Morgunblaðið - 12.03.2003, Qupperneq 6

FRÉTTIR
6 MIÐVIKUDAGUR 12. MARS 2003 MORGUNBLAÐIÐ
FYRSTA vetnisstöðin kom til landsins í gær með
Dettifossi og var skipað í land á Sundabakka. Vetn-
isstöðin er framleidd af Norsk Hydro í Noregi og
verður útbúin til framleiðslu og afgreiðslu vetnis í
gasformi til ökutækja. Hún verður sú fyrsta sinnar
tegundar í heiminum. Vetnisstöðin, sem verður á
Skeljungsstöðinni við Vesturlandsveg, verður opn-
uð á sumardaginn fyrsta. Hún er í eigu Íslenskrar
NýOrku og Skeljungs hf. Síðar á árinu hefst svo til-
raunaakstur vetnisknúinna strætisvagna hér á
landi en þrír slíkir eru væntanlegir í ágúst. Þeir
verða í tilraunaakstri á vegum Strætó bs. næstu tvö
árin.
Starfræksla vetnisstöðvarinnar og strætisvagna-
verkefnið eru hluti af verkefni sem Íslensk NýOrka
stendur að og er styrkt af Evrópusambandinu.
Verkefnið miðar að því að þróa og rannsaka dreif-
ingu og notkun vetnis. Einnig á að skoða hvaða
efnahags- og samfélagsáhrif vetnisstöðin hefur
ásamt því að skoða framtíðarmöguleika þess að
nýta vetni í stað jarðefnaeldsneytis í íslensku sam-
félagi.
Hefur vakið athygli víða um heim
Íslensk stjórnvöld hafa lýst því yfir að stefna beri
að því að innlendir orkugjafar leysi innflutt jarð-
efnaeldsneyti af hólmi og hafa einnig stutt við hug-
myndir um vetnisvætt samfélag í framtíðinni. „Við
höfum verið að vinna að þessum markmiðum smátt
og smátt,“ sagði Valgerður Sverrisdóttir, iðnaðar-
og viðskiptaráðherra, í gær. „Það sem við Íslend-
ingar erum að gera hefur vakið gríðarlega athygli
um allan heim og ég hef orðið vör við það í iðn-
aðarráðuneytinu. Það að við skulum vera þarna í
fararbroddi er ekki óeðlilegt miðað við að við höfum
verið í fararbroddi varðandi hreina orkugjafa og
endurnýtingu á orku. Þess vegna fellur þetta afar
vel að okkar markmiðum almennt,“ sagði Valgerð-
ur. Hún hefur sjálf prófað vetnisstrætisvagn og
segir einu úrgangsefnin sem úr honum koma vera
hreint vatn.
Valgerður sagði framhald nýtingar vetnis sem
orkugjafa velta nokkuð á því hvernig til tekst með
strætisvagnana. Hún sagði einnig spennandi mögu-
leika að vetnisvæða skipaflota Íslands í framtíðinni.
Jón Björn Skúlason, framkvæmdastjóri Ís-
lenskrar NýOrku ehf., sagði vetnisstöðina opna
fjölmarga möguleika fyrir Íslendinga. „Vetnisstöð-
in gerir það að verkum að við getum dregið að okk-
ur athygli bifreiðaframleiðenda og þeirra sem eru
að vinna í slíkri tækni,“ sagði Jón Björn sem er afar
bjartsýnn á framhaldið. „Ég get séð fyrir mér að
vetnisfarartæki komi í notkun hjá þjónustufyrir-
tækjum í kringum 2005–2007. Síðan tel ég að
fjöldaframleiðsla á bílum sem verða samkeppnis-
hæfir gæti orðið í lok þessa áratugar,“ sagði Jón
Björn.
Fyrstu vetnisstöðinni
var skipað í land í gær
Morgunblaðið/Golli
Helgi Bjarnason, skrifstofustjóri í iðnaðarráðuneytinu, Hjálmar Árnason, formaður iðnaðarnefndar Alþingis, Bragi Árnason prófessor og Valgerður
Sverrisdóttir, iðnaðar- og viðskiptaráðherra, voru hin kátustu á Sundabakka þegar síðasta gámnum með vetnisstöðinni innanborðs var skipað á land.
