Morgunblaðið - 06.04.2004, Qupperneq 27

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 6. APRÍL 2004 27
Velkomin í Stykkishólm!
- Fjölbreytt afþreying
- fjölbreytt þjónusta
- í fallegum bæ!
Söguríkt umhverfi - magnað nágrenni - perlur í náttúru Íslands
VÆNTANLEGAR eru fimm bækur
og rit frá Vestfirska forlaginu á
Hrafnseyri í Viku bókarinnar 20.–
26. apríl en bækur forlagsins ganga
sem kunnugt er undir samheitinu
Bækurnar að vestan.
Saga Fjalla-
Eyvindar eftir
Guðmund Guðna
Guðmundsson, en
hann er vestfirsk-
ur fræðimaður af
gamla skólanum.
Sagan af Fjalla-
Eyvindi, með
teikningum
Bjarna Jónssonar
listmálara, kom
fyrst út 1970 og
er löngu uppseld. Er hún nú prentuð
í annað sinn. Höfundur hefur safnað
saman öllu sem vitað er um þennan
þekkta útilegumann og skipar því í
samfellda sögu. Hann leiðir hjá sér
gróusögur og hindurvitni en lætur
heimildirnar tala sínu máli.
Þar sem ræt-
urnar liggja. Í
bók þessari er
safn smásagna
eftir Rúnar
Kristjánsson frá
Skagaströnd, en
hann hefur áður
gefið út nokkrar
ljóðabækur. Lífið
á landsbyggðinni
er hér fyrst og
fremst viðfangs-
efni Rúnars. Munu eflaust margir
kannast við þær persónugerðir sem
koma fram í sögum hans og þekkja
þar bakgrunn lífsins til sjávar og
sveita. Þar liggja rætur flestra Ís-
lendinga eins og ættfræðin sannar
best.
Hanna María á
Héraðsskóla
Bækurnar um
Hönnu Maríu eft-
ir Magneu frá
Kleifum voru
mjög vinsælar á
sínum tíma og nú
kemur loksins
sjötta bókin um
þessa fjörugu og
heilbrigðu stúlku.
Nú er Hanna
María orðin 13 ára. Hér segir frá
dvöl hennar á Héraðsskólanum að
Laugum, fermingunni, hestinum
Faxa, nýjum félögum og ótal mörgu
sem á dagana drífur.
Ísland er land
þitt er safn blaða-
greina eftir Frið-
rik Daníelsson
efnaverkfræðing
og er þetta fyrsta
bókin í nýrri rit-
röð Vestfirska
forlagsins um
þjóðfélagsmál.
Friðrik hefur
skrifað fjölda
blaðagreina í ís-
lensk dagblöð um þjóðfrelsis- og
sjálfstæðismál, iðnaðaruppbyggingu
og umhverfismál og í erlend tímarit
um íslenska iðnaðarþróun.
Ritröðin Mannlíf og saga fyrir
vestan hefur nú komið út í 8 ár og er
þetta 14. heftið. Hér eru birtar frá-
sagnir af
mönnum og
málefnum á
Vestfjörðum
fyrr og nú, í
blíðu og stríðu.
Fjölmargir
höfundar eiga
greinar í rit-
röðinni og hafa
margir þeirra
aldrei birt staf
eftir sig áður.
Hundruð
ljósmynda
hafa birst í
Mannlífi og
sögu, margar þeirra fágætar.
Meðal efnis í þessu hefti er viðtal
Hlyns Þórs Magnússonar við Sig-
urjón Samúelsson, bónda á Hrafna-
björgum í Djúpi, en hann á eitthvert
merkasta hljómplötusafn í eigu ein-
staklings hér á landi.
Þá eru tvær greinar eftir Ara Ív-
arsson, fræðimann frá Melanesi, birt
bréf Sigurðar á Laugabóli í Djúpi
frá 1964 þar sem hann hælir stórbýl-
inu á hvert reipi og Guðvarður Jóns-
son frá Rauðamýri skrifar ýmislegt
um Jón Halldórsson á Laugabóli og
afkomendur hans.
