Pressan - 29.08.1991, Side 16

Pressan - 29.08.1991, Side 16
16 FIMMTUDAGUR PRESSAN 29. ÁGÚST 1991 PRESSAN Útgcfandi: Blað hf. Frainkvæmdastjóri: Hákon Hákonarson Ritstjórar: Gunnar Smári Egilsson, Kristján Þorvaldsson. Rltsfjórnarfulltrúi Sigurjón M. Egilsson Augiýsingastjóri: Hinrik Gunnar Hilmarsson. Ritstjórn, skriístoíur og auglýsíngar: Hverfisgötu 8^10, sími 62 13 13. F^xhúmer: 62 70 19. Eftir lokun sklptiborös: Ritstjórn 621391, dreifing 621395, tæknideild 620055. Áskriftargjald 550 kr. á mánuöi. Verö f lausasölu 170 kr. eintakiö. Ad falla fyrir flottari lausnum í PKKSSUNNi í dcTg er meöal annars fjaltáO um félaRslegar aAstærtur al- næmissjúklin j»a. Þai kemur fram a<1 læknishjálp vió |>essa sjúklini»a er i»('xV Forvnrnir <>j» félai»shjál|) erii hins vej»;ir í lamasessi. í raun kristallast hér sú i»aj»iirýni sem á(1ur hefur veriíl heiiít aö ís- lenska lieilbrÍRrtiskerfinu. Adal- áherslan hefur veriO löi»(1 á a(1 byi»i»ja u|)|) hátækni-læknis|)j(>nustu en aOrir |)ci*ttir heilbrii»(1is|)jónuslunnar látnir sitja ;i hakanum. AfleiOini»ar |x*ssa eru ;iö í raun soi»ar kerfi(1 sjiiklini»ana inu á spítalana. I stíié |x*ss ;i(1 leitast viA aA hjálpa fólki í hcimaluisum er vaixlamálió lálió óhreyft |>ar lil |)aó er oróió nói»u stórt lil aó sjúkraluisin i»eti tekió vió fólkinu. Pelta fyrir- komulai» er ;kV sjálfsöi»óu dýr;ir;i oi» |>aó sem vcrra er; |x*lta liefur í för meö sér meiri ó|);i*i»in(li oi» óliam- ini»iu fyrir sjúklini>ana en nauösyn- lei»l er. (iallinn vid íorvarnir oj» félai»slei»a lijálp er sá ad ekki er ha*j»l aö sýna jafiij»löj»j»lej»;i fram á ;iranj»ur oj» ineA háta*kni-la*kn;ivísin(lum. I»ví leil.i peninj»arnir til spítalanna. I’etlíi er sama vandamálid oj4 í svo mörj»uni ödrum |)áttum í ríkisrekslr- inum. I'eir seni rádstafa fjárimiiium falla frekar fyrir adj»erdum sem bera einhvern árani»ur flj(ilt en lausnum sem skila belri ár;tnj«ri eii á lenj»ri líma. FJÖLMIÐLAR Þjóðviljinn og Pravda leggja upp laupana Það er skemmtileg tilviljun að á sama tíma og Rússar hafa bannað Prövdu í Sovét- ríkjunum skuli Landsbankinn loka ávísanahefti Þjóðviljans og neyða blaðið með því í greiðsíustöðvun. Þetta gefur nægt tilefni til að líkja þeim saman, Sverri Hermannssyni og Borís Jeltsín, og líka Prövdu og Þjóðviljanum, en ég læt það ógert. Og þó. Það er dálítið freist- andi. Þjóðviljinn hefur nefni- lega komið út með tilstyrk stjórnvalda í vanþökk al- mennings, alveg á sama hátt og Pravda. Honum hefur ver- ið haldið úti fyrir fé þeirra sem aldrei vildu lesa hann; fslcnskir dttmenningar „Svo virðist sem nokkrir'hér í bæ hafi með sér samsæri um að halda af sagnfræðilegum hugsjónaástæðum i vondu súpurnar, sem tíðkuðust hér á landi fyrir 1980.“ Jónas Kristjánsson ritstjóri Hannfók í höndina á mérl .. • —^ „Við vorum ekki viðstödd sjálf- stæðisvfirlýs- inguna en nutum þeirra forréttinda að vera fyrstir manna að óska þeim til hamingju.“ Jóhannes Geir Sigurgelrsson alþingismaður Eru til óvirkir kommúnistar? „Kommúnistar geta verið virkir þátttakendur í stjórnmálastarfi í frjálsum þjóðfélögum eins og aðrir.“ Björn Bjamason þingmaður með styrkjum úr ríkissjóði. í fyrsta lagi var ríkissjóður lát- inn kaupa blaðið í stórum stíl. Þegar formaður Alþýðu- bandalagsins komst inn í fjár- málaráðuneytið var það eitt af hans fyrstu verkum að kaupa 500 blöð til viðbótar við þau 250 sem áður höfðu verið keypt. í öðru lagi var blaðið styrkt með svokölluð- um útgáfu- og blaðastyrkjum til stjórnmálaflokkanna. í þriðja lagi hafa ríkisfyrirtæki og -stofnanir dælt auglýsing- um í blaðið án þess að þeim væri ætlað að ná augum nokkurs manns. I gegnum ár- in nemur samanlagður styrk- ur frá ríkissjóði