Morgunblaðið - 05.05.2003, Blaðsíða 26

26 MÁNUDAGUR 5. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
BRÉF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík  Sími 569 1100
 Símbréf 569 1329  Netfang bref@mbl.is
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt t i l að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
ti l birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
ALLMARGIR sjónvarpsáhorfendur
hafa sent mér tölvupóst eða hringt
og spurt hvort hætt hafi verið við
þáttaröðina um nýjungar og eftir-
tektarverð verkefni í íslenskum vís-
indum sem sýningar hófust á hjá
RÚV í byrjun janúar sl. Röðin heitir
Vísindi fyrir alla og þættirnir hafa
verið sýndir skömmu fyrir seinni
kvöldfréttir Sjónvarpsins á miðviku-
dögum og endurfluttir á sunnudög-
um. Svarið er nei; þættirnir eru
áfram á dagskrá. Skýringin á hléinu
sem varað hefur frá 2. apríl og stend-
ur til 13. maí er einföld. Kosninga-
sjónvarp ýtir þáttunum af dagskrá
og auk þess féll niður þáttur vegna
eldhúsdagsumræðna á Alþingi. Búið
er að sýna a.m.k. 11 þætti og verða
þeir áfram vikulega og óslitið á dag-
skrá frá og með miðvikudeginum 14.
maí.
Til upprifjunar má geta þess að í
hverjum þætti er eitt rannsókna-
verkefni tekið til skoðunar og auk
þess fær Vísindavefur Háskóla Ís-
lands lokamínúturnar undir eina
spurningu og svar við henni. Hingað
til sem hér eftir er fjallað um raun-
vísindi og hugvísindi og reynt að út-
skýra hvað sérfræðingar eru að fást
við, hvers vegna og hvernig og einnig
hvað fæst úr verkefnunum. Lífs-
mynd framleiðir þættina fyrir RÚV
með tilstyrk HÍ, Rannís og Íslands-
banka, og bæði menntamálaráðu-
neytið og iðnaðarráðuneytið hafa
lagt sitt af mörkum. Auk undirritaðs
hefur Ragna Sara Jónsdóttir umsjón
með þáttunum. Sem sagt: Bíðið þol-
inmóð þar til miður maí rennur upp
með vorgleðinni.
ARI TRAUSTI
GUÐMUNDSSON,
jarðeðlisfræðingur og vinnur
m.a. við skriftir og
sjónvarpsþáttagerð.
Vísindi fyrir alla
Frá Ara Trausta Guðmundssyni
Í MORGUNBLAÐINU sl. laugar-
dag gat að líta sérkennilega grein
um meint aðgerðarleysi yfirvalda
gagnvart Landhelgisgæslunni. Það
er mikilvægt í
umræðu um
vandmeðfarin
málefni að fara
satt og rétt með
hlutina. Vegna
rangfærslna í
greinni er
ástæða til að
fara nokkrum
orðum um mál-
efni Landhelgis-
gæslunnar.
Á undanförnum árum hefur ým-
islegt verið gert í þeim tilgangi að
efla og styrkja starfsemi Landhelg-
isgæslunnar. Það hefur engum dul-
ist að Gæslan hefur um nokkuð
skeið búið við vanda, sem erfitt
hefur reynst að greina. Ríkisend-
urskoðun gerði úttekt á starfsemi
hennar og varpaði fram ýmsum til-
lögum til úrbóta fyrir nokkrum ár-
um. Farið var vandlega yfir þær
hugmyndir af hálfu dómsmála- og
fjármálaráðuneytisins, í samvinnu
við fjárlaganefnd Alþingis. Leiddi
sú vinna til þess að uppsafnaður
halli Landhelgisgæslunnar, á ann-
að hundrað milljónir króna, var á
síðustu fjáraukalögum þurrkaður
upp auk þess sem 20 milljónum
króna var bætt við fjárlagagrunn
stofnunarinnar. Ári áður hafði fjár-
veiting til stofnunarinnar verið
aukin um 8 milljónir króna og við
meðferð fjárlagafrumvarpsins á Al-
þingi nú var auk þess bætt við sér-
stöku varanlegu framlagi til að
tryggja rekstur nætursjónauka.
Auk þess hafði ríkisstjórnin að
frumkvæði dómsmálaráðherra lagt
fram umtalsverða fjárhæð til að
standa straum af kostnaði vegna
kaupa á umræddum sjónaukum.
Nýlega ákvað ríkisstjórnin jafn-
framt að tillögu dómsmálaráðherra
að veita Landhelgisgæslunni 50
milljónir úr Landhelgissjóði. Fram-
lög til stofnunarinnar hafa því auk-
ist umtalsvert á síðustu árum.
Um tíma leit út fyrir að leggja
þyrfti gæsluskipinu Óðni vegna
þess mikla kostnaðar sem sam-
kvæmt yfirstjórn Landhelgisgæsl-
unnar yrði að leggja í til þess að
halda þessu gamla skipi í rekstri.
En sem betur fer hefur í ljós kom-
ið að kostnaðurinn er margfalt
minni en yfirstjórn Gæslunnar
gerði ráð fyrir í fyrstu þannig að
Óðinn mun enn um sinn verða í
rekstri. Jafnframt er undirbúningi
að smíði nýs varðskips lokið og
liggur tillaga dómsmálaráðherraa
um útboð á smíðinni fyrir ríkis-
stjórn. Tillagan fékk jákvæðar
undirtektir þótt hún verði ekki af-
greidd fyrr en eftir kosningar.
Meginhlutverk Landhelgisgæsl-
unnar er að sjálfsögðu að gæta að
landhelginni, og mikilvægi þess er
að sjálfsögðu mikið. Hlutverk
hennar við leit og björgun er einn-
ig gríðarlega mikilvægt og nauð-
synlegt að styrkja það frekar og
efla. Hvernig Gæslan sinnir þess-
um mikilvægu hlutverkum sínum
þarf að endurmeta á hverjum tíma
og stærsta verkefnið sem er fram-
undan hjá Landhelgisgæslunni er
stefnumótun, þ.e. hvernig hún á að
sinna hlutverki sínu í takt við nýja
tíma og nýja tækni. Það liggur hins
vegar fyrir að Landhelgisgæslan
hefur fyrr og nú gegnt hlutverki
sínu með sóma.
Það þarf enginn að efast um hug
stjórnvalda til Landhelgisgæslunn-
ar. Það er þjóðinni mikilvægt að
staða hennar sé sterk og að því
verður áfram unnið.
INGVI HRAFN ÓSKARSSON,
aðstoðarmaður dóms- og kirkju-
málaráðherra.
Landhelgis-
gæslan – stað-
reyndir málsins
Frá Ingva Hrafni Óskarssyni
Ingvi Hrafn
Óskarsson