Pressan - 09.01.1992, Síða 31

FIMMTUDAGUR PRESSAN 9. JANÚAR 1992
31
miklir sjarmörar. Magnús
Þorgrímsson vissi allt og var
vanalega í jakkafötum, sem á
þeim tíma var óvenjulegur
klæðaburður, svona frekar
hallærislegt. Pétur Steinþórs-
son var aðalsjarmörinn, enda
Þeir hafa
tvístrast i
allar áttir
krakkarnir
sem
útskrifuðust
úr 12 ára bekk
í Hlíðaskóla
vorið 1964.
Þessi fyrrum
börn standa á
tímamótum í
ár - þau verða
fertug. En
hvernig
farnaðist
þeim í lífinu
og hvar eru
þau nú?
PRESSAN
valdi tólf ára
bekk frá árinu
1964 og leit-
aði krakkana
uppi.
er hann fiugmaður í dag,
dökkhærður og fríður." Pétur
starfar hjá Landhelgisgæsl-
unni.
Það stóð yfir verkfall á
Landspítalanum þegar Sig-
ríður Tómasdóttir kom í
heiminn þann 1. desember
1952 og hún fékk nafnbótina
verkfallsbrjóturinn í vöggu-
gjöf. Bekkjarfélagar hennar,
þau Ingveldur Hauksdóttir og
Lárus Blöndal, eru fædd
sama dag. Sigríður er hjúkr-
unarkona og starfar á Elli-
heimilinu Hornbrekku í Ól-
afsfirði. Þóra og Lárus voru
saman í sveit. Hann ætlaði að
verða slökkviliðsmaður eða
flugmaður en situr nú í verk-
stæðismóttöku Toyota.
Á bænum Stóruþúfu í Borg-
arfirði býr Hólmfríbur Jóns-
dóttir og stjórnar þar búi
sínu.
„Hér er unnið alla daga,
allan ársins hring. Ég var áð-
ur fjarritari á símanum en
ákvað fyrir rúmum 15 árum
að verða bóndi. Mér finnst ég
ekkert gömul en skal viður-
kenna að ég stend á tímamót-
um. Það sem ég man helst úr
Hlíðaskóla er að Ármann var
stöðugt að segja okkur sögur.
Ég fór síðan í verslunardeild
Austurbæjarskólans og flutt-
ist til Seyðisfjarðar 23 ára. Nú
bý ég í sveit og á þrjú börn. Ég
hafði ekki hugsað mér að fara
í sveitina en fór í síld 11 ára,“
segir Hólmfríður.
Fyrir ofan golfvöllinn
gamla, þar sem Borgarleik-
húsið stendur núna, var hrör-
leg húsaþyrping.
„Inga Magnúsdóttir og
Óskar Arnórsson bjuggu
bæði í þessu hverfi, sem var
hálfgert braggahverfi," segir
Þóra Engilbertsdóttir. „Eg
held að aðstaðan þar hafi ver-
ið mjög bágborin og þvotta-
aðstaða nánast engin. Krakk-
arnir úr því hverfi báru þess
merki.“ Inga iést í júní 1986.
Lítið hefur farið fyrir fastri
vinnu á ferli Óskars, en um
tíma rak hann leigumiðlun og
fasteignasölu á Hverfisgötu í
Reykjavík. Hann rak mynd-
bandaleigu og síðar sást til
hans að selja stjörnukort í
Kringlunni. Oskar hlaut dóm
fyrir auðgunarbrot og býr nú
í Svíþjóð.
Haukur Halldórsson fluttist
ungur með foreldrum sínum
til Bandaríkjanna og sömu
leið fór Magnea Fribriksdótt-
ir. Snorri Olafsson var yngst-
Magnús Þorgrímsson
„Maöur verður ekki gamall
fyrr en maður gerir sig
gamlan. Það er mjög afstætt
hvað fólk gerir við aldur sinn
og það finnur sér ýmsar
afsakanir fyrir því að eldast,
eins og fötlun og skalla."
ur í bekknum og vel að sér.
Hann fór til Kaliforníu og sér-
hæfði sig í lyflækningum, fyr-
irbyggjandi lækningum og
meltingarsjúkdómsfræðum. I
dag er hann yfirlæknir og
starfar við rannsóknir í bæn-
um Skien í Noregi.
Þar með lýkur sögunni af
því hvað varð um krakkana í
12 ára A í Hlíðaskóla.
