Pressan - 15.08.1991, Blaðsíða 16

16
FIMMTUDAGUR PRCSSAN 15. ÁGÚST 1991
PRESSAM
Útgefandi:
Blað hf.
FramkvæmdastjóH:
Hákon Hákonarson
Ritstjórar:
Gunnar Smári Egilsson,
Kristján Þorvaldsson.
Ritstjórnarfulltrúi
Sigurjón M. Egilsson
Auglýsingastjóri:
Hinrik Gunnar Hilmarsson.
Ritstjórn. skrifstofur og auglýsingar:
Hverfisgötu 8-10, sími 62 13 13.
Faxnúmer: 62 70 19.
Eftlr lokun skiptlborös:
Ritstjóm 621391. dreifing 621395.
tæknideild 620055.
Áskriftargjald 550 kr. á mánuði.
Verö í lausasölu 170 kr. eintakiö.
Góðverk sem eru
þolendunum dýr
í PRESSUNNI í dag er fjallað
um Byggingarsjóð verkamanna.
Þar kemur fram að endursölu-
reglur sjóðsins eru með þeim
hætti að þeir sem kaupa ibúð í
verkamannabústöðum fá furðu-
lítið í aðra hönd þegar þeir selja
hana aftur.
Dæmi er tekið af því að sá sem
kaupir íbúð í þessu kerfi og selur
hana aftur eftir fimm ár fær
minna fyrir íbúðina en nemur út-
borgun í henni. Kerfið hefur því
tekið af honum allar afborganir
hans á fimm árum og að auki
haft af honum hluta af útborgun-
inni sem hann lagði til kaupanna
í upphafi.
Þetta er náttúrlega hróplegt
misrétti. Þótt þeir sem kaupa sér
íbúð í verkamannabústöðum
hafi lág laun og geti ekki keypt
sér íbúð á almennum markaði
gefur það höfundum kerfisins
ekki rétt til þess að grinast með
fjármuni þeirra.
Það er nefnilega svo að höf-
undar kerfisins eru ekki að taka
til sín fjármuni þessa fólks. Tap
þess nýtist engum, nema helst
einhverjum ímynduðum kaup-
endum í framtíðinni. Þetta kerfi
ber því fyrst og fremst vott um
virðingarleysi þeirra sem smíð-
uðu það gagnvart þeim sem
lægstar tekjur hafa.
Höfundar þessa kerfis hafa því
sannað það enn og aftur að þeir
sem gera góðverk, sjálfum sér til
dýrðar, skaða oftast þá sem
verða fyrir þeim.
FJÖLMIÐLAR
Hin mýkri mál og einkarétturinn á þeim
Sjálfsagt kannast flestir við
að hafa komist að þeirri nið-
urstöðu að blaðamenn séu
voða vitlausir, einkum ef blöð
fjalla um mál sem þeir þekkja
vel. Allt virðist hafa snúist í
hausnum á blaðamanninum
og niðurstaðan verður grein,
sem í sjálfu sér er ekki vitlaus
en engu að síður langt frá
sannleikanum.
Stundum er þetta vegna
þess að blaðamaður hefur
misskilið eitthvað eða treyst
of mikið á eigin dómgreind.
En oftast stafar þetta sjálfsagt
af mismunandi afstöðu til
efnisins hjá blaðamanninum
og þeim sem kemst að þeirri
niðurstöðu að hann sé voða
vitlaus.
Var hann með stein
í munninum?
„No comment."
Joset Mörtl tararstjóri og
steinasatnari
„Miðað við tekjur ríkisins og
gjöld á undanförnum árum er
minna en ekki neitt til
skiptanna hjá ríkissjóði."
Friðrlk Sophusson fjármálaráðherra
Ætlar þessarí
sápuóperu aldreí að
Ijúka?
„Við sáum töluvert magn af
grút í sjónum nýlega þegar
við vorum í
Skagafjarðardjúpinu."
Halldór Höskuldsson skipstjórí
Tökum dæmi af lögmönn-
um. Þeir geta orðið ósáttir
við umfjöllun blaða um mál
skjólstæðinga sinna ef þeir
meta blaðagreineu' einvörð-
ungu út frá lögfræðilegu sjón-
armiði. Blaðamanninum get-
ur hins vegar fundist eitthvað
allt annað athyglisvert í þeim
atburðum sem hann er að
lýsa. Grein hans getur því
kannski miklu frekar fjallað
um siðferðislega þætti en
ákvæði hegningarlaga. Þótt
grein hans sé hvorki fugl né
fiskur í huga lögmannsins
getur hún engu að síður verið
þarft innlegg í umræðuna í
þjóðfélaginu.
En þótt dæmi sé tekið af
lögmönnum eru þeir síður en
svo barnanna verstir með að
meta vinnu blaðamanna út
frá eigin fagi en ekki blaða-
mannsins. Miklu verri eru til
dæmis læknar, félagsráðgjaf-
ar og aðrar stéttir sem vinna
að málum sem stundum eru
kölluð mjúk. Afstaða þeirra
er oft einna líkust meinloku
um að þessar stéttir hafi
einkarétt á umfjöllun um
málefni skjólstæðinga sinna.
