Morgunblaðið - 05.08.2003, Side 10

SAMKEPPNISSTOFNUN OG TRYGGINGAFÉLÖGIN
10 ÞRIÐJUDAGUR 5. ÁGÚST 2003 MORGUNBLAÐIÐ
S
amkeppnisstofnun telur
að tryggingafélögin hafi
haft samráð á ýmsum
sviðum sem tengjast vá-
tryggingamarkaðnum,
auk þess umfangsmikla ólögmæta
samráðs Sambands íslenskra
tryggingafélaga og aðildarfélaga
þess vegna iðgjalda í bifreiða-
tryggingum sem gerð var grein
fyrir hér í blaðinu síðastliðinn laug-
ardag. Telur stofnunin í frum-
skýrslu sinni að þegar öll gögn
málsins séu virt í samhengi gefi
þau ótvírætt til kynna að um langt
skeið hafi þessir aðilar ákveðið að
hafa með sér ólögmæta samvinnu í
stað þess að keppa.
Hér á eftir verður sagt frá
nokkrum atriðum úr frumskýrslu
Samkeppnisstofnunar, öðrum en
varðandi bifreiðatryggingarnar.
Þar er um að ræða aðgerðir sem
stofnunin telur að félögin hafi grip-
ið til í því skyni að hindra innkomu
Alþjóðlegrar miðlunar ehf. fyrir
hönd erlends vátryggjanda á mark-
aðinn fyrir fiskiskipatryggingar,
aðgerðir gegn vátryggingamiðl-
urum og meint samráð SÍT og að-
ildarfyrirtækja í því skyni að hamla
samkeppni í starfsábyrgðartrygg-
ingum nokkurra starfsstétta, að-
allega lögmanna og lækna.
Aðgerðir til að hamla sam-
keppni í skipatryggingum
Fram kemur í skýrslunni að þeg-
ar Alþjóðleg miðlun ehf. tók að
bjóða fiskiskipatryggingar í umboði
erlenda tryggingafélagsins COX at
Lloyd’s óskaði fyrirtækið eftir upp-
lýsingum um fyrri tjónareynslu
væntanlegra viðskiptamanna sinna
frá öðrum vátryggingafélögum og
Samábyrgð Íslands á fiskiskipum.
Samkeppnisstofnun vekur athygli á
að slíkar upplýsingar séu mikil-
vægar til að geta stundað sam-
keppni á þessu sviði. Alþjóðleg
Frumskýrsla Samkeppnisstofnunar um meint samráð tryggingafélaganna varða
Ólögmæt
samvinna
í stað
samkeppni
Samkeppnisstofnun telur að umfjöllun í frum-
skýrslu gefi óvítrætt til kynna að um langt
skeið hafi Samband íslenskra tryggingafélaga
og aðildarfélög þess haft með sér ólögmæta
samvinnu í stað þess að keppa. Hér er sagt frá
nokkrum atriðum úr skýrslunni. Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Samband íslenskra tryggingarfélaga
Í svari Sambands íslenskra
tryggingarfélaga (SÍT) kemur
fram að með engu móti verði
ráðið af minnisblaði, sem vitn-
að er til í frumathugun Sam-
keppnisstofnunar, að aðildar-
félög SÍT og sambandið sjálft
hafi gripið til einhverra sam-
stilltra aðgerða til að hindra innkomu COX á markað fiski-
skipatrygginga.
Minnt er á að eitt helsta hlutverk SÍT sé að gæta hagsmuna
aðildarfélaga gagnvart opinberum aðilum. Á þeim grundvelli
var ákveðið að SÍT tæki upp álitamál við Vátryggingaeftir-
litið, sem snéri fyrst og fremst að því að nýr aðili á markaði
fiskiskipatrygginga uppfyllti ekki að mati SÍT sömu kröfur og
aðildarfélögum sambandsins sé skylt að uppfylla, í stað þess
að hvert aðildarfélag tæki málið upp í sínu lagi.