Steinar R. Jónasson skrifar um
fyrstu „drossíuna“ á Þingeyri og
Vestfirskar sagnir fyrr og nú eru
hér að vanda, Hafliði Magnússon
birtir smásögur úr sagnabanka sín-
um, grein er um Kúlubardagann
mikla, einhverja seinustu fólkorr-
ustu á Vestfjörðum og margt fleira
úr fjórðungnum ber á góma að
venju.
Fimm bækur koma út
hjá Vestfirska forlaginu
Friðrik
Daníelsson
Guðmundur Guðni
Guðmundsson
Magnea
frá Kleifum
Rúnar
Kristjánsson
Sigurjón Samúelsson
með elstu plötuna í
safni sínu, frá 1897.
Uppeldisbókin –
Að byggja upp
færni til framtíðar
nefnist uppeldis-
handbók fyrir for-
eldra og aðra upp-
alendur. Bókin er
eftir bandaríska
barnasálfræð-
inga, dr. Edward
R. Christophersen og dr. Susan L.
Mortweet. Þýðendur eru Gyða Har-
aldsdóttir barnasálfræðingur og
Matthías Kristiansen.
Fjallað um flest það sem upp getur
komið í samskiptum foreldra og
barna. Þar er m.a. kennt hvernig
koma má í veg fyrir hegðunarerf-
iðleika, hvernig aðstoða má börn að
þroska með sér innri styrk, jákvæðni,
sjálfstæði og öryggi, hvernig nota má
aga á árangursríkan hátt, hvernig
hægt er að takast á við erfiðleika sem
komið geta upp í sambandi við hátta-
tíma, þrifaþjálfun, skapofsaköst,
árásarhegðun og fjölmargt fleira.
Útgefandi er Bókaútgáfan Skrudda.
Bókin er 328 bls. Verð: 1.990 kr.
Uppeldi
LEIKKLÚBBURINN Saga er
merkilegt fyrirbæri í áhugaleiklist-
inni. Leikklúbburinn var stofnaður
árið 1976, af Sögu Jónsdóttur, leik-
konu og leikstjóra, og í honum starfa
ungmenni á aldrinum 16–20 ára. Þau
reka klúbbinn sjálf en hafa aðstöðu
hjá Akureyrarbæ. Þau eru í frjósömu
samstarfi við leikfélög ungs fólks á
hinum Norðurlöndunum sem setja
upp sýningar saman ásamt því að
sækja hvert annað heim með upp-
setningar sínar. Samvinna af þessu
tagi er alltaf af hinu góða því hún
hvetur fólk til enn metnaðarfyllri
vinnu en ella.
Leiksýningin Hamslaus er lítil en
krefjandi perla í flóru áhugaleiklist-
arinnar. Þetta er spunasýning, unnin
af hópnum, með leiðsögn Laufeyjar
leikstjóra sem hefur greinilega hæfi-
leika til að vinna með ungu fólki. Að-
all sýningarinnar er að þau ætla sér
aldrei um of; heldur er allt lág-
stemmt og hófstillt og tilfinningin
fyrir rýminu er góð. Leikmyndin er
látlaus en krefjandi þar sem rautt,
svart og hvítt kallast á, og sömu sögu
er að segja um grunnbúninga. Allt
þetta virkar eins og fallegt myndlist-
arverk. Tónlist og hljóð fylla vel
þessa mynd. Undantekningarlaust
standa leikararnir sig vel; þeir koma
keikir til leiks sem einstaklingar og
vinna sem einn maður í hópsenum.
