Vísir - 12.08.1980, Blaðsíða 9

vism Þriðjudagur 12. agúst 1980
wmmmmmmmm
■ Sú kann að koma tíð,
að stjórnarþátttaka
Alþýðubandalagsins
þyki merkilegt rann-
sóknarefni félagsfræð-
inga og stjórnmála-
fræðinga og kannski
raunar sálfræðinga
lika.
1 fjóröa sinn tekur þessi sér-
trúarsöfnuöur þátt i rikisstjórn,
sem hvorki hefur þaö á stefnu-
skrá sinni, aö vamarliöiö hverfi
héöan brott, né Island hverfi úr
vamarsamtökum vestrænna
þjóöa. Þaö er sem sé gömul
saga og ný á þeim bæ, aö þar
eru stefnumálin jafnan látin
vikja fyrir stólunum, sem í boöi
eru. Þessi tvöfeldni Alþyðu-
bandalagsins kemur mönnum
ekki lengur á óvart. Auövitaö
fer ekki hjá þvi I þessu sam-
bandi, aö almenningur velti því
fyrir sér hversu mikil alvara sé
I rauninni á bak viö kröfur
Alþýöubandalagsins um aö
varnarliðiö fari heim og ísland
fari úr Nató. Hún getur ekki
veriö mikil.
Með i dag —
á móti á morgun
Þaö hefur lengi verið lenska I
stjórnmálum hér á landi, aö
stjórnmálamenn hafa getaö
leyft sér að styöja mál i stjdrn,
en snúast siöan öndverðir gegn
sömu málum um leiö og þeir eru
komnir I stjórnarandstööu.
Þetta held ég aö Islenskir
„Núverandi rikisstjórn var ekki mynduö um málefni”.
1
STEFNAN OG STOLARNIR
stjórnmálamenn geti ekki leng-
ur leyft sér. Fólk i þessu landi
fylgist svo vel meö, og er svo vel
upplýst, að þaö markar ekki
slika menn. Upp til hópa held ég
lika aö Islenskir stjórnmála-
menn og flokkar hafi gert sér
grein fyrir þessari meginstað-
reynd, — nema Alþýöubanda-
lagiö, sem i eöli sinu er ihald-
samast allra flokka, byggt upp i
kring um gamlan kommúnista-
kjarna, sem vandist á aö sækja
linuna i austurveg, og skipti þá
ekki máli þótt eitt væri sagt I
dag og annað á morgun.
Islenskir kjósendur ætlast til
þess aö stjórnmálamenn séu
sjálfum sér samkvæmir, og ég
held raunar aö enginn geti til
nokkurrar lengdar tekiö þátt i
störfum á sviöi stjórnmála, sýni
hann ekki kjósendum, — og
sjálfum sér, þá viröingu aö
fylgja þessari reglu.
Stólastjórnin
Auövitaö er þaö öllum ljóst
núna, aö núverandi rikisstjóm
var ekki mynduö um málefni.
Hún var mynduö um stóla og
grundvöllur hennar er Þóröar-
gleöi komma og framsóknar yf-
ir klofningi Sjálfstæöisflokksins.
Þaö hefur sýnt sig undanfarna
sex mánuöi, að þessi stjórn ætl-
ar ekki aö takast á viö neinn
vanda. Hún er engum vanda
vaxin.
Þaö er merkilegt Ihugunar-
efni hver staöa Alþýöu-
bandalagsins er I núverandi
rikisstjórn. Þar nægir aö rifja
upp örfá dæmi frá störfum
Alþingis I vetur.
Þegar samkomulagiö viö Jan
Mayenkom til umræöu I þinginu
fundu Alþýöubandalagsmenn
þvi flest, ef ekki allt, til foráttu.
Þar snerust þeir öndveröir gegn
rikisstjórninni, sem annars stóö
einhuga aö samkomulaginu.
Þeir töldu Jan Mayen sam-
komulagiö hálfgeröa landráöa-
samninga, eins og raunar virö-
istgilda hjá þeim um alla samn-
inga Islendinga viö aörar þjóöir.
En fylgdi hugur máli? Nei. Ef
hugur heföi fylgt máli heföu þeir
auðvitaö fariö úr stjórninni.
Stólarnir réöu, en stefnumálin
viku.
Þegar ólafur Jóhannesson
utanrikisráöherra flutti hefö-
bundna skýrslu sina um utan-
rlkismál á Alþingi, komu full-
trúar kommúnista hver á fætur
öörum öfugsnúnir i ræöustól og
mótmæltu ýmsum meginatriö-
um skýrslunnar, grundvallarat-
riöum i utanrikisstefnu lslend-
inga. Bæöi ræöa Ólafs Ragnars
Grimssonar var ein samfelld
árás á ákvæöi stjórnarsáttmál-
ans um utanríkis- og varnar-
mál. Fylgdi hugur máli? Nei og
aftur nei!
Þegar þaö kom til umræöu á
Alþingi enn einu sinni hvort
hugsanlegt væri, aö kjarnorku-
vopn væru geymd á Keflavikur-
flugvelli létu kommúnistar, meö
Ólaf Ragnar i fararbroddi þaö
tækifæri aö sjálfsögöu ekki
ónotaö til aö ráöast á ólaf
Jóhannesson og utanrikisstefn-
una.
