Morgunblaðið - 01.03.2003, Blaðsíða 12

FRÉTTIR
12 LAUGARDAGUR 1. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Í BRÉFI sem Birgir Finnbogason ritaði Jóni
G. Tómassyni, stjórnarformanni SPRON fyr-
ir hönd Deloitte & Touche 28. febrúar er svar-
að nokkrum spurningum sem Jón lagði fyrir
endurskoðunarfyrirtækið.
„Undirritaður hefur tekið saman svör við
spurningum þínum sem fram koma í bréfi
dagsettu 26. febrúar 2003 til Deloitte &
Touche hf. (D&T hf.)
Svarað er einstaka liðum í fyrirspurn þinni
og áhrifum þess á verðmatið miðað við að
breyta einstaka forsendum til samræmis við
þær sem þú tiltekur í fyrirspurn þinni, að öðr-
um forsendum óbreyttum. Jafnframt hef ég
tekið saman heildaráhrif þess á verðmatið ef
öllum forsendum er breytt samtímis til sam-
ræmis við það sem tiltekið er í fyrirspurn
þinni.
Miðað við þær forsendur sem fram koma í
verðmatsskýrslu D&T hf. frá desember 2002
er niðurstaða fyrirtækisins sú að virði Frjálsa
fjárfestingarbankans hf. (FFB) sé á bilinu
2,4–2,9 milljarðar króna. Ef eingöngu er litið
á verðmætið út frá aðferðinni um frjálst fjár-
flæði til hluthafa, þá er niðurstaða D&T hf.
um verðmæti bankans, að það sé 2.410,5 millj-
ónir króna. Sú fjárhæð er notuð sem útgangs-
punktur til viðmiðunar þegar frávik eru
greind í samanburði við þær forsendur sem
þú hefur óskað eftir að við notum til sam-
anburðar.
Á grundvelli þeirra forsendna sem fram
koma í fyrirspurn þinni, sem byggja á endur-
skoðuðum ársreikningi FFB fyrir árið 2002
og fyrirliggjandi fjárhagsáætlun vegna ársins
2003, er virði bankans samkvæmt verðmats-
líkani D&T hf. á bilinu 3.506 til 4.080 milljónir
króna. Rétt er að taka það fram að þær for-
sendur um vaxtamun, framlag í afskriftar-
reikning útlána og kostnaðarhlutfall sem
verðmat D&T hf. byggir á eru grundvallaðar
á þekktum stærðum sambærilegra innlendra
og erlendra fyrirtækja, upplýsinga úr endur-
skoðuðum ársreikningum FFB árið 2001 og
fyrir árin þar á undan úr ársreikningum Sam-
vinnusjóðsins. Það er því skoðun D&T hf. að
verðmat fyrirtækisins frá því í desember 2002
gefi eðlilega niðurstöðu miðað við þær upplýs-
ingar sem þá lágu fyrir úr endurskoðuðum
ársreikningum félagsins. Það er mat okkar að
eðlilegt sé að líta bæði til þess sem á undan er
gengið og þess sem vænta má við mat á ein-
staka forsendum. Jafnframt viljum við taka
undir það sjónarmið sem fram hefur komið í
viðræðum okkar að nákvæmni verðmats á
fyrirtækjum byggir ávallt á áreiðanleika
þeirra upplýsinga sem liggja fyrir á hverjum
tíma og mati á forsendum um ytri aðstæður
og innri gerð viðkomandi fyrirtækja.
Hér á eftir eru svör við einstaka liðum fyr-
irspurnar þinnar og áhrifum þeirra á verð-
matið, að gefnum þeim forsendum sem þar
koma fram.
1. Skv. endurskoðuðum ársreikningi
Frjálsa fjárfestingarbankans hf. fyrir árið
2002, sem nú liggur fyrir, kemur fram að
raunveruleg útkoma er allt önnur en gert er
ráð fyrir í verðmati D&T. Hver eru áhrif þess
á verðmatið, ef gengið er út frá raunverulegri
niðurstöðu í stað þeirrar áætluðu útkomu,
sem miðað er við í verðmatinu?
Ef gengið er út frá því að verðmatið sé mið-
að við raunstöðu efnahagsreiknings í lok árs
2002, en allar aðrar forsendur séu óbreyttar,
hefði niðurstaða verðmats D&T hf., sam-
kvæmt frjálsu fjárflæði til hluthafa orðið