Þessi afstaða hefur gert
hlutdeild hinna mýkri mála
miklum mun minni í daglegri
umfjöllun en hún hefði ann-
ars orðið. Það er synd.
Gunnar Smári Egilsson
„Öldum saman heffur ekkert ver-
ið sagt, þótt heimamenn og
gestir taki sjaldgæfa steina og
steingervinga, brjóti dropa-
steina, geri þarfir sínar i berg-
vatnsór og stundi berserks-
akstur um víðan völl."
JÓNAS KRISTJÁNSSON RITSTJÓRI
3?tnQt>nUnbrnugurimt
„Eg vona að ég geti tekið
eitthvað af anda Þingvalla
með mér í Efstaleiti.“
Helmir Stelnsson verðandi
útvarpsstjóri
v fte&ta &cztum
„Það verður gaman að mæta
Guðna á Wembley."
Sigurður Jónsson knattspymumaður
Skrtverkaflolfkun íslands
„Það er athyglisvert í
núverandi hægristjórn að
það eru
alþýðuflokksráðherrarnir
sem ganga í skítverkin fyrir
íhaldið."
Svavar Gestsson alþingismaður
Vedurblídan
Loksins kom almennilegt
sumar í Reykjavík.
Hitabylgjan í júlí var að
sumu leyti einstæö. Hún byrj-
aði með miklum hitum á Suð-
austurlandi fyrsta dag mán-
aöarins, en fór síðan á flakk
um nánast allt land. ()g stóð
til 8. júlí, nema á Suðvestur-
landi þar sem henni lauk ekki
fyrr en þann 18. Lengd bylgj-
unnar og dreifing er því
óvenjuleg. ()g þó að vísu liafi
ekki mælst methiti á flestum
þeim veðurstöðvum sem
lengi hafa athugað munaði
þó víöa mjóu. Talsvert gömul
met í Skagafiröi og við Mý-
vatn fóru reyndar núna. Og
þess ber að gæta að gömlu
metin, t.d. á Kirkjubæjar-
klaustri, Grímsstöðum og
Hæli, sem stóðu af sér þessa
bylgju, eru frá þeim tíma þeg-
ar notuö voru hitamælaskýli
er fest voru á húsveggi. Nú
standa þau hins vegar á ber-
svæði. Það er mjög líklegt að
ef slík skýli hefðu veriö til á
dögum gömlu hitametanna
hefðu þau ekki orðið eins há.
En þau verða þó auðvitaö að
gilda þar til þau fjúka.
Meðalhitinn í júlí í Reykjn-
vík var 18° og hefur aðeins
oröið hærri árið 1986, en jafn
hár 1944, 1989 og 1917.
En hér er heldur ekki allt
sem sýnist.
Á kreppuárunum og fram-
yfir stríð voru hitamælingar
geröar á þaki Landsímahúss-
ins. Rauk þá sumarhitinn í
Reykjavík upp úr öllu valdi
miðaö viö liita nálægra veð-
urstöðva fyrr og síðar. Virðist
járnþakið blátt áfram hafa
hitað vel undir mælana. Það
má færa rök að því, þó það
veröi ekki gert hér, að þessi
nýliðni júlímánuður sé nú
kannski eftir allt saman sá
hlýjasti.
Síðustu áratugi hafa sumrin
kólnað jafnt og þétt um allt
land. En óvíða þó jafn mikið
og á Suðvesturlandi. Árin
1961—90 kólnuöu sumar-
mánuðirnir í Reykjavík til
dæmis sem hér segir miðað
við meöaltalið 1981—1960:
Júní og ágúst 0,5°, júlí 0,6°,
september 1,2°. Sumariö í
heild hefur því kóinað um
0,7° sem er ansi mikið.
Hvað sem blessuðu þakinu
líður segir eftirfarandi stað-
reynd einnig sína sögu: Síð-
asti mánuður í Reykjavík er
náði 12 stigum var júlí 1960.
Árin 1986—144 komu hins
vegar þrír þrettán stiga júlí-
mánuðir og árin 1932—45
náðu sjö aörir júlí og ágúst-
mánuðir 12 stigum. Á sama
tíma voru þrír júnímánuðir
hlýrri en júlímeðaltalið síð-
ustu þrjá áratugina og tveir
septembermánuðir voru
miklu hlýrri en nokkur mán-
uður mældist í borginni allar
götur frá 1970 og þar til í
fyrra! Fólk sem nú er þrítugt
hafði enga hugmynd um
hverju sumrin líktust hér
áður fyrr á gullöldinni í veð-
urfarinu. Fólk um og yfir fer-
Fulltrúi hinna lítilsvirtustu
Ef flokkar vilja skreyta lista
sína með konum eiga þeir að
gera það með konum á borð
við Salóme Þorkelsdóttur.