Anna Þuríður Haraldsdóttir
Efsta röð talið frá vinstri: Lúð-
vík Friðriksson verkfræðingur
hjá Ratsjárstofnun, Guðlaugur
Stefánsson hagfræðingur hjá
Landssambandi iðnaðar-
manna, Magnús B. Kristjáns-
son sölumaður hjá Sól hf., Árni
Rafnsson viðskiptafræðingur
og framkvæmdastjóri Dental-
íu hf., Kristinn H. Gunnarsson
þingmaður Alþýðubandalags,
Guðjón H. Stefánsson bif-
reiðasmiður og aðstoðarvakt-
maður á Litla-Hrauni, búsettur
á Selfossi, Ingimundur Hjart-
arson búsettur í Reykjavík,
Guðmundur Gislason gjald-
keri hjá Heimilistækjum, Teit-
ur Eyjólfsson húsgagnasmið-
ur, er í verslunarrekstri, Sigur-
björn Ásgeirsson múrara-
meistari, Magnús Þorgríms-
son sálfræðingur, svæðisstjóri
málefna fatlaðra á Vesturlandi
og formaður Geðhjálpar. —
Miðröð talið frá vinstri: Krist-
ján Gunnarsson bifvéiavirki,
Ágúst Snorri Ólafsson læknir,
sérfræðingur í lyflækningum,
fyrirbyggjandi lækningum og
meltingarsjúkdómum, yfir-
iæknir og starfar við rann-
sóknir í Skien í Noregi, Lárus
Blöndal vinnur á verkstæðis-
móttöku Toyota, Óskar Sum-
arliði Arnórsson búsettur í
Svíþjóð, Sigurður Á. Sigur-
jónsson búsettur í Reykjavík,
óþekktur, Ólafur Árnason
sendibílstjóri hjá Ofnasmiðj-
unni, Pétur Guðmundsson raf-
eindavirki starfar hjá Ríkis-
sjónvarpinu, Pétur Steinþórs-
son flugmaður starfar hjá
Landhelgisgæslunni, Kjartan
Jonsson pípulagningamaður.
— Neðsta röð talið frá vinstri:
Sigríöur Tómasdóttir hjúkrun-
arkona, starfar á Elliheimilinu
Hornbrekku í Ólafsfirði,
Hrefna Sigurðardóttir fóstra,
búsett á Kirkjubæjarklaustri,
Ingveldur Halla Hauksdóttir
búsett í Reykjavík, Ármann Kr.
Einarsson rithöfundur, Magn-
ea Viggósdóttir búsett í
Bandaríkjunum, Þóra Engil-
bertsdóttir sjúkraliði, Hólm-
fríður Jónsdóttir bóndi á
Stóruþúfu í Borgarfirði, Inga
Magnúsdóttir, látin.
Teitur Eyjólfsson
„Menn ákveða það svona hver fyrir sig hvort þeir eru ungir í anda
og það er ég svo sannarlega. Annars held ég að fimmtugsaldur-
inn sé einna bestur, maður eldist svo hægt á þessum árum."
K Y N L I F
Nútíma áhugaleysi
kvenna á kynmökum
Það er vísvitandi gert að
nefna pistilinn „þegar kon-
an er hætt að hafa áhuga“.
Það eru oftast nær konurn-
ar sem hætta að hafa áhuga
á kynmökum við karlana
sína. Eftirfarandi saga er
dæmigerð: Þegar hálft til
eitt ár er liðið og þau hafa
örsjaldan eða aldrei sofið
hvort hjá öðru fer annar
aðilinn — oftast hann — að
hafa æ meiri áhyggjur af
kynlífsleysinu. Þegar hann
reynir að nálgast elskuna
sína til að fá að ræða hvað
sé að vill hún ekki tala um
það. Kannski er ástæðan
fyrir þögninni af hennar
hálfu sú að hún áttar sig
ekki á því hvers vegna
áhuginn á ástaratlotum við
karlinn er horfinn. Nú er
svo komið að báðum líður
óþægilega og sambandið
er orðið stirt. Bæði velta
fyrir sér hvað hafi gerst.
„...ef tjáskiptin
eru í molum
milli parsins og
hlutirnir ósagðir
er hœpið að
búast við góðu
kynlífi. “
Hlutverk eða tilgangur
kynlífs hefur breyst í ald-
anna rás. Ef við lítum til for-
feðra homo sapiens og þró-
unar mannsins síðastliðin
300.000 ár sjáum við að ein
helsta breytingin á kynlífs-
mynstrinu er sú að kven-
kynið hætti að vera til-
kippilegt til kynmaka og
getnaðar aðeins einu sinni
á ári („estrus") en varð það
þess í stað árið um kring.