til Þjóðviljans með þessum hætti sjálfsagt hundruðum milljóna. Þrátt fyrir alla þessa styrki hefur Þjóðviljinn oftast verið rek- inn með tapi og oftast miklu tapi. Það brúaði útgáfustjórn- in lengst af með óheftum að- gangi að gjafafé úr bönkum á tímum neikvæðra vaxta. Það er því fagnaðarefni að Þjóðviljinn skuli vera að fara á hausinn. Það ber vott um að stjórnmálaflokkarnir séu að lina tökin á þjóðfélaginu. Þeir sem fasfna slíkri þróun í Sov- étríkjunum eiga sömuleiðis að fagna henni á Islandi. Gunnar Smári Egilsson „Dvergalcast fer þannig fram að handföng eru sett á dverg og hann ffser hjálm á höfuðið. Síðan er honum kastað á svampdýnu og vegalengdin mæld." HJALTI ÚRSUS ÁRNASON KRAFTAJÖTUNN Utanríkisstefna á 1.30 km hraða „Það er ógerningur að skilja hvað Islendingar eru að fara með stefnu sinni.“ Ingvar Carlsson forsætisráðherra Svía Ch luioi mei „Þarna var ekki hundrað í hættunni hvort bílstjórinn yrði sviptur ökuleyfi deginum fyrr eða seinna.“ Hjalti Zóphaniasson skrífstofustjóri Sjálfsvíg Bók sem á að auðvelda fólki með banvæna sjúkdóma að flýta fyrir dauða sínum hefur orðið metsölubók í Bandaríkjunum. Hefur hún sætt mikilli gagnrýni sér- fræðinga er segja að hún geti leitt til þess að þunglynt fólk fyrirfari sér. Erfiðleikar í lifinu eru ekki sjúkdómur nema stundum. Sjálfsvíg eru því sérfræðinga- spursmál einungis að nokkru leyti. Þetta er þó flókið mál og því mjög hætt við alhæf- ingum og einföldunum þegar um það er rætt. ()g erfitt er að komast hjá þeim. Spurningin hvort lífið sé þess virði að lifa því er sí og æ að skjóta upp kollinum meö venjulegu fólki. Og svörin verða mjög afgerandi. Ann- aðhvort höldum við áfram að lifa eða ekki. En sennilega finnst okkur sá möguleiki að geta stytt okkur aldur vera ákveðið öryggi ef það versta skyldi dynja yfir. Þess vegna slær svona bók í gegn. Nú á dögum kunna líka áö- ur óþekktar hrellingar aö verða hlutskipti okkar. Tækni vísindanna getur treint líftór- una í fólki sem er verra en dautt og hefði dáið drottni sínum ef ekki væri tæknin. Það er ómögulegt að neita fáránlegum skuggahliðum hennar. Einmitt þær eru viss rétt- læting á svona bókmenntum. Þess vegna tjóar ekki að for- dæma þær afdráttarlaust með þeim rökum að hugsan- lega gæti þunglynt fólk flýtt fyrir sér við lestur þeirra. Þá mætti einnig bannsyngja lyf sem þúsundir drepa sig með árlega. Sumir sjúkdómar eru svo skelfilegir að engu tali tekur. Svo sem Huntingtons ehorea. Hann er arfgengur hrörnunarsjúkdómur sem eyðir vili og skapgerö sjúkl- inganna á mjö'g löngum tíma áður en hann drepur þá. Á vissu skeiöi er sjálfsmorðs- hætta veruleg. Er ástæða lil að harma slíkt uppátæki sjúklinganna? Og er þá rélt aö bjarga Iífi þeirra til þess eins að yfir þá gangi alveg dæmalaus ógæfa og auömýk- ing? Af hverju virðum við ekki vilja þeirra sem kjósa að deyja? Er allt betra en dauð- inn? Maður nokkur skaut sig í höfuðið, en komst undir læknishendur og lífi hans var „bjargað”. Hann hefur síðan hjarað í dauðadái sem hann vaknar aldrei af. Maðurinn er þvi ekki lengur til sem per- sóna heldur aðeins líkams- starfsemi án vitundar. Þó hefði getað farið enn verr fyrir honum. Harin hefði get- að lifað sem heilaskaðaður fáviti með fulla meðvitund og haft eins konar persónuleika. En kannski ekki vitað hver Ekki eru öll framhaldslíf sældarlíf Það hefur sannast á Pálma Jónssyni að menn geta haft niu líf í pólitík. Það hefur jafn- framt sannast á honum að ef menn fara ekki vel með þessi líf sín verða þau sem eftir eru aðeins skuggarnir af þeim fyrri. Framhaldslíf í pólitík eru nefnilega eins og fram- haldslíf samkvæmt endur- holdgunarkenningunni. Ef menn standa sig vel öðlast þeir