Eitt er rétt aö telja hér upp til
viöbótar. Þegar blaöaumræöa
hófst um þá ákvöröun þingfar-
arkaupsnefndar aö leiöréttalaun
þingmanna til samræmis viö þá
embættismenn, sem taka laun i
sama launaflokki hjá rikinu, þá
kvaöst Ragnar Arnalds fjár-
málaráöherra aldrei hafa heyrt
á málið minnst. Kom þó i ljós
siöar aö þaö haföi veriö marg-
rætt i þingflokki Alþýöubanda-
lagsins án þess aö mótmælum
væri hreyft. Enda setti fulltrúi
Alþýöubandalagsins i þing-
fararkaupsnefnd rækilega ofan 1
viö fjármálaráöherra sinn og
fyrrverandi flokksformann
Grundvallarleysi
fjármálaráðherrans
Ragnar Arnalds f jármálaráö-
Ijóst", segir Eiðu
Guðnason alþingismaðui
„að núverandi ríkisstjór
var ekki mynduð um má
efni. Hún var mynduð ur
stóla og grundvöllu
hennar er Þórðarglej
komma og framsókna
yfir klofningi Sjálf
stæðisflokksins".
herra hefur marglýst þvi yfir aö
nú sé enginn grundvöllur til al-
mennra grunnkaupshækkana.
Þessa yfirlýsingu hefur hann
staðfest meö tilboöi sinu til op-
inberra starfsmanna.
Þegar þetta er skrifaö eru
samningamálin næstum stopp.
Hvorki gengur né rekur, þótt
Alþýöubandalagiö hafi fjár-
málastjórn rikisins meö hönd-
um.
En nú biö ég ykkur, lesendur
góöir, aö ihuga meö mér hvaö
gerast mundi, ef Alþýöubanda-
lagiö skyndilega hyrfi úr rikis-
stjórn og færi I stjórnarand-
stööu?
Þaö skyldi þó ekki vera aö þá
væri kominn grundvöllur til al-
mennra grunnkaupshækkana?
Þaö veröur gaman aö sjá fram-
an I þá Ragnar, Svavar & Co.,
þegar sú staöa kemur upp.
Menn biöa spenntir. Þá veröur
blaöinu snúiö viö og þaö er
svona málflutningur sem rétti-
lega hefur átt rikastan þátt I aö
rýra álit stjórnmálamanna I
augum almennings.
Hitt er svo annaö mál, aö ég
hygg aö þaö mundi auöveldara
aö bæta kjör almennings i þessu
landi, ef Alþýöubandalagiö væri
ekki i stjórn. SullumbuU stefna
þeirra i efnahagsmálum er
endileysa frá upphafi til enda.
Eiöur Guönason
Um vlrkjun Rlondu
Að slá á strengi
græðginnar birtist i
mörgum myndum í
samtimanum. Vanda-
mál okkar i landbúnaði
og sjávarútvegi væru
ekki þjakandi i dag, ef
þess hefði verið gætt.
Of lítill timi er notaður
til að huga að hag
framtiðarinnar, hitt
látið ráða að komast
yfir sem mest hverjar
sem afleiðingarnar
verða.
Þessi græögistónn kom fljótt
fram þegar Blönduvirkjun var
til umræöu I blööum og meöal
heimamanna fyrir nokkrum ár-
um. Skoraö var á Húnvetninga
aö láta fylkja sér um Blöndu-
virkjun til aö skapa atvinnu-
tækifæri og láta vélar og
flutningatæki héraösins mala
gull á nóttu og degi. Og þess
skyldi gætt aö láta ekki Skag-
firöinga troöa sér á undan meö
Villinganesvirkjun. Hjá sumum
gleymdist alveg þaö meginat-
riöi, aö til aö virkja Blöndu
þurfti aö leggja stór landsvæöi
undir vatn af besta graslendi
heiöarinnar, sem auk þess var
öruggast til sprettu hvernig sem
áraöi. Þó Villinganesvirkjun
kostaöi enga landeyöingu þótti
hún sýnu lakari kostur. Hún var
minni og dýrari. En mig grunar
aö landsspjöll af Blönduvirkjun
hafi ekki veriö fullreiknuö i
þessu dæmi, — og kannske fleiri
atriöi.
Þetta tilheyrir fortiöinni.
En tónn græöginnar lifir
ennþá. Þaö er ekki lengur
spurning um Blöndu eöa virkjun
viö Villinganes. tdag er þaö val
milli Blöndu og Fljótsdalsvirkj-
unar og 'þvi eru Norölendingar
hvattir til aö standa saman svo
Austfiröingar maki ekki krók-
inn.
Hér er sneytt hjá aöaltriöun-
um, sem er samanburður á
virkjunarmöguleikunum og
hvernig megi komast hjá lands-
spjöllum. Þeirra röksemda
saknaði ég I grein Arna
Gunnarssonar hér i blaöinu á
miövikudaginn (6. ágúst). Hann
gerir enga tilraun til aö bera
saman Blöndu- og Fljótsdals-
virkjun, sem eru þó viöfangs-
efni greinarinnar. En slikt þarf
þó fyrst aö skoöa, þegar stórar
ákvaröanir eru teknar en ekki
aö efna til héraöa- eöa fjórö-
ungametings. Næstu kynslóöir
spyrja ekki einasta um hvaö
krónurnar voru margar, sem
fyrir virkjun voru greiddar,
heldur miklu frekar hvaö látið
var fyrir af þeirri auölegö, sem
ekki veröur metin til verös.
Þá veröur spurt um þau rök,
sem ég saknaði i grein Arna.og
þá sýnir uppskeran hvemig
staöiö var aö sáningunni.
Heiömar Jónsson,
Steinstaöabyggö
Skagafiröi.
neöanmals
„Næstu kynslóöir spyrja ekki
einasta um hvaö krónurnar
voru margar, sem fyrir virkjun
voru greiddar, heldur mikiu
frekar hvaö látiö var fyrir af
þeirri auölegö, sem ekki veröur
metin til verös”, segir Heiömar
Jónsson, Steinsstaöabyggö i
Skagafiröi, i grein sinni um
Blönduvirkjun.