Morgunblaðið - 16.03.2003, Blaðsíða 5

MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 16. MARS 2003 B 5
en föngum, eins og búist var við.
Nemarnir voru að hylma yfir með
öðrum, en í rannsóknum á föngum
kom fram að helsta ástæða fyrir
fölskum játningum þeirra var
þrýstingur frá lögreglu. Þetta
bendir til að ungir afbrotamenn
séu ólíkir öðrum afbrotamönnum,
en það er í samræmi við enska
rannsókn frá 1991 á hegðun
afbrotaunglinga. Þar kom fram, að
helsta ástæða þeirra fyrir fölskum
játningum var að vernda félaga
sína. Á unglingsárum skipta vina-
tengsl miklu máli og það að
vernda félaga innan hópsins getur
gefið ákveðna virðingu, en það
gæti að einhverju leyti skýrt þessa
niðurstöðu.“
Grundvöllur frekari
rannsókna
Emil og Eva Björk segja að sá
hópur framhaldsskólanema, sem
játaði á sig brot sem hann hafði
ekki framið, sé svo fámennur, að
erfitt sé að skipta honum niður
eftir brotum eða fullyrða um hann
að öðru leyti „Því var ekki hægt
að prófa tilgátur um hvort þeir
sem játa falskt séu undanlátssam-
ari, minna félagsmótaðir, harð-
lyndari eða tilfinningasamari en
jafnaldrar þeirra. Tilgáta um að
falskir játarar séu frekar fíkni-
efnaneytendur og hafi framið fleiri
og alvarlegri brot voru líka ópróf-
anlegar.“
Flestir framhaldsskólanemanna
höfðu verið yfirheyrðir af því að
þeir voru á vettvangi brots. Þótt
ekki hafi verið hægt að leggja sér-
stakt mat á þá tíu, sem játuðu á
sig brot sem þeir höfðu ekki fram-
ið, þá kom fram að þeir sem segja
lögreglu ósatt, þ.e. neita að hafa
framið brot sem þeir frömdu eða
játa á sig brot sem þeir hafa ekki
framið, hafa svipuð persónuleika-
einkenni. „Við lögðum persónu-
leikapróf fyrir hópinn, sem mæla
undanlátssemi, tilfinninganæmi,
hvatvísi, samkennd, áræðni og
sjálfsvirðingu, svo dæmi séu tekin.
Þeir sem sögðust hafa sagt lög-
reglu ósatt reyndust andfélags-
legri en hinir. Þeir eru harðlynd-
ari og félagsmótun þeirra er minni
en jafnaldranna.“
Emil og Eva Björk segja að
rannsóknir af þessu tagi gangi út
á að kanna hversu algengar falsk-
ar játningar séu, enda sé nauðsyn-
legt að lögregla sé sér meðvitandi
um að þær geti átt sér stað. Nið-
urstöðurnar nýtist sem innlegg í
umræðuna og sem grundvöllur
frekari rannsókna. „Lögregla er
að öllum líkindum meðvitaðri um
þessa hættu nú en fyrir nokkrum
árum, enda hefur komið fram á
síðustu árum að þeir sem eru
mjög undanlátssamir láta gjarnan
undan þrýstingi lögreglu, þótt
þeir séu saklausir. Í rannsókn,
sem Jón Friðrik Sigurðsson og
Gísli H. Guðjónsson gerðu meðal
fanga, kom í ljós að 12% höfðu
einhvern tímann játað á sig rang-
ar sakir, en þá verður að hafa í
huga að í þeim hópi voru síbrota-
menn, sem höfðu verið yfirheyrðir
margoft. Sem fyrr sagði var al-
gengasta ástæða falskra játninga
meðal fanga þrýstingur frá lög-
reglu við yfirheyrslur. Hlutfallið
hjá framhaldsskólanemum reynd-
ist hins vegar hærra en við bjugg-
umst við.“
Emil og Eva Björk segja að
mikilvægi rannsóknarinnar liggi í
því að ekki hafi verið gerð slík
rannsókn áður. „Þar sem niður-
stöðurnar byggja á gögnum frá
úrtaki framhaldsskólanema á höf-
uðborgarsvæðinu og á Akureyri
er aðeins hægt að alhæfa þær yfir
á þann hóp, en ekki alla á þessum
aldri. Hugsanlegt er að þeir sem
eru ekki í framhaldsskóla séu ólík-
ir að því leyti að þeir brjóti ann-
aðhvort meira eða minna af sér,
við vitum það ekki. Einnig getur
verið að framhaldsskólanemar af
þessum svæðum endurspegli ekki
ungmenni annars staðar frá.“
Hvatvísir í
handalögmálum
Framhaldsskólanemarnir 1.080
í úrtakinu áttu stundum bágt með
að skilja spurningalistana. Emil
og Eva Björk segja að þau hafi
t.d. þurft að skýra orðið hvatvísi í
nær öllum bekkjum og sama hefði
verið uppi á teningnum með orðið
handalögmál. Í næstum því hverj-
um bekk voru einhverjir sem
skildu ekki orðið, jafnvel þótt þeir
hefðu lent í átökum sjálfir.
