Morgunblaðið - 30.08.2002, Blaðsíða 31

lenzkra jarðskjálfta um áratuga
skeið og átt gott samstarf við aðra
vísindamenn, sem sinna jarðskjálfta-
rannsóknum. Þegar um miðbik ní-
unda áratugarins komu út skýrslur
um jarðskjálftaáhættu á Íslandi og
skiptingu landsins í mismunandi
áhættusvæði. Með öflugu jarð-
skjálftamælinganeti Jarðskjálfta-
miðstöðvarinnar á Selfossi hafa feng-
izt mikilvægar upplýsingar, sem
nýttar hafa verið til þess að bæta þá
mynd af jarðskjálftaáhættunni, sem
áður hafði verið gerð. Suðurlands-
skjálftarnir 2000 skipta sköpum í
þessu tilliti. Út frá þessum gögnum
hefur nú verið reiknað og unnið nýtt
hröðunarkort fyrir allt landið á veg-
um Verkfræðistofnunar Háskóla Ís-
lands ásamt öðrum sérhæfðari kort-
um. M.a. hefur verið reiknað
nákvæmt hröðunarkort fyrir höfuð-
borgarsvæðið, þar sem ætla má, að
yfir 80–90% af byggingarmassa
landsmanna sé samankominn. Lagt
hefur verið til að umhverfisráðuneyt-
ið hlutist til um að hröðunarkort
Verkfræðistofnunar verði tekið upp
sem þjóðarskjal með evrópska jarð-
skjálftastaðlinum, Eurocode 8. Á
kortinu, sem sýnt er á meðfylgjandi
mynd, er tilgreind lárétt yfirborðs-
hröðun í jarðskjálftum, sem búast má
við á 475 ára tímabili, mæld sem hlut-
fall af þyngdarhröðun jarðar. Yfir-
borðshröðunina má nota sem grunn-
gildi fyrir jarðskjálftahönnun
mannvirkja á landinu. Hvít svæði
tákna, að þar verði hröðunin 0–2 % af
þyngdarhröðun jarðar, ljósblá 2–5%,
græn 5–10%, gul 10–20%, rauðgul
20–40%, og rauð svæði > 40%.
Þegar hafa komið fram veigamikl-
ar niðurstöður rannsókna, sem tengj-
ast jarðskjálftunum á Suðurlandi ár-
ið 2000, þær munu án efa leiða til
bættrar hönnunar mannvirkja á Ís-
landi. Það hefur vakið áhyggjur
þeirra, sem um þessi mál hafa fjallað,
að skemmdir á nýjum mannvirkjum
voru umtalsverðar, enda þótt meg-
inreglan sé sú, að fylgni hafi verið
milli aldurs og umfangs þeirra
skemmda, sem urðu í Suðurlands-
skjálftunum 2000. Því er nauðsynlegt
að nota beztu fáanlegar upplýsingar
um jarðskjálftaáhættu á landinu svo
hægt verði að hanna mannvirki þann-
ig, að þau geti þolað þá áraun, sem
þau verða fyrir í jarðskjálftum á ævi-
skeiði sínu. Jafnframt er mikilvægt,
að hönnunarálagið sé í samræmi við
jarðskjálftaáhættuna, þ.e. sé hvorki
ofmetið né vanmetið svo ekki sé verið
að eyða fjármunum að óþörfu. Enn
fremur að öryggi mannvirkja sé sem
bezt tryggt með þjóðarhag og al-
mannaheill að leiðarljósi. Starfsmenn
Verkfræðistofnunar Háskóli Íslands
og Jarðskjálftamiðstöðvarinnar eru í
samstarfi við fjölmargra aðila bæði
innlenda og erlenda um rannsóknir á
þessum málum og hafa fengið til
þeirra víðtækan stuðning stofnana og
einstaklinga, ekki sízt á Suðurlandi.
Þakkað er fyrir þennan stuðning.
Höfundar eru verkfræðiprófessorar.
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 30. ÁGÚST 2002 31
Gjábakkavegur er
hluti af hinum gullna
hring er tengir þjóð-
garðinn á Þingvöllum
austur að Laugarvatni,
Gullfossi og Geysi.
Þessi vegur er hluti
Kóngsvegarins sem
lagður var í tilefni
heimsóknar Friðriks
VIII árið 1907 og
styttist því í 100 ára
afmæli vegarins. Veg-
urinn er enn aðeins
frumstæður sumarveg-
ur, en þörfin fyrir góð-
an heilsársveg er að-
kallandi í mörgu tilliti.
Vegurinn tengir saman
nýtt sameinað sveitarfélag, Blá-
skógabyggð. Gjábakkavegur mun
stytta leiðina milli höfuðborgar-
svæðisins og uppsveita Árnessýslu,
hann verður lífæð ferðaþjónust-
unnar um merkustu staði landsins
og þjónar þúsundum sumarbú-
staðaeigenda. Til að auka umferð-
aröryggi og draga úr umferðar-
þunga um Hellisheiði mun
vegurinn koma sér vel.
