okkar stefna aö draga úr til-
kostnaöi innanlands og þá dreg-
ur þaö um leið úr þörf á gengis-
sigi”.
Sagt var að ekki hefði unnist
timi til aö lækka skatta við
gerð fjárlaga þessa árs en
gefið I skyn að það yrði gert
við næstu fjárlagagerð.
Veröur sú raunin á?
„Fjárlagagerðin fyrir næsta
ár er I fullum gangi og drög að
fjárlagafrumvarpi eru til um-
ræöu og meöferðar I rikisstjórn-
inni. Meöan ekki liggur nánar
fyrir um væntanlegar tekjur og
gjöld næsta árs er ekki hægt að
segja neitt ákveðið um skatta-
mál. Hins vegar leggjum við
Viötal: Sæm-
undur Guð-
vinsson blaða-
maður.
„Eg er þeirrar skoöunar að
hún sitji út kjörtimabilið”.
„I ræðu þeirri er Geir Hall-
grimsson formaður Sjálf-
stæöisflokksins hélt i
Bolungarvik sagði hann
meöal annars aö hyidýpi
væri milli málefnasamnings
og starfa rikisstjórnarinnar
og stefnu Sjálfstæðisflokks-
ins. Er þetta rétt?
„Nei, þetta er alrangt”.
1 þessari'ræðu sagöi Geir
cnnfremur aö sjálfstæðis-
menn „munu ekki þola að
flokkur þeirra sé dreginn
Dr. Gunnar Thoroddsen forsætisráðherra á skrifstofu sinni I stjórnarráöinu i gær. (Visism. GVA)
Munu lifdagar stjórnarinnar
ráðast á næstu sex mánuð-
um eða ertu þeirrar skoðun-
ar að hún sitji út kjörtima-
biliö?