2.640,1 milljón króna, eða um 229,6 milljónum
hærra heldur en verðmat okkar frá því í des-
ember.
2. Hver eru áhrif þess á verðmatið á Frjálsa
fjárfestingarbankanum hf., ef gengið er út frá
raunverulegum vaxtamun eins og hann liggur
fyrir í endurskoðuðum ársreikningi bankans
og jafnframt er litið til fyrirliggjandi fjár-
hagsáætlunar bankans fyrir árið 2003…?
Ef gert er ráð fyrir því að vaxtamunur á
árinu 2003 verði í samræmi við áætlun FFB
og lækki síðan jafnt og þétt í 3,2% árið 2007,
ásamt því að miða við raunstöðu efnahags-
reiknings í árslok 2002, allar aðrar forsendur
óbreyttar, hefði niðurstaða okkar samkvæmt
frjálsu fjárflæði til hluthafa orðið 3.041,8
milljónir króna, eða um 485,7 milljónum
króna hærra heldur en verðmat okkar frá því
í desember 2002 gerði ráð fyrir. Sé gert ráð
fyrir því að vaxtamunur lækki minna á næstu
árum og hann verði í 3,5% árið 2007 og síðar
hefði heildarverðmæti eigin fjár félagsins
verið um 3.206,3, eða um 849,8 milljónum
króna hærra en verðmat D&T frá í desember.
3. Hver eru áhrif þess á verðmatið, ef miðað
er við sama hlutfall framlags í afskriftar-
reikning og er skv. ársreikningi 2002 og fjár-
hagsáætlun 2003?
Ef framlag í afskriftarreikning félagsins á
árinu 2002 og í áætlun FFB fyrir árið 2003
gefur rétta mynd af framlagi í afskriftar-
reikning bankans á komandi árum hefði verð-
mat okkar á FFB orðið þannig. Heildarverð-
mæti eigin fjár FFB hefði verið um 3.059,6
milljónir króna, eða um 649,1 milljón króna
hærra en verðmat okkar frá því í desember
gerði ráð fyrir. Reiknað er út frá upphafleg-
um verðmatsforsendum D&T hf. og eru þá
allar aðrar forsendur en framlag í afskrift-
arsjóð óbreyttar.
4. Hver eru áhrif þess á verðmatið, ef miðað
er við raunverulegt kostnaðarhlutfall hjá
bankanum í stað þeirrar áætlunar, sem geng-
ið er út frá í forsendum verðmatsins?
Ef reiknað er með að öllum forsendum sé
haldið óbreyttum frá upphaflegu verðmati
D&T hf. að undanskildu því að kostnaðarhlut-
fall FFB haldist óbreytt frá hlutfalli félagsins
á árinu 2002 um ókomna framtíð hefði verð-
mat okkar á FFB orðið 2.850,4 milljónir
króna, eða um 439,9 milljónum króna hærra
en verðmat D&T hf. frá í desember.
Eins og áður hefur komið fram er hér að of-
an aðeins gert ráð fyrir að einni forsendu
verðmatsins sé breytt í hvert sinn og áhrif
þess skoðuð sérstaklega. Áhrif annarra þátta
sem kunna að vera mismunandi á milli for-
sendna í verðmati D&T og áætlana og út-
komu FFB fyrir árið 2002 hafi ekki verið
skoðuð.
Með því að taka saman niðurstöðu af svör-
um við spurningunum og laga forsendur verð-
matsins að áætlun FFB um þjónustutekjur er
verðmat okkar á FFB 3.506,7 milljónir króna
miðað við að vaxtamunur lækki úr 4,4% árið
2003 í 3,2% árið 2007. Sé hins vegar gert ráð
fyrir því að vaxtamunurinn fari ekki niður
fyrir 3,5% árið 2007 væri verðmæti FFB
4.080,4 milljónir króna.
Miðað við þær forsendur sem hér hafa ver-
ið raktar er verðmæti FFB 3,5–4,1 milljarður
króna.
Við væntum þess að framanritað svari
spurningum þínum með fullnægjandi hætti.“
Bréf Deloitte & Touche til stjórnarformanns SPRON
Verðmat Frjálsa fjárfestingar-
bankans 3,5–4,1 milljarðar
JÓN G. Tómasson, stjórnarformaður SPRON,
sendi Deloitte & Touche hf. bréf 26. febrúar sl.
