Morgunblaðið - 30.05.2003, Qupperneq 10

FRÉTTIR
10 FÖSTUDAGUR 30. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÞAÐ ríkti öðruvísi stemning en flesta venjulega skóla-
daga í Mýrarhúsaskólanum dag einn í vikunni. Ástæð-
an er Afríkuhátíð sem staðið hefur yfir í skólanum síð-
ustu daga og lauk með „formlegum“ hætti í gær.
Taktfastur trumbusláttur, stríðsmálning, grímur og
annað tilheyrandi var ekki langt undan til að hægt væri
að framkalla réttu stemninguna. Undanfarna daga
hafa nemendur skólans horft á myndbönd frá Afríku
og dansarar frá Kramhúsinu hafa sýnt afródans, svo
fátt eitt sé nefnt. Það hefur vafalítið komið að góðum
notum á hátíðinni í gær auk þess sem Mýrarhúsaskóli á
vinaskóla í Malawi í Afríku.
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Með trumbur og stríðsmálningu
Á AÐALFUNDI Búnaðarsam-
bands Suðurlands á dögunum var
samþykkt að skora á landbúnað-
arráðherra að hafna tillögum
Byggðastofnunar við útdeilingu á
beingreiðslum á 7.500 auka ær-
gildum. Krafðist fundurinn þess
að bændur njóti sömu réttinda
hvar sem þeir búa á landinu.
Ærgildin sem um ræðir eru
aukaframlag til byggðasvæða
sem eiga undir högg að sækja í
atvinnumálum og hafa ekkert
annað en sauðkindina sem uppi-
stöðu í sínum atvinnumálum.
Guðni Ágústsson landbúnaðar-
ráðherra segir á vefmiðlinum
bondi.is að hér sé um byggða-
styrk að ræða. Því lét hann
Byggðastofnun kanna hvaða
svæði féllu undir skilgreiningu
um erfitt atvinnuástand. Leggur
Byggðastofnun til að úthlutað
verði 100 þúsund krónum á bú á
ári til þeirra sem hafa 250 ærgildi
eða meira þar sem sauðfjárbú-
skapur er undirstöðuatvinnu-
grein og ekki um aðra vinnu að
ræða á svæðinu.
Skaftárhreppur er eina svæðið
á Suðurlandi sem fellur undir
skilgreininguna. Fundur Búnað-
arsambandsins sendi frá sér
greinargerð þar sem segir að að-
eins austurhluti V-Skaftafells-
sýslu sé skilgreindur sem jaðar-
svæði atvinnulega séð.
Fundurinn bendir á að mörg önn-
ur svæði á starfssvæði sambands-
ins ætti að skilgreina á sama hátt
og fella þar með undir skilyrði til
úthlutunar.
Byggðastofnun leggur til að
Dalasýsla, Barðaströnd, Stranda-
sýsla, Vestur-Húnavatnssýsla,
hluti af Austur-Húnavatnssýslu,
Þingeyjarsýslur, Hérað og Skaft-
árhreppur eigi rétt á þessum við-
bótarstyrk sem alls nemur um
36–37 milljónum króna á ári.
Mótmæla
útdeilingu á
sauðfjárkvóta
FATLAÐIR einstaklingar hér á landi staldra
of lengi við á vernduðum vinnustöðum í stað
þess að fara út á hinn almenna vinnumarkað
og er það nokkuð sem Íslendingar þurfa að
breyta. Þetta er mat Bretans Tims Papé,
framkvæmdastjóra Shaw-sjóðsins í Bretlandi.
Tim er meðal gesta á Evrópuráðstefnu um
vinnumarkað fyrir alla, sem Samtök um vinnu
og verkþjálfun standa fyrir, og flytur hann er-
indi um þjónustu á vegum sjóðsins sem nefnist
„Atvinnumiðlun í Bretlandi“.
Ráðstefnugestir hafa fengið innsýn í at-
vinnumálefni fatlaðra á Íslandi og heimsótt
nokkra verndaða vinnustaði. „Ég tel að Íslend-
ingar hafi ekki einblínt nógu mikið á þörf ein-
staklingsins fyrir að taka framförum. Það sem
ég á við með því er að í Bretlandi vinnur fólk
tímabundið á vernduðum vinnustöðum til þess
að undirbúa sig fyrir störf á almennum vinnu-
markaði,“ bendir Tim á og segir að umræður
hafi skapast um þessi málefni á fundinum.
Hann telur að einstaklingar starfi of lengi á
vernduðum vinnustöðum hér á landi og segir
það ekki tilfellið í Bretlandi. Af 60 milljónum
Breta vinni aðeins innan við 10 þúsund á slík-
um stöðum. Hann leggur þó áherslu á að hann
þekki íslenskar aðstæður ekki það vel, þar sem
þetta sé fyrsta heimsókn sín hingað til lands,
en bendir á að eftir því sem hann hafi heyrt
virðist Íslendingar standa á vissan hátt
frammi fyrir svipuðum aðstæðum og Bretar.
Að sögn hans hafa Bretar ákveðið að auð-
velda það eins og kostur er fyrir fatlaða að
herja á almennan vinnumarkað. „Bretar hafa í
fyrsta lagi endurbætt bótakerfið. Við lentum á
þröskuldi því fólk var orðið betur sett án at-
vinnu á bótum en í vinnu. Við lögðum áherslu á
grundvallaratriði eins og að atvinna ætti að
borga sig, það ætti alltaf að vera betra að hafa
vinnu en ekki. Í öðru lagi fá þeir sem reka ein-
hverja þjónustu, til dæmis verndaða vinnu-
staði, ákveðna hvatningu, til að mynda í formi
viðbótarstyrkja, ef starfsmenn fá störf á al-
mennum vinnumarkaði,“ útskýrir Tim.
