Morgunblaðið - 26.10.2002, Síða 62

62 LAUGARDAGUR 26. OKTÓBER 2002 MORGUNBLAÐIÐ
Hvernig fylgir hljómsveit sem komin
er tiltölulega skammt á veg á ferils-
braut sinni, eftir slíku meistaraverki?
Eitt er víst að það er síður en svo öf-
undsvert hlutskipti því allar vonirnar,
allar væntingarnar sem gerðar eru til
framhaldsins – næstu plötu – gera
það að verkum að líkurnar á að hún
valdi vonbrigðum eru nær óviðráðan-
lega miklar – og vel að merkja algjör-
lega óháðar hver útkoman er í raun.
Og hver er svo útkoman? Hvernig
hefur Sigur Rós leyst þetta vanda-
sama verk? Það skal alveg viðurkenn-
ast að fáum plötur hefur mér fundist
eins erfitt að mynda mér skoðun á og
( ). Svo margir þættir spila hér inn í
sem villa manni sýn; samanburðurinn
við Ágætis byrjun, allar væntingarn-
ar, öll fjölmiðlaspennan og sú stað-
reynd að hér eru hreint ekki spánný
lög á ferðinni heldur safn laga sem
fylgt hafa sveitinni um nokkurt skeið.
Maður verður þannig að hafa sig allan
við að koma auga á kjarna málsins,
sem vitanlega er sjálf tónlistin.
Og eftir að hafa hreinsað hugann á
ofangreindan hátt, hlustað af ein-
beitningu á þessi átta ónefndu verk,
þá verður ekki að annarri niðurstöðu
komist en að Sigur Rós hafi tekist að
vinna sitt annað afrek á ferlinum. Vit-
anlega er hugljómunin engan veginn
sú sama og maður varð fyrir við að
heyra Ágætis byrjun í fyrsta sinn.
Enda einkenndust tilfinningar þær að
svo stórum hluta af undrun yfir því
næsta ófyrirséða afreki og hversu
gríðarlegum framförum sveitin hafði
tekið frá fyrstu plötunni Von. Nálg-
unin að ( ) gæti á hinn bóginn ekki
verið ólíkari. Nú vissi maður ná-
kvæmlega hvað var í vændum og ætl-
aðist ekki til neins minna en snilld-
arverks, einhvers sem væri ólíkt öllu
ÞAÐ ER óhætt að fullyrða að eng-
in íslensk hljómsveit hefur átt vanda-
samara verk fyrir höndum en Sigur
Rós. Að þurfa að
fylgja eftir plötu á
borð við Ágætis
byrjun. Hvernig er
hægt að fylgja eftir
plötu sem nú þegar
er talin, og hefur
vel að merkja verið kosin í víðtækri
könnun meðal almennings og „fag-
manna“, sú besta sem dagsins ljós
hefur litið í íslenskri rokksögu?
öðru, einhvers á allt öðrum gæða-
staðli en nær öll önnur íslensk tónlist.
Og þegar allt kemur til alls og tónlist-
in metin án áreita verður ekki annað
sagt en að útkoman standi undir öll-
um væntingunum og gott betur.
Ég vissi að platan myndi innihalda
nokkrar af allra bestu lagasmíðum
sveitarinnar, eins og t.a.m. annað,
fjórða, sjötta og sjöunda lagið. Hafði
líkt og svo margir aðrir heyrt þau og öll
hin lögin áður á tónleikum, og það oftar
en einu sinni, enda sveitin verið að
leika nær helming laganna allt síðan
Ágætis byrjun kom út. Það gerði upp-
lifunina á nýrri plötu svolítið undar-
legri en ella, svolítið safnplötulega, og
vissulega ekki eins spennandi, því fátt
er magnaðra en að heyra góða og
áhrifaríka lagasmíð í fyrsta sinn. En á
hinn bóginn fær þessi sjaldgæfa
„heimavinna“ mann þeim mun frekar
til að beina sjónum að þróun laganna
frá tónleikum yfir í „endanlega“ útgáfu
og hvers konar heild lögin mynda sam-
ankomin á plötu. Það fyrsta sem eft-
irtekt vekur er hversu sterk hún er,
heildarmyndin, hversu jafngóðar laga-
smíðarnar átta eru, svo mjög að á því
sviðinu slær hún jafnvel forveranum
margrómaða við. Og fyrst verið er að
bera plöturnar saman – sem er óum-
flýjanlegt – þá er ( ) allt í senn hrárri,
lífrænni og myrkari á flesta vegu, þótt
lögin séu síður en svo eitthvað tormelt-
ari. Á meðan maður skynjaði nær
óendanlega víðáttu í margbrotnum og
oft og tíðum full flúruðum útsetningum
á lögunum á Ágætis byrjun gefur hrár
og nærgöngull einfaldleiki útsetning-
anna á ( ) af sér mun innilokaðri, ein-
rænni og þungbærari kenndir, sem
einhverjum verður eflaust erfiðara að
fella sig við.
Tvennt má tína til sem getur hafa
valdið þessum mun, utan eðlilegra
breytinga á áherslum og innblæstri;
annars vegar hversu lengi lögin hafa
fengið að þróast á tónleikum og hins
vegar tilkoma Orra Páls sem tromm-
ara en áhrif hans eru mjög svo greini-
leg. Hann er ekki einasta kröftugur
trommuleikari heldur einnig fjölhæf-
ur því hann virðist alveg jafnvígur á
viðkvæmislegar og vel tímasettar
strokur eins og í inngangi fimmta lags
og aflmiklar bumbur sem vissulega
eru af skornum skammti á svo lág-
stemmdri plötu en koma helst við
sögu í síðustu tveimur lögunum þar
sem öll ólgan sem kraumað hafði
óþolinmóð undir niðri í lögunum á
undan losnar úr læðingi. Á þeirri
stundu má greina áhrif frá kanadísku
sveitinni Godspeed You Black Emp-
eror! en það eru líka einu ytri áhrifin
sem áþreifanleg eru á allri plötunni
ólíkt því sem var á Ágætis byrjun.
Ekki verður reynt að kryfja hér
hvernig á því stendur eða hversu
smellin hugmynd það er að hafa lögin
ónefnd og kápubók án upplýsinga
enda aukaatriði sem ekki hefur áhrif
á tónlistina sem platan inniheldur.
Hvað textasmíðar varðar þá hefur
„vonlenskan“ nú alfarið tekið völdin,
þ.e. ekkert af því sem sem Jón Þór
syngur er skiljanlegt. Kann að vera
að „innihaldsleysi“ þetta rýri gildi
plötunnar, sér í lagi fyrir þá sem
leggja mikið upp úr því að túlka texta.
En óendanlega fjölbreytt raddbeiting
og tilfinningaþrungin tjáning Jóns
Þórs bætir upp missinn, svo ekki sé
minnst á ávinningin er maður fer með
tímanum að leggja sína eigin per-
sónulegu merkingu í „vonlenskuna“.
Það er ómögulegt að spá fyrir um
hvort ( ) verði Sigur Rós til aukins
framdráttar á erlendri grundu. Ef til
vill á sumum eftir að finnast hún full-
einsleit, fulllík þeirri síðustu, þótt hér
hafi verið rækilega gert grein fyrir
því, hversu frábrugðnar plöturnar
eru við nánari grennslan. En það er
ég sannfærður um að ef platan hefði
innihaldið svo mikið sem einn „smell“
– sem hún gerir ekki í ströngustu
merkingu þess orðs – þá væri Sigur
Rós á góðri leið að leggja heiminn að
fótum sér, verða eitt af stóru nöfn-
unum í rokkheiminum.
En það hefur löngum verið ljóst að
drengirnir kæra sig kollótta um allt
slíkt. Og þótt ótrúlegt megi virðast þá
er greinilegt að allar þessar vonir og
væntingar sem gerðar hafa verið til
þeirra hafa gjörsamlega engin áhrif
haft á tónlist þeirra og sköpunargleði.
Guði sé lof fyrir það. En kannski er
það einmitt þess vegna sem Sigur Rós
hefur tekist að uppfylla allar þessar
yfirgengilegu vonir og væntingar. Og
gott betur því ( ) er heilsteyptasta og
á nær allan hátt frambærilegasta
verk sveitarinnar – til þessa.
Tónlist
Vonir og
væntingar
Sigur Rós
( )
Fat Cat/Smekkleysa
Þriðja breiðskífa Sigur Rósar sem ber
heitið ( ). Sveitina skipa Jón Þór Birgis-
son, Kjartan Sveinsson, Georg Hólm og
Orri Páll Dýrason.
Skarphéðinn Guðmundsson
„Það fyrsta sem eftirtekt vekur er hversu sterk hún er, heildarmyndin, hversu jafngóðar lagasmíðarnar átta eru, svo
mjög að á því sviðinu slær ( ) jafnvel forveranum margrómaða við,“ segir í umsögninni um nýju Sigur Rósar-plötuna.
Miðasala opnar kl. 13.30 HUGSAÐU STÓRT
Einn
óvæntasti
spennutryllir
ársins!