FINNBOGI Sigurðsson formaður
Félags grunnskólakennara segir að
3% allra grunnskólabarna eigi við
verulegar hegðunar- og tilfinninga-
raskanir að stríða og viðeigandi með-
ferðarúrræði vanti fyrir þennan hóp.
Vandamál margra barna í þessum
hópi segir hann falla beint undir heil-
brigðisráðuneytið en að hans sögn
getur ráðuneytið varpað ábyrgðinni
yfir á skólana á grundvelli skóla-
skyldu í landinu.
Á ársfundi Félags grunnskóla-
kennara sem haldinn var um síðustu
helgi var eftirfarandi ályktun sam-
þykkt einróma:
„Alvarlegt ástand hefur skapast
víða í skólakerfinu vegna barna með
miklar hegðunar- og tilfinningarask-
anir. Ársfundur Félags grunnskóla-
kennara ... beinir þeim tilmælum til
stjórnvalda að skoða frá öllum hliðum
heildstæð úrræði fyrir þennan hóp.
Fundurinn hvetur stjórnvöld til
þess að veita fagfólki sem á að sinna
málefnum barna með geðraskanir
svigrúm og aðstöðu til þess að veita
þá þjónustu sem þessi börn eiga rétt
á.
Fundurinn skorar á yfirvöld heil-
brigðis-, félags- og menntamála að
bregðast snarlega við þessu brýna
málefni og vinna í sameiningu að
lausn þess.“
Vandamálið hefur stækkað
Finnbogi Sigurðsson segir kennara
hafa vissulega haft áhyggjur af þessu
máli í áraraðir en það hafi hins vegar
stækkað. Skýringarnar liggja ekki
ljósar fyrir að hans mati, en hann
bendir á að hugsanlega séu greining-
ar orðnar betri. „Sá hópur sem á við
geðræn vandamál að stríða, auk lyfja-
og fíkniefnaneyslu, hefur einfaldlega
stækkað,“ segir hann. Hann segir að
viðeigandi úrræði vanti fyrir um 30
börn í Reykjavík. Gera megi ráð fyrir
að ástandið sé svipað hér og erlendis,
með því að 3% barna á grunnskóla-
aldri séu mögulega svo illa á vegi
stödd af einhverjum ástæðum, að þau
þurfi á sérstakri innlögn eða aðstoð að
halda. „Miðað við 40 þúsund grunn-
skólanemendur á landinu erum við að
tala um 1.200 börn.“
Hann segir að um 18% grunnskóla-
nemenda taki of mikinn tíma kennara
og þar af séu 3–5% þeirra með veru-
leg vandamál, m.a. ofbeldisvandamál.
Þessi börn séu t.d. farin að beita mun
grófara ofbeldi en áður þekktist,
gangi jafnvel með vopn og beinlínis
beiti ofbeldinu af ásettu ráði, sem er
nokkuð sem ekki þekktist áður. „Áður
hljóp skapið oft með fólk í gönur en nú
eru komin upp tilvik þar sem ungling-
ar beita ofbeldi að yfirlögðu ráði,“
segir hann.
Formaður Félags grunnskólakennara segir
hegðunarvanda nemenda alvarlegan
Úrræði vantar fyrir
3% grunnskólabarna
„ÞAÐ er komið nóg af persónu-
legum árásum í aðdraganda kosn-
inga og ég ætla því ekki að láta eft-
ir mér að fjalla um þetta með
þessum hætti,“ sagði Davíð Odds-
son forsætisráðherra þegar Morg-
unblaðið hafði samband við hann til
að leita viðbragða hans við ummæl-
um Ingibjargar Sólrúnar Gísladótt-
ur, talsmanns Samfylkingarinnar, í
pistli, sem birtur var í vefriti ungra
jafnaðarmanna, politik.is, og sagt
var frá í Morgunblaðinu í gær.
Þar sagði Ingibjörg íslenskt sam-
félag einkennast af valdþreytu
stjórnvalda og ótta hinna við að
gagnrýna vald þeirra. Davíð hafi
með vanhugsuðum orðum og gjörð-
um sett samfélagið á annan endann.
Hann hafi hoggið að rótum stjórn-
kerfisins og fórnað trúverðugleika
þess á altari pólitískra skammtíma-
hagsmuna.