þar sem óskað var eftir svörum við tilteknum
spurningum sem snerta verðmat á Frjálsa fjár-
festingarbankanum.
„Í verðmati Deloitte & Touche hf., 27. desem-
ber 2002, á Frjálsa fjárfestingarbankanum hf.
kemur fram á bls. 10, að sá vaxtamunur sem
gengið er útfrá byggi á niðurstöðum, sem fram
koma í 9 mánaða uppgjöri bankans. Við nánari
skoðun virðist útreikningur verðmats ekki vera
ísamræmi við þessar forsendur sem leiðir til
grundvallarskekkju í niðurstöðu verðmatsins. Í
framhaldi af viðræðum okkar að undanförnu
óska ég því eftir að fá svör við eftirfarandi:
1. Skv. endurskoðuðum ársreikningi Frjálsa
fjárfestingarbankans hf. fyrir árið 2002, sem nú
liggur fyrir, kemur fram að raunveruleg út-
koma er allt önnur en gert er ráð fyrir í verð-
mati D&T. Hver eru áhrif þess á verðmatið, ef
gengið er út frá raunverulegri niðurstöðu í stað
þeirrar áætluðu útkomu, sem miðað er við í
verðmatinu?
2. Í forsendum verðmats D&T hf. er gert ráð
fyrir því, að vaxtamunur lækki í einu vetfangi
langt umfram það, sem raunveruleg niðurstaða
bankans sýnir. Verður þetta að teljast óeðlilegt.
Hver eru áhrif þess á verðmatið í Frjálsa fjár-
festingarbankanum, hf. ef gengið er út frá
raunverulegum vaxtamun eins og hann liggur
fyrir í endurskoðuðum ársreikningi bankans og
jafnframt er litið til fyrirliggjandi fjárhagsáætl-
unar bankans fyrir árið 2003, sem meðfylgjandi
er sem trúnaðarmál?
3. Í forsendum verðmats D&T hf. er gengið
út frá hærra framlagi í afskiftarreikning útlána
en ástæða er til, sbr. endurskoðaðan ársreikn-
ing fyrir árið 2002. Hver eru áhrif þess á verð-
matið, ef miðað er við sama hlutfall framlags í
afskriftarreikning og er skv. ársreikningi 2002
og fjárhagsáætlun 2003?
4. Í verðmati D&T hf. er gert ráð fyrir um-
talsvert hærra rekstrarkostnaðarhlutfalli en
raunverulegt hlutfall er hjá bankanum skv.
endurskoðuðum ársreikningi fyrir árið 2002 og
fjárhagsáætlun fyrir árið 2003. Hver eru áhrif
þess á verðmatið, ef miðað er við raunverulegt
kostnaðarhlutfall hjá bankanum í stað þeirrar
áætlunar, sem gengið er út frá í forsendum
verðmatsins?
Þess er sérstaklega óskað, að svör við fram-
angreindu berist eins fljótt og tök eru á.“
Bréf stjórnarformanns SPRON
Áhrif mismun-
andi forsendna
á verðmatið
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir og
Össur Skarphéðinsson lögðu
áherslu á að Samfylking væri
landsbyggðarflokkur, á opnum
fundi á Ísafirði í fyrrakvöld. Sam-
fylkingin vildi draga úr flutnings-
kostnaði og lækka þungaskatt;
jafna námskostnað fólks á lands-
byggðinni; afnema núverandi kvóta-
kerfi, taka upp fyrningarreglu og
úthluta aflaheimildum upp á nýtt;
ýta undir stofnun nýrra fyrirtækja
og sækja stofnkostnaðarstyrki til
Evrópusambandsins og auka fjar-
vinnslu á landsbyggðinni.
Fundurinn markar upphaf kosn-
ingabaráttu Samfylkingarinnar.
Rúmlega 70 manns komu til að
hlýða á formann flokksins og Ingi-
björgu Sólrúnu gera grein fyrir
málefnum komandi alþingiskosn-
inga.
Ingibjörg Sólrún sagði fram-
kvæmdir við Kárahnjúka og álver á
Reyðarfirði komnar of langt til þess
að leggja málið í dóm landsmanna
með atkvæðagreiðslu. Össur benti á
að allar reglur um slíkar atkvæða-
greiðslur vantaði og því þyrfti að
breyta.
Ný þjóðarsátt
Ingibjörg vill nýja þjóðarsátt um
hagstjórn sem stuðlar að lækkun