Áður voru allar formæður
okkar „í stuði" á sama tíma
einu sinni á ári sem gerði
það að verkum að gífurleg
samkeppni myndaðist
meðal karlanna. Þeir frek-
ustu fengu aðgang að kon-
unum og hinir sátu eftir
með sárt ennið. Þessar að-
stæður urðu þess valdandi
að samkennd innan hóps-
ins var lítil. Þegar formæð-
ur okkar fóru að vera til-
kippilegar allt árið var
þessi augljósa samkeppni
úr sögunni. Breytt kynlífs-
hegðun átti stóran þátt í að
efla tengsl innan hópsins.
Hvað hefur þessi þróun
með nútíma áhugaleysi að
gera? Til að glöggva sig bet-
ur á því verður einnig að
spyrja hvaða hlutverki kyn-
mök gegna nú á tímum.
Kynlíf gegnir æxlunar- og
ánægjuhlutverki (er full-
nægjandi og dýpkar náin
tengsl). Það er vel þekkt að
konur missi áhuga á samlífi
éftir fæðingu barns og þá
sérstaklega fyrsta barns.
Eitt af hlutverkum kyn-
maka er æxlun. Væri þá
ekki eðlilegt að ímynda sér
að þegar takmarkinu —
æxlun — er náð minnki
kynlöngun allverulega hjá
konunni? Er áhugaleysi eft-
ir barnsburð einhverjar
leifar frá þeim tíma þegar
formæður okkar voru bara
tilkippilegar einu sinni á
ári? Vafalaust finnst ein-
hverjum þetta langsótt
kenning en nokkur hundr-
uð þúsund ár eru ekki svo
langur tími hvað varðar
þróun mannskepnunnar í
þessum heimi.
Burtséð frá þessum pæl-
ingum er nauðsynlegt að
gera greinarmun á minni
löngun til kynmaka, sem er
tímabundin og á sér ofur
eðlilegar orsakir, og lang-
varandi áhugaleysi, sem er
farið að vaida myglu í sam-
bandinu. Tímabundið
áhugaleysi af eðlilegum
orsökum er alls ekki óal-
gengt. Sem dæmi má nefna
hormónabreytingar í
líkama kvenna eftir barns-
fæðingu, heilsubresti ýmis-
konar s.s. þunglyndi, lík-
amsáverka eða sýkingar,
tímabundna lyfjatöku og
félagsaðstæður, s.s. fjár-
hagsáhyggjur, þreytu,
streitu, tímaskort og mikið
basl. Áhugaleysi af þessu
tagi gengur oftast yfir með
tíð og tíma. Það er augljóst
að hvers kyns erfiðleikar
sem setjast á sálina gera
manneskjunni erfiðara fyr-
ir að fá útrás fyrir kynhvöt-
ina með öllum þeim tilfinn-
ingum sem fylgja innilegu
kynlífi. Geti par sest niður
og athugað hvort í lífi
þeirra sé að finna eitthvað
sem dregur úr þeim lífs-
neistann eru líkur á að þau
geti í sameiningu náð að
skilja og sýna biðlund.
Langvarandi áhugaleysi í
kynlífi án sýnilegrar
ástæðu er sjaldgæfara en
getur haft slæm áhrif á
sambandið. Oftast er einnig
um að ræða fyrrnefnda
álagsþætti sem skipta máli,
en fólkið sem á í hlut áttar
sig ekki á því. Eins og áður
sagði er eitt af hlutverkum
kynlífsins nú á tímum að
dýpka náin tengsl og við-
halda ákveðnum stöðug-
leika í sambandi. Ef tjá-
skiptin eru í molum milli
parsins og hlutirnir eru
ósagðir er hæpið að búast
við góðu kynlífi. Það sem
er ósagt veldur gremju og
það getur komið upp víta-
hringur sem reynst getur
erfitt að rjúfa. Misskilning-
ur og óraunsæjar vænting-
ar um kynlífið og samband-
ið gera líka sitt til að það
slokknar á „tengslamynd-
andi atferlinu" — þ.e.a.s.
kynmökunum. Sumir
halda því fram að konur
séu að þessu leyti útsettari
fyrir áhugaleysi, því í þeirra
augum er gott kynlíf nær
óhugsandi án náinna til-
finningatengsla. Ef til vill er
það ein ástæða þess að það
eru nær eingöngu konur
sem missa kynlífsáhugann í
föstu sambandi.
Jónsdóttir
Spyrjið Jónu um kynlífið. Utanáskrift:
Kynlíf c/o PRESSAN, Hverfisgötu 8-10, 101 Reykjavík.