„Ég vek athygli á því að það er
nóg af málefnum sem þarf að ræða
um. Ég tel að málefnastaða rík-
isstjórnarinnar sé sterk og menn
eigi ekki að veigra sér við að fjalla
um málefnin,“ sagði Davíð.
Davíð segir
nóg komið
af persónu-
legum
árásum
FRAMSÓKNARFLOKKURINN
og Vinstrihreyfingin–grænt fram-
boð bæta við sig fylgi á kostnað
Samfylkingarinnar í nýjustu könn-
un IBM sem gerð var fyrir Stöð
tvö. Sjálfstæðisflokkurinn fengi
39,3% atkvæða en Samfylkingin
33,2% ef marka má könnunina sem
gerð var dagana 7.–9. mars. Fylgi
Sjálfstæðisflokksins mælist mjög
svipað og í könnun IBM sem gerð
var 21.–24. febrúar en fylgi Sam-
fylkingar mældist þá mun meira
eða 38,1%.
Framsóknarflokkur bætir við sig
fylgi og fengi 14,2% atkvæða og
Vinstrihreyfingin–grænt framboð
fengi 9,9% og bætir einnig við sig
fylgi frá síðustu könnun IBM.
Frjálslyndi flokkurinn mælist með
2,1% fylgi sem er svipað og í síð-
ustu könnun.
IBM tók lagskipt slembiúrtak
fólks á aldrinum 18–67 ára í könn-
uninni og spurðir voru 843 einstak-
lingar.
Könnun IBM
á fylgi flokkanna
Framsókn
og VG
vinna á
LÁNASÝSLA ríkisins hefur endur-
unnið og uppfært tölur um stöðu rík-
isábyrgða árin 1997–2002. Skráðar
ríkisábyrgðir hafa vaxið verulega á
tímabilinu eða úr 199 milljörðum árið
1997 í liðlega 454,6 milljarða í lok árs
2002. Sem hlutfall af vergri lands-
framleiðslu námu ríkisábyrgðirnar
38,8% 1997, um 50% árið 2000 og um
60% árið 2002 og skýrist það fyrst og
fremst af auknum ábyrgðum vegna
Íbúðalánasjóðs en þær námu 128,7
milljörðum árið 1997 en liðlega 360
milljörðum í lok síðasta árs.
50 milljarðar vegna Landsvirkj-
unar og viðskiptabankanna
Þannig hefur hlutfall ríkisábyrgða
af vergri landsframleiðslu án Íbúða-
lánasjóðs að mestu staðið í stað um-
rætt tímabil og verið á bilinu 12,5%–
14,5 %. Ríkisábyrgðir vegna Lands-
virkjunar (LV) og viðskiptabankanna
námu um 51,6 milljörðum króna í lok
árs 2002 en þar af voru ábyrgðir
vegna eignarhluta ríkisins í LV tæpir
40 milljarðar.
Í greinargerð Lánasýslunnar kem-
ur fram að tölur nú taki loksins til
lána Landsvirkjunar „en fyrirtækið
hefur nú loks brugðist við ítrekuðum
óskum Lánasýslunnar og sent inn
skilmerkilegar og vel sundurliðaðar
upplýsingar varðandi skuldbindingar
sínar“.
Þá kemur og fram í greinargerð-
inni að ákveðið hafi verið að telja með
ábyrgðir vegna viðskiptabankanna
sem eru enn að hluta, eða hafa verið í
eigu ríkisins og eiga enn lán með rík-
isábyrgð og nam sú ábyrgð um 12,3
milljörðum í lok síðasta árs.
Þórhallur Arason, skrifstofustjóri í
fjármálaráðuneytinu, segir að ábyrgð
vegna bréfaútgáfu Íbúðalánasjóðs
skýri aukningu ábyrgða sem hvíla á
ríkinu. Hann segir að upphæð ríkis-
ábyrgða sé aðeins eitt af mörgum at-
riðum sem erlend fyrirtæki spyrji um
þegar þau meta lánshæfi íslenska rík-
isins. Þau meti auðvitað fyrst og
fremst efnahagshorfur og stöðu rík-
isfjármála o.s.frv. en ríkisábyrgðir
vegi væntanlega ekki þungt í heild-
armyndinni svo lengi sem þær séu
innan skynsamlegra marka.
Ríkis-
ábyrgðir
orðnar 454
milljarðar
♦ ♦ ♦