Pressan - 10.06.1993, Qupperneq 23

E R U E N T
Fimmtudagurinn 10. júní 1993
PRESSAN 23
EVROPA
Felipe á spani á Spáni
Felipe Gonzalez hefur
bjargað krötum í Evrópu með
því að vinna kosningarnar á
Spáni. Fréttaskýrendur hafa
átt náðuga daga við það und-
anfarið að lýsa því yfir að evr-
ópskir kratar væru búnir að
vera. Og óneitanlega voru
spilin lögð upp í hendurnar á
þeim.
Þetta byrjaði allt með því
að flestir krataflokkar töpuðu
kosningum. Sænsku kratamir
töpuðu og sama gerðu þeir
bresku. Kohl rúllaði yfir
þýsku kratana með því að
flytja inn ný atkvæði ffá Aust-
ur-Þýskalandi og gera þau
gild hjá sér. Fyrir nokkrum
mánuðum voru svo ffönsku
kratarnir þurrkaðir út og allir
spáðu því að Fehpe Gonzalez
yrði að fara að finna sér nýja
vinnu á Spáni. Það var eigin-
lega bara Jón Baldvin sem
stóð þetta af sér.
Svo vom það skandalarnir.
Frönsku kratarnir lentu í
skandölum án þess þó að for-
ystumennirnir beinlínis
þyrftu að taka á sig sökina.
Það var öllu verra með þýska
flokkinn. Þar þurfti skærasta
stjarnan, Engholm, að segja af
sér og nú finnst enginn til að
fara í framboð gegn Kohl. En
langverst var þetta þó með
ítalska flokkinn. Hann lenti í
fangelsi að því er manni skilst
og það gengur enginn laus
sem kann stefnuskrána. Og
Spánverjarnir fóru ekki var-
hluta af þessu vandamáli, því
uppljóstranir um spillingu
innan flokksins- urðu Felipe
Gonzalez mjög þungar í
skauti.
Það var þó eiginlega
ástandið hjá ffönsku krötun-
um sem fréttaskýrendumir
gerðu sér mestan mat úr á
tímabili. Sjálfir ffönsku krata-
höfðingjarnir virtust búnir að
sætta sig við að tapa löngu
fyrir kosningar. Það var eins
og vindurinn væri allur úr
þeim. Sálin virtist í kröm.
Blöðin skrifuðu um endalok
kratatímabilsins og uppgjör
frönsku þjóðarinnar við
stjómartíð þeirra.
Og ekki batnaði ástandið
þegar forsætisráðherrann
þeirra, sem beið ósigur, skaut
sig eftir kosningar. Táknrænt
sögðu blöðin. Og eftir sat
Mitterrand. Eins og gömul
ugla í turninum á þorpskirkj-
unni, þegar flestir þorpsbúar
voru farnir að sækja messu
annars staðar. Og eins og til
að undirstrika þáð að valda-
tími Mitterrands og kratanna
væri liðinn notuðu menn
tækifærið og hjóluðu í skjól-
stæðing hans, Attali, forseta
Evrópubankans, sem heldur
sig eins og keisara í London.
Ef spænsku kratarnir hefðu
líka beðið ósigur væri búið að
afskrifa allt Alþjóðasamband
jafnaðarmanna. Þess vegna
líður öllum á þeim bæ miklu
betur núna.
Fyrir nokkrum árum sá ég
Felipe á flokksþingi í Madrid.
Hann var að flytja aðalræðu
þingsins og mér fannst hann
dálítið svifaseinn og þungur.
En svo dreif hann sig úr jakk-
anum, bretti upp ermarnar,
fór að tala af krafti og hann
hætti að líta á ræðublöðin
nema endmm og eins. Og þá
var allt á spani og maður fann
hvernig hann hreif mann-
skapinn með sér.
Það gerðist svipað í kosn-
ingabaráttunni núna. Hann
var þungur af stað. I sjón-
varpsþætti á móti aðaland-
stæðingi sínum beið hann
kláran ósigur. En þá fór hann
úr jakkanum eins og forðum.
í næsta sjónvarpsþætti sigraði
hann. Svo hélt hann áfram að
tala af krafti og vann kosning-
arnar.
Það er mikil eftirspum nú í
Evrópu eftir stjórnmála-
mönnum með uppbrettar
ermar. Þeir, sem ekki eru
búnir að segja af sér og eru
utan fangelsismúranna, eru
frekar daufir til augnanna.
Það má orða það þannig að
þeir fengju ekki mikið klapp á
ffamboðsfundi vestur á íjörð-
um.
Þetta verður fjórða kjör-
tímabil Felipe. Hann hefur
náð miklum árangri og barist
fyrir markaðsbúskap og vest-
rænni samstöðu í öryggismál-
um. Þess vegna hefur hann
alla tíð átt í hálfgerðum úti-
stöðum við þann hluta
flokksins sem kallar sig"
vinstrisinnaðan og lítur á
Felipe sem vondan hægri
kapítalista. Felipe hefur barist
af mikilli hörku fyrir Spán á
vettvangi Evrópubandalagsins
til að ná sem mestu út úr
samningum þess og sjóðum.
Það verður fylgst vel með
Felipe á næstunni. Hann er
nú óumdeilanlega með sterk-
ari mönnum í Evrópubanda-
laginu. Hann er eini kratinn
sem ræður ríkisstjórn í EB
um þessar mundir og evr-
ópskir skoðanabræður hans
munu leggja hart að honuin,
að sýna árangur í baráttunni
við evrópsku veikina, sem lýs-
ir sér í vaxandi atvinnuleysi
og stöðnun í efnahagslífi.