vaxta og gengis íslensku krónunn-
ar. Sú sátt nái til ársins 2007 þegar
mestu stórframkvæmdum hér á
landi ljúki. Blikur séu á lofti í efna-
hagsmálum þó forsvarmenn Sjálf-
stæðisflokksins tali um mjúka lend-
ingu. Talaði hún um eftirköst
efnahagsstjórnar síðustu tveggja
ára og sagði útflutningsfyrirtækin
þurfa að búa við miklar sveiflur.
Fátt benti til að breytingar yrðu
þar á. Ef fram héldi sem horfði
gæti vöxtur útflutningsfyrirtækja
stöðvast og þau jafnvel flust úr
landi þar sem þau væru ekki sam-
keppnishæf vegna hás gengis. „Öll
þau störf sem spáð er að skapist í
tengslum við álver á Austurlandi og
Grundartanga gætu tapast og gott
betur ef menn gá ekki að sér,“
sagði Ingibjörg. Nefndi hún fimm
þúsund störf í því sambandi.
Að mati Ingibjargar mun mennt-
un skipa fólki í stéttir en ekki fjár-
magn í framtíðinni. Allir eiga að
hafa kost á menntun við sitt hæfi
og öðlast hæfni á sínu sviði. Hún
vill koma upp menntunarmiðstöðv-
um í stærstu byggðakjörnunum úti
á landsbyggðinni. Þar verði hægt
að öðlast góða almenna menntun,
sækja endurmenntun, gefa fólki
sem ekki hafði áður tækifæri til að
mennta sig aftur tækifæri og
stunda fjarnám á háskólastigi. Mik-
ilvægt sé að byggja upp framhalds-
menntun á landsbyggðinni.
Ingibjörg vill losa bótaþega úr fá-
tækragildru bótakerfisins. „Í skatt-
kerfisbreytingum eigum við tæki-
færi sem fyrst og fremst taka mið
af því að létta skattbyrði lágtekju-
hópa og draga úr jaðarsköttum
millitekjuhópa,“ sagði hún og bætti
við að ótekjutengdar barnabætur
ættu að ná til 18 ára barna en ekki
bara 7 ára. Hún vill kanna tækifæri
til að lána 90% af kaupverði íbúar
til þeirra sem eru að kaupa í fyrsta
sinn. „Í landbúnaði liggja tækifærin
í því að endurskoða greinina frá
grunni og losa bændur úr þeirri fá-
tækragildru sem þeir eru fastir í.
Það er fátækragildra ofstjórnunar
og miðstýringar,“ sagði Ingibjörg
Sólrún.
Vill þjóðarsátt um lækk-
un vaxta og gengis
Fimm þúsund störf gætu tapast
Morgunblaðið/Halldór Sveinbjörns
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir ræðir við Ólínu Þorvarðardóttur skólameist-
ari á fundi Samfylkingarinnar á Ísafirði í fyrrakvöld. Samfylkingin fundar
þessa helgi víðs vegar um Vestfirði undir kjörorðunum vorið framundan.
INGIBJÖRG Sólrún Gísladóttir og
Össur Skarphéðinsson lögðu spilin
á borð kjósenda á fundi sem mark-
ar upphaf kosningabaráttu Sam-
fylkingarinnar. Samkvæmt því sem
fram kom á fundinum vilja þau eft-
irfarandi:

Afnema núverandi kvótakerfi og
taka upp fyrningarreglu

Jafna flutningskostnað og lækka
þungaskatt

Styðja skattalækkanir en gagn-
rýna hækkun tryggingagjalds

Jafna námskostnað og stofna
menntunarmiðstöðvar

Sækja styrki til ESB fyrir ný
fyrirtæki úti á landi

Færa opinber verkefni og fjar-
vinnslu út á land

Beita skattaívilnunum við stofn-
un fyrirtækja úti á landi

Fjármagnseigendur greiði rétt-
mætan skatt hér á landi

Nútímavæða landsstjórnina og
breyta stjórnunarstíl

Þjóðarsátt um að lækka vexti og
gengi

Skilgreina hlutverk höfuðborgar
og landsbyggðar

Tryggja gegnsæja stjórnsýslu og
fækka ráðuneytum

Hefja sjálfbærar hvalveiðar

Öfluga byggðakjarna á Ísafirði,
Eyjafirði og Austfjörðum

Undirbúa reglur um þjóðar-
atkvæðagreiðslur
Nokkur
áherslu-
atriði Sam-
fylkingar