Pressan - 09.01.1992, Page 12

12
FIMMTUDAGUR PRESSAN 9. JANÚAR 1992
Hlutabréfamarkaðurinn
Lítil von um
gósentíð eftir
hrunið í haust
Bernskuskeiði íslenska hlutabréfamarkaðarins lauk með verðhruni síðastliðið haust.
Þrátt fyrir góða sölu milli jóla og nýárs, sem rekja má til skattafsláttar, varð verðhækkun
á hlutabréfum í fyrra mun minni en mörg undanfarin ár. Nokkur hlutabréf féllu í verði og
*
önnur skiluðu minni ávöxtun en sem nam verðbólgunni. I framtíðinni mun verð
hlutabréfa fyrst og fremst ráðast af arðsemi fyrirtækjanna sjálfra. Arðsemi þeirra í dag er
ekki nægjanleg til að standast samkeppni hlutabréfa og verðbréfa. Hún er líka mun lakari
en arðsemi erlendra fyrirtækja.
íslenski hlutabréfamarkað-
urinn tók minni sveiflur á síð-
asta ári en árin þar á undan.
Gengisbreytingar á markaðn-
um í heild liggja ekki fyrir, en
vænta má að hækkunin nemi
um 10 til 12 prósentum að
meðaltali. I haust urðu þau
nýmæli á markaðnum að
mörg htutabréf fækkuðu í
verði, eftir nánast linnulausa
hækkun síðustu ár. Þetta
rennir stoðum undir þá skoð-
un að markaðurinn sé að ná
sæmilegu jafnvægi og fjár-
festar hugsi sig betur um áður
en ráðist er í kaup.
Enginn tekur saman upp-
lýsingar um markaðinn í
heild sinni, framboð á bréfum
eða gengisbreytingar. Þetta
breytist væntanlega með vor-
inu þegar hlutabréfaviðskipti
færast inn á verðbréfaþing,
en þangað til starfa verð-
bréfafyrirtækin hvert í sínu
horni án beinna tengsla inn-
byrðis. Af þessum sökum get-
ur verið töluverður munur á
útreikningi þeirra á gengis-
þróun og arðsemi einstakra
fyrirtækja, en línur eru býsna
skýrar þegar á heildina er lit-
ið.
SEX MILLJARÐA VELTA
10 tii 12 prósenta hækkun á
gengi hlutabréfa telst mjög
lítil ef miðað er við fyrri ár.
Frá því skráning hlutabréfa
hófst árið 1987 hefur verð á
hlutabréfum í heild hækkað
um nálægt 700 prósentum.
Arið 1987 var hækkunin 91
prósent, 1988 64 prósent,
1989 25 prósent og 1990 um
78 prósent.
Heildarvelta á síðasta ári
var ríflega fjórir milljarðar
króna, en ríflega sex milljarð-
ar með lokuðum útboðum
sem viðkomandi fyrirtæki
annast sjálf. Af verðbréfafyr-
irtækjum eru umsvifamest á
markaðnum Verðbréfamark-
aður Fjárfestingarfélagsins,
Verðbréfaviðskipti íslands-
banka og Landsbréf, með í
kringum milljarð í veltu
hvert, en Kaupþing og Verð-
bréfaviðskipti Samvinnu-
bankans fylgja þar á eftir.
FISKURINN BLÍFUR
Arðsemi einstakra hluta-
bréfa var afar mismunandi á
árinu, eins og sést á meðfylgj-
andi skýringarmyndum.
Aberandi mest var arðsemi
bréfa í Síldarvinnslunni í Nes-
kaupstað, rúmlega 90 pró-
sent. Skýringin á þessu er
ekki eingöngu góð afkoma
fyrirtækisins, heldur frekar
hitt að bréf í fyrirtækinu voru
allt of ódýr í upphafi ársins og
hækkuðu í verði um 65 pró-
sent til áramóta. Að viðbætt-
um arðgreiðslum og útgáfu
jöfnunarhlutabréfa hafa því
hluthafar í Síldarvinnslunni
næstum tvöfaldað fjárfest-
ingu sina á árinu.
Síldarvinnslan á Neskaupsstað
bauð upp á mesta arðsemi allra
hlutafélaga á síðasta árí og
endurspeglaði góðan árangur
\ sjá varútvegsfyrirtœkja.
Gengi Síldarvinnslubréf-
anna endurspeglar gengi
sjávarútvegsfyrirtækja þegar
á heildina er litið. Raunávöxt-
un bréfa í útgerð var langt yf-
ir meðaltali, með einni und-
antekningu þó. Það var Har-
aldur Böðvarsson hf., sem
hóf útboð á hlutabréfum í
haust. Upphaflega voru bréf-
in boðin á genginu 3,6, en á
meðan á lokuðu útboði stóð
lækkaði íslandsbanki gengið
hjá sér niður í 3,1, þar sem
það hefur haldist síðan. Þetta
var reyndar einnig hluti af al-
mennri þróun á markaðnum,
þar sem mikið framboð var á