SÍT segir að einungis hafi verið um að ræða þá eðlilegu
kröfu að COX yrði gert að sitja við sama borð og aðrir og Vá-
tryggingaeftirlitið sinnti lögboðnu hlutverki sínu og gætti
þessa. Annað væri til þess fallið að skekkja samkeppnisstöðu
aðildarfélaga.
Þá segir í greinargerðinni að miðlun persónuupplýsinga til
Alþjóðlegrar miðlunar ehf. hefði verið óheimil. Bréf við-
skiptaráðuneytisins dagsett 3. apríl 1997 styðji það. Það hafði
þá þýðingu að eðlilegt var að aðildarfélög SÍT brygðust eins
við beiðni Alþjóðlegrar miðlunar um upplýsingar þar sem
annað hefði ekki verið samkvæmt lögum. Hagsmunafélagi sé
heimilt að vekja athygli á því hvað sé löglegt í tilteknu tilviki
sbr. bréf sem sent var aðildarfélögum.
Logos lögmannsþjónusta vann andsvar VÍS til Samkeppn-
isstofnunar.
Tryggingamiðstöðin
Í svari Tryggingamiðstöðv-
arinnar (TM) segir að ekki
verði ráðið af þeim tilvitn-
unum, sem vitnað er til í frum-
skýrslu Samkeppnisstofnunar,
að í þeim felist samstilltar að-
gerðir gegn keppinaut á mark-
aði sem gengur í berhögg við ákvæði samkeppnislaga. Þvert á
móti sé um að ræða eðlilegar umræður innan SÍT að gefnu til-
efni, þar sem boðað hafði verið að nýr erlendur aðili hygðist
hasla sér völl í fiskiskipatryggingum hér á landi. Í svari TM
segir að það geti tæpast talist óeðlilegt að innkoma nýs félags
yrði eitthvað rædd og skoðuð innan SÍT og geti fráleitt talist
brot á samkeppnislögum.
TM segir að það hafi að sjálfsögðu aldrei komið til álita að
veita Alþjóðlegri miðlun ehf. upplýsingar um tjónabætur til-
tekinna vátryggingartaka á árunum 1994 til 1996. Slíkt séu
trúnaðarupplýsingar milli vátryggingartakans og félagsins og
alls ekki veittar nema að beiðni eða a.m.k. með samþykki vá-
tryggingartakans, sem hafi ekki verið raunin í máli Alþjóð-
legrar miðlunar ehf. Þess utan hefði það einfaldlega verið lög-
brot að veita umbeðnar upplýsingar sbr. lög um skráningu og
meðferð persónuupplýsinga sem þá voru í gildi. Bréf SÍT til
aðildarfélaga varðandi þetta efni hafði enga þýðingu.
Í svari TM segir það reginmisskilning Samkeppnisstofn-
unar að aðildarfélög innan SÍT hafi látið hvert öðru í té upp-
lýsingar sambærilegar við það sem Alþjóðleg miðlun ehf. fór
fram á. Það sé alrangt. Engar upplýsingar tengdar einstökum
tryggingatökum hafi farið milli félaga heldur hafi þær snúið
að heildinni og tengst tryggingafræðilegri úrvinnslu á heild-
artjónum í ákveðnum tryggingagreinum. Það starf hafi farið
fram fyrir opnun tjöldum og opinberir aðilar eins og Vátrygg-
ingaeftirlitið og síðar Fjármálaeftirlitið hafi fengið þær niður-
stöður til skoðunar.
Þá segir að Samkeppnisstofnun kjósi að líta algerlega fram
hjá þeirri staðreynd að skilmálar hins erlenda vátryggjanda
lágu ekki fyrir þegar félagsmenn í Landssambandi smábáta-
eigenda voru hvattir til að flytja vátryggingar sínar og sagt að
skilmálarnir, sem ekki lágu fyrir, væru víðtækari og iðgjald
lægra en verið hafði á markaðnum. TM kvartaði yfir þessu á
eigin forsendum og án samráðs við keppinauta sína á trygg-
ingamarkaðnum eða SÍT. Það hljóti að vega þungt við mat á
aðgerðum TM í þessu máli enda stóð lagaskylda til þess að
kynna skilmála Vátryggingaeftirlitinu áður en hægt væri að
bjóða trygginguna til sölu.