Hún uppfyllir fullkomlega
eina af þeim óteljandi hug-
myndum sem til eru um kon-
una. Hún er settleg, smekk-
leg og ólíkleg til að blanda sér
inn í karlatal í samkvæmum.
Ef flokkar vilja hins vegar
gera eitthvað annað við kon-
ur sínar en að skreyta lista
með þeim ættu þeir kannski
að leita að annars konar kon-
um en Salóme. Einhverjum
sem eru líklegri til að láta sér
ekki nægja að vera þingkon-
ur heldur vilja nýta þá að-
stöðu til áhrifa.
Hér er því miður nauðsyn-
legt að taka fram að ekki er
átt við að nýta aðstöðu sína í
eigin þágu; til dæmis að láta
smíða brú á heimkeyrsluna
að húsi þingkonunnar eða
lýsa upp þann vegarkafla
sem hún þarf að aka eftir,
heldur er hér átt við að þing-
konan noti aðstöðu sína til að
hafa áhrif á framgang mála
sem snerta fleiri en hana
sjálfa, fjölskyldu hennar eða
tugt hafði hins vegar grun um
það. Nokkur sumur kringum
1960 voru nálægt þessum
gamla klassa.
En síðustu tveir áratugir
hafa tvímælalaust verið
mesta kuldaskeið borgarinn-
ar á þessari öld hvað sumar-
hita áhrærir.
En svo fáum við allt í einu
gamaldags dúndursumar!
Nú vitum við hvernig þau
eru! Allir eru glaðir og vin-
gjarnlegir. Allir eru bjartsýn-
ir. Allir verða betri menn. Og
erótíkin blómstrar.
Vonandi boðar þetta betri
tíð á næstu árum.
Bráðum fáum við kannski
fjórtán stiga júlí!
málkunningja.
Einhvern veginn á þessa
lund eru þær kröfur sem
gerðar eru til þingmanna nú
til dags. Fæstir þeirra standa
undir þeim. Það væri því
kannski hollt fyrir þjóðina og
léttir fyrir þingmennina ef
þjóðin sætti sig við að hafa
fulltrúa ýmissa hópa inni á
þingi og vonaði að þessir full-
trúar greiddu atkvæði eins og
þeir hefðu gert.
Ef þingmönnum væri skipt
í slíka flokka væri Salóme
fulltrúi fyrir einn lítilsvirtasta
flokk þjóðarinnar, svokallað-
ar heldri frúr. Það er aldrei
leitað til þessa hóps nema
þegar einhver þarf að baka
fyrir góðgerðarsamkomur
eða þegar velja þarf glugga-
tjöld í félagsheimili. Á sama
hátt og enginn dregur dóm-
greind þeirra í efa í slíkum
málum hefur ekki hvarflað
að neinum að hlusta á skoð-
anir þeirra á öðrum málum.
Að einhverju leyti virðist
þjóðin flokka þingmenn sína
með þessum hætti. Að
minnsta kosti hefur hún aldr-
ei gert sömu kröfur til Salóme
og annarra þingmanna. Ef
hún væri lögfræðimenntaður
karl á fertugsaldri og þing-
maður Reykvíkinga hefði
hún aldrei komist upp með
að vera jafn atkvæðalítil á
þingi og raun ber vitni. En
þetta er að sjálfsögðu tvíeggj-
að. Ef hún tæki upp á því að
hegða sér eins og trylltasti
framagosinn meðal karlanna
þá yrði henni skutlað af þingi
hið snarasta.
Og kannski er það vegna
þess að hún er svo ólík þeim
sem líklegir eru til áhrifa inn-
an Sjálfstæðisfiokksins að ali-
ir geta sætt sig við hana sem
forseta þingsins. Öfugt við
marga fyrirrennara hennar í
starfi var ekki verið að gera
Salóme óvirka með því að
gera hana að forseta. Það var
ekki einu sinni verið að
stinga upp í hana dúsu til að
hún gerði ekki kröfur um
önnur metorð. Það þótti ein-
faldlega settlegt, smekklegt
og ólíklegt til vandræða að
koma henni þar fyrir.
ÁS
TÍLGÁN&ÍHH MEi>
vx-M-.vf T i i ÍLVECIZumj
KÆR.U VÍNÍR PESZi AfPÍKS /ZrTBflLKtAK.
HEBAP VEV-Í0 í SArtgAUDi ÁO TffKAPÓLfCÞ
f£A 'HS B í HOOO 'fl¥~ FÓLfa X* PML
ÆV'ALOIVOU ^EyTTÍ o&M. opnVf \
MENN 1
OCrNlXFÁW t>it> AÐ FflGJAST /MEÐ
pEílH EfNST/EpA AT6IKW\ &6AR sfdívS
sz VAICVÆÁUE6Á í subz; cg&'xSÚNN
fELhAH Á ENNíp 'A M£R 0& ÍG-
KEMST i' SAHÞAHD VÍf> P&SA
ÆrrPZPUC. OKKflP- KUNSTOfNS l
5
ro
n
ro
In
8
c
2
ro