sældarlíf. Ef menn standa sig illa öðlast þeir hundalíf. Og síðan er náttúr- lega eitthvað þarna á milli. Einhversstaðar þar er Pálmi Jónsson og kemst ekki ofar í lífkeðju stjórnmálanna. Hann lafir á þingi þrátt fyrir að hafa gengið til liðs við Gunnar Thoroddsen á sínum tíma, en hann mun aldrei verða ráðherra. Aldrei aftur. Og hann mun heldur ekki verða varaformaður flokks- ins, þrátt fyrir að sárlega vanti kandídat af landsbyggð- inni. Þótt menn hafi leyft sér að velta honum fyrir sér í stöðuna fyrir síðasta lands- hann er og ekki þekkt sína nánustu. Hann hefði gert í sig og á og jafnvel fróað sér skammlaust framan í öllum. Og annað eftir því. Maðurinn hefði meira að segja getað orðið stórhættulegur sem óargadýr. Svona gerist. Hefur nokkur siðferðilegt vald til að neyða upp á mann er ekki vill lifa þeim ósköpum að tóra í þvílíku ástandi? Hef- ur þá ekki líknin og mannúð- in snúist upp í afskræmisleg- an Ijótleika? Þjóðfélagið forðast umræð- ur um svona spurningar líkt og heitan eldinn. Og víst eru þær erfiðar og svörin ekki einhlít. En ekki bætir úr skák að sveipa þær þögn og bann- helgi. fund misstu þeir lystina þegar á hólminn var komið. Það var einfaldlega ekki hægt að fyr- irgefa Pálma algjörlega. Það er hægt að fyrirgefa honum að hluta, en ekki endanlega. Því gátu sjálfstæðismenn ekki gefið Pálma varafor- manninn, sem aftur hefði leitt hann í ráðaherrastól eftir kosningar. Kannski sinn gamla íandbúnaðarráðherra- stól, — þar sem Halldór Blön- dal situr núna fyrir náð og miskunn forystunnar. Það sýnir líka hversu hárfín fyrirgefning sjálfstæðis- manna á svikum Pálma er að hann var helsti talsmaður flokksins í ríkisfjármálum á meðan flokkurinn var í stjórnarandstöðu. Þar var honum stillt upp á móti aðal- fjanda flokksins, Ólafi Ragn- ari Grímssyni. En það er munur á áhyrgð stjórnmáia- manna í stjórnarandstöðu eða í ríkisstjórn. Og þessi munur eru skilin á milli trausts og vantrúar sjálfstæð- ismanna á Pálma. Því bíður Pálma ekki annað hlutverk en að verða sveita- höfðingi á Norðurlandi vestra. Hann fær einhverja aura til að slá um sig í kjör- dæminu og hann verður skip- aður talsmaður landsbyggðar og bænda í nokkrar nefndir. En fyrir mann sem hefur ver- ið ráðherra er það ekki feitur biti, — jafnvel þótt hann hafi verið ráðherra í ónýtustu rík- isstjórn lýðveldisins. Ef Pálmi væri ekki bóndi væri hann því líkast til á höttunum eftir huggulegu sendiráði. Og þegar Pálmi hverfur á braut fækkar í hópi sveita- höfðingjanna á þingi. Þessara manna sem hafa þing- mennskuna í genunum. Þess- ara nátttrölla, sem upphaf- lega komust á þing vegna þess að þeir vissu eilítið um hvað þurfti til að láta hlutina gerast í Reykjavík. En nú, þegar ekki tekur nema fjóra tíma að keyra til Reykjavíkur. er landsbyggðinni boðið upp á Vilhjálm Egilsson og hans nóta. ÁS O o * gluúg glúgg SVONA, 5V0NA BG VAP. Aí> SÚAPFM AF AA,*S(\ i feiAM OKOfc t&AZ ALLT í £>'VM A.yt’JftST iutí FtLAKKAKU&PiK M0ÍN.. GLCKGGLÚGCrLÚGG AMM þETTA BP~ FiWftSTA VODKA SLUPPI F7£ÍR UTÁA/HÚS^ TóRiA SW&lLlóS í LiTi\n SB/A LÝSTl\ Í/VA/ OG SÍ&AN AVW Efr 7 fj&rr Pf&t BCr IfAWA 'A PTSSU/A flbka OG- /VU FÁ ETÍMHVFR3A ERM P£lR. SSALFSAGT SÚNÍR M> STREMETA&RÚÐU TiL A£> Lú\CA HtG OPMBEZLEGA ALVE6 EÍNS 06- þ€ÍR. GLP-ÐU VÍÐ TcH£&tJEN\tOj AN/pRo- fbV, BPÍSNEpj IC^ÚsxBFrjSTALÍNiLENÍN, NiKULÁSjRASrúrfc- tfútfÚHÚ KEwée NOKKUPtf TÍMAA/ H£ÍM TÍL MÍ£M Am&? T/PST yéíT é£r Xb Nrr* verí KGB ENpf\ToKÍ£ 5FTÍÍL Pví AbTSiP- VOPM—.ALLÍSL SPPA gemmer c ro n ro co ftJ c 2 ro x: E rc uZ

x

Pressan

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Pressan
https://timarit.is/publication/298

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.