Lögfræðileg greinargerð TM er unnin af lögmönnum fé-
lagsins, Guðmundi Péturssyni hrl. og Valgeiri Péturssyni hrl.,
svo og Hreini Loftssyni hrl og fulltrúa hans, Gunnari Þór Þór-
arinssyni hdl.
Sjóvá-Almennar
Í svari Sjóvá-Almennra
trygginga hf. (SA) kemur
einnig fram að ekki hefði ver-
ið heimilt að afhenda Al-
þjóðlegri miðlun ehf. upplýs-
ingar um tjónareynslu viðskiptamanna. Slíkt hafi ekki verið
heimilt samkvæmt lögum og sú skoðun studd m.a. með svari
viðskiptaráðuneytisins þegar Alþjóðleg miðlun leitaði þangað
eftir að hafa verið synjað um upplýsingar um tjónareynslu vá-
tryggingataka.
Reyndar tekur SA fram að Alþjóðleg miðlun ehf. óskaði
aldrei eftir upplýsingum frá félaginu um tjónareynslu við-
skiptavina félagsins og var því ekki neitað um umræddar upp-
lýsingar. Hins vegar hefði slík upplýsingagjöf ekki komið til
greina og sú ákvörðun væri byggð á málefnalegum ástæðum.
SA mótmælir að slíkar upplýsingar hafi verið veittar öðrum
aðildarfélögum SÍT og kannast ekki við að slík miðlun væri
eða hefði einhvern tíma verið skilyrði aðildar að SÍT.
Lögmannsstofan LEX vann greinargerð fyrir SA.
Vátryggingafélag Íslands
Í greinargerð Vátrygginga-
félags Íslands (VÍS) til Sam-
keppnisstofnunar segir að
upplýsingaskipti trygginga-
félaganna sem vitnað sé til í
frumskýrslu séu hvorki byggð
á samningi, samþykktum né
samstilltum aðgerðum þeirra fyrirtækja sem í hlut eiga. Að
mati VÍS er nauðsynlegt að gera skýran greinarmun á upp-
lýsingaskiptum annars vegar og þeim aðgerðum sem af þeim
kunna að leiða hins vegar. Byggir VÍS á því í þessu máli að
upplýsingaskipti keppinauta, á milli eða fyrir milligöngu sam-
taka þeirra, geti ekki falið í sér brot gegn 10. gr. samkeppnis-
laga án tengsla við frekari aðgerðir, svo sem samninga eða
samstilltar aðgerðir, af hálfu þeirra sem aðild eiga að upplýs-
ingaskiptunum.
Markaðshegðun VÍS hafi ekki breyst með innkomu nýs
keppinautar á markaðinn fyrir fiskiskipatryggingar og hin
lagalega afleiðing sé sú, að þau skilyrði sem 10. gr. samkeppn-
islaga setji fyrir því, að um ólögmæta háttsemi hafi verið að
ræða, séu ekki uppfyllt.
Þá segir að staðhæfingar Samkeppnisstofnunar um miðlun
persónuupplýsinga standist ekki þær kröfur sem gera verður
til sönnunar og er þeim algerlega hafnað. Staðreynd málsins
sé sú að ályktun um upplýsingaskipti VÍS við önnur vátrygg-
ingafélög um tjónareynslu vátryggingataka í fiskiskipatrygg-
ingum styðjist ekki við nein bein sönnunargögn, aðeins illa
rökstuddar og ófullnægjandi fullyrðingar Samkeppnisstofn-
unar.
Logos lögmannsþjónusta fer með málið fyrir hönd VÍS.
Andmæli vegna fiskiskipatrygginga
Miðlun persónuupplýsinga var ekki heimil