Ennþá einu sinni verður
Felipe að bretta upp ermam-
ar._________________________
Höfundur starfar á skrifstofu
EFTA í Genf.
Afkomandi Genghis Khan
íbúum smábæjarins
Horst í Hollandi brá held-
ur en ekki í brún þegar
mongólsk höli með öllu
tilheyrandi var skyndi-
lega risin í bænum
þeirra. Eigandinn heitir
Ganjuuryn Dschero Khan
og segist vera síðasti
beini afkomandi Genghis
Khan. Genghis Khan
gamli, og afkomendur
hans, höfðu mikil áhrif á
veraldarsöguna og réðu
einhverju víðfeðmasta
ríki sem sögur fara af.
Þeir stjórnuðu þeim land-
svæðum þar sem nú er
Kína (Kublai Khan,
barnabarn Genghis, tók
á móti Marco Polo),
Persía og rússnesku
steppurnar. Enn í dag er
litið á Genghis Khan sem
þjóðhetju í Mongólíu.
Ævisaga Dschero er æv-
intýri líkust en ekki er
víst að allir trúi sann-
leiksgildi hennar. Að eig-
in sögn smyglaði Búddamúnkur honum frá
Mongólíu þegar konungsættin var hrakin frá
völdum upp úr 1930. „Við gengum gegnum
Kína og nafni mínu var breytt því ef einhver
hefði vitað að ég var af Bordschigin-ættinni
hefði ég verið drepinn." En Bordschiginarnir
eru af ætt Genghis Khan. Að lokum var litli
prinsinn fluttur frá Shanghai til Java þar sem
hoilenskur ofursti tók við
honum og gaf honum
nafnið Gerard Meijers.
Dschero Khan valdi sér
starfsvettvang í fuilu
samræmi við upprunann
og gerðist málaliði. Hann
var sæmdur heiðurs-
merkjum af Bandaríkja-
mönnum í Kóreu og Víet-
nam og hlaut mikla
sæmd af Hollendingum í
Indónesíu. Hann efnaðist
vel á svipuðum störfum í
Suður- Ameríku og Afríku
en stundar nú ýmiss kon-
ar verslun og viðskipti.
Dschero ieggur mikla
áherslu á að hann sé í
raun og veru hinn mesti
friðsemdarmaður. „Ég vil
sem minnst tala um of-
beldi. Ég hef særst illi-
lega en einnig drepið
með höndum mínum, fót-
um, sverði, byssum og
sprengiefnum." Þó svo
að margir eigi erfitt meö
að trúa sögu þessa
manns lætur hann sig það litlu skipta. „Ég
veit hver ég er og mongólska þjóðin veit
það einnig. Það eitt skiptir máli.“
Það er öruggt að margir fleiri geta rakið
ættir sínar til Genghis Khan, því hann var
stórtækur til kvenna og átti 500 eiginkonur.
Karim Aga Khan í peningabasli
Þegar soldán Mahomed Shah
Aga Khan, afi Karims, lenti í
kröggum lét hann færa sig á vog-
arskál og bað þvínæst fylgjendur
sína að leggja fram gull og dem-
anta sem samsvöruðu þyngd
hans. Mahomed gamli vó 110
kíló og var andlegur leiðtogi 15
mifljóna Ismaili-múslima. Sonar-
sonur hans, Karim Aga Khan,
hefur erft tignina en ekki þykir
lengur tilhlýðilegt að nota fyrr-
greinda aðferð þegar skórinn
kreppir. Hingað til hefur Karim
Aga Khan ekki þurft að kvarta yf-
ir peningaleysi. Hann er einn rík-
asti maður heims og helsta
áhugamál hans er að rækta veð-
hlaupahesta. Upp á síðkastið hef-
ur þó sigið á ógæfuhliðina hjá
honum en vandræðin má rekja til
of mikilla íjárfestinga í hótel-
rekstri á Sardiníu. Kreppan hefur
leikið hótelbransann illa og
skuldir Aga Khans jukust dag frá
degi. Þegar skuldirnar voru orðn-
ar rúmar 800 milljónir dollara
frystu viðskiptabankarnir eignir
hótelkeðjunnar. Það er þó langt í
land með að svona smáupphæðir
komi karlinum á hausinn. Þessi
vandræði hótelkeðjunnar hafa
engin áhrif á persónulegan auð
Aga Khan, sem er talinn nema
tæplega einum og hálfum millj-
arði dollara. Ef eitthvað fer að
ganga á þær eignir er reynandi að
kalla eftir voginni.
Breyttu til!
Breiðfírskar sumarnætur
/ x
ODYRARI GISTING

Gisting og golf
Gisting, morgunverður innifalinn, aðgangur að níu
holu golfvelli, sauna sem staðsett er í hótelinu og
sundlaug staðarins. Gestir geta lagt bílum sínum á
bflastæði hótelsins og þurfa ekki að hreyfa hann
fyrr en þeir fara.
Verð kr. 3.600 á mann í tveggja manna herb.
Gisting og eyjaferðir
Gisting, morgunverður innifalinn, sigling með
Eyjaferðum um Suðureyjar, ca. tvær klst.
Verð kr. 5.660 á mann
í tveggja manna herb.
Gisting og Flateyjarferð
Gisting með morgunverði, sigling með ferjunni
Baldri til Flateyjar.
Verð kr. 5.300 á mann í tveggja manna herb.
Flateyjarferð og útsýnisferð
um Vestureyjar
Gisting, morgunverður innifalinn, sighng með
ferjunni Baldri til Flateyjar og útsýnisferð frá Flatey
um Vestureyjar.
Verð kr. 6.300 á mann
í tveggja manna herb.
Hádegisverður frá kr. 795. Kvöldverður frá kr. 1.195.