Gjábakkavegur mun auka mögu-
leika fólks á að ferðast um eitt
merkasta og fegursta svæði lands-
ins á öllum árstímum hindrunar-
laust. Það er í takt við vaxandi
ferðaþjónustu á Íslandi allan árs-
ins hring. Brú yfir Hvítá sem teng-
ir Flúðir og Reykholt og hugsan-
lega áfram yfir í uppsveitir
Rangárvallasýslu mun tryggja
greiða leið og þvertengingu þess-
ara byggða og auka atvinnu- og
byggðamöguleika sveitanna. Til-
koma Gjábakkavegar mun hafa af-
gerandi áhrif á ferðaþjónustu sem
er orðin ein helsta atvinna íbúa í
uppsveitum Árnessýslu. Líklegt er
að annað hvert nýtt starf á þessu
svæði verði í framtíðinni til vegna
þjónustu við innlenda og erlenda
ferðamenn, en greiðar samgöngur
eru forsenda þess. Framtíðarsýn
heimamanna er skýr í samgöngu-
málum. Gjábakkavegur verður að
byggjast upp sem heilsársvegur og
þar verða allir sem koma að málum
og vilja tengjast okkur að leggja
sitt af mörkum. Þegar hefur verið
hafist handa við frumhönnun en
íbúar binda miklar vonir við vænt-
anlegan veg. Bættar samgöngur í
uppsveitum Árnessýslu verða
fagnaðarefni öllum landsmönnum
sem kunna að meta náttúrufegurð
og friðsæld.
Hver er kóngur í
sínu föðurlandi?
Ragnar Sær
Ragnarsson
Ragnar er sveitarstjóri Blá-
skógabyggðar og Sigurður formað-
ur atvinnu- og samgöngunefndar.
Vegagerð
Tilkoma Gjábakka-
vegar, segja Ragnar
Sær Ragnarsson
og Sigurður Örn
Leósson, mun hafa
afgerandi áhrif á
ferðaþjónustu.
Sigurður Örn
Leósson
ÞESSA dagana
streyma til landsins
fulltrúar stúdentasam-
taka á Norðurlöndun-
um til að taka þátt í
ráðstefnu á vegum
Stúdentaráðs Háskóla
Íslands um þverfag-
legt nám. Alþjóðastarf
við Háskóla Íslands
skiptir sífellt meira
máli og því mjög mik-
ilvægt að lögð sé rík
rækt við það. Fundur-
inn nú er liður í starfi
NOM (Nordiskt Or-
dförandemöte) sem er
norrænt samstarf
Stúdentaráða og stór
þáttur í því að stuðla að norrænni
samvinnu stúdenta.
Samnorræn upplýsingaveita
Hlutverk samtakanna er fyrst og
fremst að vera upplýsingasamstarf,
vettvangur þar sem aðilar eiga á
auðveldan hátt að geta skipst á upp-
lýsingum um ástand menntamála á
Norðurlöndunum og stutt hvert
annað í hagsmunabaráttunni. Aðild-
arfélög sjá til skiptis um að skipu-
leggja fundi samtakanna en þeir eru
haldnir tvisvar á ári. Fundirnir eru
gott tækifæri til að læra af reynslu
stúdenta á Norðurlöndunum og eru
þar af leiðandi mikilvægur þáttur í
alþjóðastarfi Stúdentaráðs.
Röskva hefur löngum talað fyrir
því að þverfaglegt nám verði auð-
veldað innan Háskóla Íslands.
Áhugi er fyrir því innan Röskvu að
heyra af reynslu stúdenta á Norð-
urlöndunum af þessum málaflokki.
Þess vegna lögðu fulltrúar Röskvu á
sínum tíma til að umræðuefni fund-
arins, sem haldinn er nú, yrði þver-
faglegt nám.
Þverfaglegt nám er hugtak sem
hefur heyrst æ oftar síðustu ár.
Eins og nafnið bendir til felur það í
sér nám sem sett er saman úr nám-
skeiðum úr tveimur eða jafnvel fleiri
deildum eða skorum. Það sem er
unnið við þennan möguleika er að
nemendum gefst færi á að kynna
sér fleira en eitt svið en einnig að
nálgast viðfangsefni frá ólíkum hlið-
um. Á þann hátt er aukin bæði víð-
sýni og skilningur á viðfangsefninu.
Nemendur hafa möguleika á að
sníða námið að sínum þörfum og
hafa þegar út í atvinnulífið er komið
breiðari þekkingargrundvöll.
Mjög misjafnt er hversu mikið
valfrelsi nemendur fá í námi við Há-
skóla Íslands. Ekki hefur verið gerð
krafa af hálfu stúdenta um að nem-
endur fái algjört frelsi við að setja
saman námið sitt. Hins vegar hefur
það verið ósk stúdenta að möguleik-
arnir verði nýttir til hins ýtrasta.
Það sem við vonumst til að ræða við
starfssystkin okkar frá Norðurlönd-
unum er þeirra reynsla og hvernig
betur má nýta þá möguleika sem til
staðar eru til að nám við Háskólann
verði jafnvel meira spennandi, höfði
til fleiri og auðgi samfélagið enn
frekar með hæfari starfskröftum og
fjölbreyttari þekkingu.
Guðrún
Ögmundsdóttir
Alþjóðastarf
Með þverfaglegu námi
gefst nemendum færi á,
segja Guðrún Ög-
mundsdóttir og Lillý
Valgerður Péturs-
dóttir, að kynna sér
fleira en eitt námssvið
og nálgast viðfangsefnin
frá ólíkum hliðum.
Guðrún er fulltrúi Röskvu í
menntamálanefnd og Lillý í
alþjóðanefnd SHÍ.
Lillý Valgerður
Pétursdóttir
Norræn ráðstefna
um þverfaglegt nám