1/2Kvikmyndir.is
EINI THX LÚXUSSALUR LANDSINS



1/2Kvikmyndir.is

HL Mbl
Sýnd kl. 3.40, 5.50, 8 og 10.10.
„DREPFYNDIN“
ÞÞ. FBL
Frá leikstjóra American Beauty.
Eitt mesta meistaraverk sem þú munt nokkurn tíman sjá.
Það verður
skorað
af krafti.
Besta breska
gamanmyndin síðan
„Bridget Jones’s
Diary.“ Gamanmynd
sem sólar þig upp úr
skónum. Sat tvær
vikur í fyrsta sæti í
Bretlandi.
Sýnd kl. 1.45 og 5.45.

SK RadíóX
5 , 7.30 og 10.
Sýnd kl. 3, 4, 5.30, 6.30, 8, 9, 10.30 og 11.30. B. i. 16. Sýnd kl. 8 og 10.30. B. i. 16.
Maðurinn sem getur ekki lifað án
hennar leyfir henni ekki að lifa
án hans. Hvernig flýrðu þann sem
þekkir þig best? Magnaður
spennutryllir í anda Sleeping
With the Enemy.
Gott popp styrkir
gott málefni
Sýnd kl. 2. með ísl. tali
Sýnd kl. 2 og 4. með ísl. tali
Fjöldi
aukasýn
inga
Sýnd kl. 5.50. Bi. 16.
Einn
óvæntasti
spennutryllir
ársins!



1/2Kvikmyndir.is
Frá leikstjóra American Beauty.
Eitt mesta meistaraverk sem þú munt nokkurn tíman sjá.
Sýnd kl. 5.50, 8 og 10.20.
FYRSTI OG SKELFILEGASTI KAFLINN
Í SÖGU HANNIBAL LECTER
anthony
HOPKINS
edward
NORTON
ralph
FIENNES
harvey
KEITEL
emily
WATSON
mary-louise
PARKER
philip seymour
HOFFMAN
Sýnd kl. 8 og 10.30. B. i. 16.



1/2
Kvikmyndir.is

Kvikmyndir.com

SV Mbl

HK DV

SK RadíóX
Gott popp styrkir
gott málefni
Sýnd kl. 2 og 4. með ísl. tali Sýnd kl. 2 og 4. með ísl. tali