GRAFARHOLT
Útboð á byggingarrétti fyrir fjölbýlishús, raðhús og
þyrpingu parhúsa og einbýlishúsa
Auglýst er eftir kauptilboðum í byggingarrétt á neðangreindum lóðum í Grafarholti:
Tvær lóðir fyrir fjölbýlishús:
• Þorláksgeisli 19 - 41: Lóð fyrir 60 – 72 íbúða hús.
• Marteinslaug 8 - 16: Lóð fyrir 30 - 35 íbúða hús.
Fimm lóðir fyrir raðhús:
• Gvendargeisli 118 – 126, 128 – 136, 138 – 146, 148 – 156 og 158 - 166: Fimm lóðir
fyrir raðhús, 5 íbúðir á hverri lóð.
Ein þyrping parhúsa og einbýlishúsa við Grænlandsleið:
• Grænlandsleið 1 – 15: Byggingarréttur fyrir 4 íbúðir í parhúsum og 4 einbýlishús
með aukaíbúðum, boðinn út í einu lagi.
Byggingarrétturinn er boðinn út til einstaklinga og fyrirtækja. Hæstbjóðandi þarf að vera
reiðubúinn að leggja fram upplýsingar um fjármál sín og áætlun um fjármögnun fram-
kvæmda við viðkomandi húsbyggingu áður en afstaða verður tekin til tilboðs hans.
Kauptilboðum skal skila til skrifstofu borgarverkfræðings, Skúlatúni 2, 3. hæð, fyrir klukkan
16:00 þriðjudaginn 25. mars 2003. Tilboðin verða opnuð í Skúlatúni 2, 5. hæð, sama dag
klukkan 16:10 að viðstöddum þeim bjóðendum sem þess óska.
Kauptilboðum skal skila í lokuðum umslögum, merktum „Grafarholt - kauptilboð”.
Tilboðseyðublöð, útboðsreglur og skipulagsskilmálar fást á skrifstofu borgarverkfræðings,
Skúlatúni 2, 3. hæð, frá og með mánudeginum 17. mars. Einnig er hægt að nálgast
tilboðseyðublað og útboðsreglur á heimasíðu borgarverkfræðings (www.rvk.is/bv) undir
málaflokknum „Lóðir”. Brýnt er fyrir bjóðendum að kynna sér gögnin rækilega.
Nánari upplýsingar eru veittar í síma 563 2310.
Borgarverkfræðingurinn í Reykjavík
Reykjavíkurborg • Umhverfis- og tæknisvið
Skrifstofa borgarverkfræðings
Lithimnulestur
Með David Calvillo
fimmtudag og
föstudag
Lithimnulestur er gömul fræðigrein þar sem
upplýsingar um heilsufar, mataræði og
bætiefni eru lesnar úr lithimnu augans.
Á fimmtudag og föstudag mun David Calvillo
vera með lithimnulestur í Heilsubúðinni, Góð
heilsa gulli betri. Njálsgötu 1, uppl. og tímapantanir í s:561-5250.
Bómullar-satín
og
silki-damask
rúmföt
Skólavörðustíg 21,
sími 551 4050
Moggabúðin
Íþróttataska, aðeins 2.400 kr.
Moggabúðin
Reiknivél, aðeins 950 kr.