Fatlaðir í flestum atvinnugreinum
Hann segir að Shaw-sjóðurinn sé einkarekin
stofnun sem hafi verið starfrækt í tuttugu ár.
Á hverju ári útvegi sjóðurinn fimmtán þúsund
fötluðum einstaklingum atvinnu, þar af tíu
þúsund manns á hinum almenna markaði.
Sjóðurinn rekur aðeins tvo verndaða vinnu-
staði, því megináherslan er lögð á hinn frjálsa
vinnumarkað. „Samanlagt eru þetta yfir fjögur
þúsund atvinnurekendur. Við þjálfum fólk í
vinnu, hjálpum því að finna störf, styðjum það
á vinnustað sé þess krafist, auk þess sem við
aðstoðum vinnuveitendur,“ bætir hann við.
Hann segir, aðspurður, að þau finni atvinnu í
flestum starfsgreinum og nefnir sem dæmi að
fólk starfi í bönkum, verslunum, hótelum,
skrifstofum, verksmiðjum og á fótbolta-
leikvöngum.
„Margir sögðu þegar sjóðurinn var stofn-
aður að það væri ekki mögulegt að útvega fötl-
uðum störf. Vinnuveitendur ættu eftir að neita
að ráða þá og þeir gætu ekki starfað á hinum
almenna vinnumarkaði,“ lýsir Tim og undir-
strikar að reynsla sjóðsins sé önnur. „Við höf-
um útvegað tugum þúsunda fatlaðra vinnu, því
myndi ég segja að það væri nauðsynlegt að
hafa stefnu í landinu sem hvetur fatlaða til að
fara inn á vinnumarkaðinn og hvetur atvinnu-
rekendur jafnframt til að ráða fatlaða. Ég tel
að ef rétt stefna væri fyrir hendi gætu mun
fleiri fatlaðir starfað á almennum vinnustöðum
en þeir gera nú.“
Áætlanir fyrir fólk í atvinnuleit
Í erindinu sem Tim flytur í dag hyggst hann
ræða sérstaka þjónustu á vegum Shaw-
sjóðsins, „atvinnumiðlun í Bretlandi“. Hann
segir að hún lýsi sér í því að persónulegar
áætlanir séu útbúnar fyrir fatlaða í atvinnuleit.
„Við metum hæfileika fólks, ræðum hvers kon-
ar vinnu það kýs og gerum síðan áætlun. Sú
áætlun byrjar þar sem einstaklingurinn er og
leiðir hann áfram þar til hann loksins finnur
vinnu. Við vinnum með 6–7 þúsund manns á
þennan hátt og finnum að það gengur vel.
Hver einstaklingur fær persónulega þjónustu
og áætlun fyrir sig. Við skoðum þarfir fólks,“
leggur hann áherslu á. Hann bætir við að þeg-
ar áætlunin er komin vinni viðkomandi eftir
henni og bæti þá þætti sem á skorti. Til dæmis
þurfi sumir að bæta við menntun sína, aðrir
verði að efla sjálfstraustið og enn aðrir þurfi að
læra að bera sig að í atvinnuviðtölum.
Tim segir það staðreynd að eftir því sem at-
vinnuleysið sé meira þeim mun verra sé að
finna fötluðum störf, rétt eins og öðrum. Hann
segir að þá þurfi samtök og stofnanir, líkt og
Shaw-sjóðurinn, að leggja enn harðar að sér.
„Besta auglýsingin til að útvega fötluðum
vinnu er fatlaður einstaklingur í vinnu.“
Framkvæmdastjóri Shaw-sjóðsins í Bretlandi á vinnumarkaðsráðstefnu
Fatlaðir starfa of lengi á
vernduðum vinnustöðum
Morgunblaðið/Arnaldur
Tim Papé er staddur hér á landi á Evrópu-
ráðstefnu um atvinnumálefni fatlaðra.
HAFSTEINN Jóhannsson siglir nú
seglskútunni Eldingu heim á leið
frá Miðjarðarhafinu eftir leiðangur
um söguslóðir víkinga í suður-
höfum og víðar. Áður hafði hann
siglt skútunni til Kanada til að
minnast landafunda norrænna
manna í Vesturheimi.
Leiðangurinn suður um höf hófst
sumarið 2001. Komið var við á
sögustöðum í Færeyjum, Skotlandi,
Írlandi, Wales, Frakklandi, Spáni
og Portúgal og loks höfð veturseta
á Grikklandi. Í fyrrasumar var siglt
um Eyjahaf áleiðis til Miklagarðs
og loks til baka yfir Miðjarðarhaf
og til Spánar með viðkomu á Sikil-
ey. Nú er skútan á leiðinni til
Þýskalands og síðan á að sigla um
Kílarskurð til Danmerkur. Ýmsir
hafa tekið þátt í leiðangrinum. Haf-
steinn smíðaði Eldingu og sigldi
henni umhverfis hnöttinn á 8mán-
uðum í upphafi síðasta áratugar.
Seglskútan Elding böðuð kvöldsól á Gíbraltar. Hafsteinn Jóhannsson siglingakappi stendur hjá.
Á leiðinni heim af söguslóðum víkinga