Sýningin bregður upp skýrri en
dökkri og því miður raunsærri mynd
af því hvernig þetta unga fólk sér
samtíma sinn, jafnvel svo dökkri að
hinum fullorðnu verður ónotalega
við. Þau sýna okkur lífsferil mann-
eskju frá vöggu til grafar á frumleg-
an og kraftmikinn hátt, mitt í hóf-
samri umgjörðinni. Hún mætir
sjálfhverfum foreldrum, góðri ömmu,
mistraustum vinum, eiginmanni sem
er ekki allur þar sem hann er séður,
frekum börnum og stressuðu sam-
félagi. En þó að sýnin sé svört leynist
von hjá framtíðarfólkinu okkar og
það sýna leikararnir áhorfendum á
óvæntan og eftirminnilegan hátt.
Það var óvænt ánægja að sjá sýn-
ingu Leikklúbbsins Sögu í Ketilhús-
inu á Akureyri. Sýningin skilur eftir
sig tilfinningu um hógværa en sanna
listsköpun þess unga fólks sem með
dimmri samtíðarsýn sinni skilur eftir
krefjandi spurningar handa þeim
fullorðnu.
Krefjandi
spurningar
LEIKLIST
Leikklúbburinn Saga
Höfundar: Leikhópurinn og Laufey Brá
Jónsdóttir. Leikstjóri: Laufey Brá Jóns-
dóttir. Ljós: Valgeir Arnarsson. Hljóð:
Hörður Valsson.
Frumsýning í Ketilhúsinu, 1. apríl, 2004.
HAMSLAUS
Hrund Ólafsdóttir
VEGNA aðsóknar verða tvær auka-
sýningar eftir páska á Meistaranum
og Margarítu eftir Mikail Bulgakov í
Hafnarfjarðarleikhúsinu. Sýning-
arnar verða föstudaginn 16. apríl og
laugardaginn 24. apríl.
Morgunblaðið/Sverrir
Meira af Meistaranum
Grillveður í októ-
ber nefnist ljóða-
bók eftir Óttarr m.
Útgefandi er Ný-
hil. Bókin er 64
bls.
Fjölritun: Marg-
miðlun Sigurjóns
& Jóhannesar.
Verð: 500 kr.
Ljóð
Hið íslenska bókmenntafélag hefur
gefið út lærdómsritið Um lög eftir
Tómas af Aquino. Ritið er hið 55. í
röðinni af lærdómsritum en útgáfa
þeirra hófst árið 1970 og hefur staðið
óslitið síðan.
Tómas af Aquino var einn mesti
hugsuður kirkjunnar á miðöldum og
jafnframt einn merkilegasti heim-
spekingur Vesturlanda fyrr og síðar og
ná áhrif hans langt út fyrir raðir krist-
inna manna. Um lög er sá hluti af höf-
uðritverki Tómasar Summa Theo-
logiæ, sem fjallar um eðli laga og er
enn í dag grundvallarrit bæði í lög-
fræði og heimspeki.
Í ritinu veltir Tómas því m.a. fyrir sér
hvort lögum sé ætíð skipað til al-
mannaheilla, hvort til séu eilíf lög,
hvort til séu lög lostans og hvort lög
manna skuldbindi samvisku manna.
Í heimspeki sinni
styðst Tómas mjög
víða við verk Aristót-
elesar, ekki síst sið-
fræði hans. Það var
fyrst og fremst fyrir
tilstilli Tómasar að
Aristóteles varð
heimspekingur kirkj-
unnar á miðöldum.
Fyrir tíma Tómasar höfðu kristnir
hugsuðir, t.d. Ágústínus kirkjufaðir,
einkum litið til Platons en haft litlar
mætur á Aristótelesi.
Garðar Gíslason hæstaréttardóm-
ari skrifar ítarlegan og fróðlegan inn-
gang að bókinni þar sem hann segir
frá ævi Tómasar og gerir grein fyrir
meginhugmyndum hans um eðli laga.
Ritstjóri er Ólafur Páll Jónsson
heimspekingur.
Lærdómsrit