Pressan - 08.07.1993, Blaðsíða 30

O M I S S A N D
30 PRESSAN
Fimmtudagurinn 8. júlí 1993
Myndlist
• Alvar Aalto. Afmælis-
sýning Norræna hússins á
verkum Alvars Aalto opnuð
á laugardag.
• Elín Jakobsdóttir,
skosk-íslensk listakona,
sýnir málverk og teikningar
i húsakynnum Menningar-
stofnunar Bandaríkjanna.
Opið alla virka daga kl.
8.30-17.45.
• Bragi Ásgeirsson sýnir
ný málverk á efri hæð
Hulduhóla, Mosfellsbæ.
Opið daglega kl. 14-19.
• Sigríður Ásgeirsdóttir
sýnir steint gler á efri hæð
Hulduhóla, Mosfellsbæ.
Opið daglega kl. 14-19.
• Katrín Sigurðardóttir
sýnir rýmisverk, samansett
úrteikningum og þrykki, í
Galleríi Sævars Karls.
Tryggvi Ólafsson, list-
málari í Kaupmannahöfn,
sýnir nýjar og gamlar
myndir á Mokka.
• Myndlistarhátíð, video-
og gerningahátíð, á sumar-
sýningu Nýlistasafnsins
sem ber heitið 16 dagar.
• Markús ívarsson. Sýn-
ing á verkum ýmissa ís-
lenskra listamanna, úr
safni Markúsar ívarssonar,
í Listasafni íslands. Opið
alla daga nema mánudaga

KOMD ÚR ANDUTSUÍFIINGU
Kaffihúsið Café au lait í Hafnarstrætinu hef-
ur nú fengið andlitslyftingu eftir að hafa verið
heldur dapurlegt um nokkurt skeið, þökk sé
nýjum eigendum þeim Mariu Bjömsdóttur og
Ástu Kristínu Bárðardóttur. Stelpurnar hafa
hresst upp á útlit staðarins og matseðil með
hjálp Óla kærasta Ástu. „Okkar hafði báðar
dreymt um að fara út í einhvern svona rekstur,
þegar við sáum staöinn auglýstan og ákváðum
að slá til,“ sagði María við PRESSUNA. Þær
þekktust aðeins Ittillega áður í gegnum Óla,
sem var að vinna með Mariu á Veitingastaðn-
um Písa. Öll þrjú eru þau þjónar. Reksturinn
hefur gengið vel þennan mánuð frá því Maria
og Ásta tóku við honum og Maria segir aö það
sé alltaf fullt hjá þeim á kvöldin. „Okkur hefur
tekist að veiða aftur hingað gesti sem sóttu
staðinn áður og vonandi einnig einhver ný and-
lit.“ Café au lait er opið frá því klukkan tíu á
morgnana og fram til klukkan eitt eftir mið-
nætti og til þrjú um helgar, en þá er hægt að
sitja þar yfir spjalli í „kósí umhverfi með þæg'i-
legri tónlist.“ Þá eru þær María og Ásta að
leggja drögin að nýjum matseðli, sem þær
settu saman meö hjálp kokksins á Lækjar-
brekku og Óla, sem sér um matreiða lysti-
semdirnar. „Bestu lauksúpu í bænum", horn
og langlokur, aö ógleymdu heimabökuðu epla-
kökunni og rjómatertunni um helgar.
Nýju eigendurnir að Café au lait, María Bjömsdóttir og Ásta
Kristin Bárðardóttir.
og alveg hreint óskiljanlegt,
hvernig þeir á Ríkissjónvarpinu
eru búnir að klúðra veðurfréttun-
um. Mér er að minnsta kosti
gjörsamlega fyrirmunað að
skilja veðrið í seinni tíð, eftir að
þeir tóku upp á því að spá út í
loftið. Hvernig er annars hægt
að botna eitthvað í kortunum,
þegar veðurfræðingurinn lýsir
yfir úrkomu við suðvesturströnd
landsins en er með fingurinn á
Grænlandi? Eða þá þegar útlit
er fyrir þtjáfjórðu sól fyrir norðan
og bent er á Síberíu? Þá er nú
meira gagn í gömlu loftvoginni.
MYNDLIST
Af Ólympíuleikum myndlistarinnar
kl. 12-18.
• Sindri Freysson sýnir
Ijóð að Kjarvalsstöðum.
_ /S
• Carlo Scarpa, listamað-
urinn og arkitektinn, er höf-
undur verkanna sem nú
eru til sýnis í Ásmundarsal.
• Bragi Ólafsson heldur
sýningu á Ijóðum sínum að
Kjarvalsstöðum. Opið dag-
lega kl. 10-18.
• Tarnús sýnir málverk og
skúlptúr í Portinu. Sýningin
er opin frá 14-18 alla daga.
• Róska sýnir málverk sín
í Sólon íslandus.
5ýningar
• Nútíð við fortíð nefnist
viðamikil sýning í Þjóð-
minjasafninu í tilefni 130
ára afmælis safnsins. Opið
alla daga nema mánudaga
kl. 11-17.
• Myndir í fjalli í Lista-
safni Sigurjóns Ólafssonar.
Tildrög að gerð listaverks
Sigurjóns við Búrfellsvirkj-
un; sýndar Ijósmyndir,
myndband, verkfæri og
frumdrög að listaverkinu.
Opið mánudaga til fimmtu-
-*daga frá 20-22, laugardaga
og sunnudaga kl. 14-18.
Tónleikar á þriðjudags-
kvöldum kl. 20.30.
• Höndlað í höfuðstað er
sýning í Borgarhúsi um
sögu verslunar í Reykjavík.
HREINN OG JÓHANN I
FENEYJUM
Stórum alþjóðlegum sýn-
ingum eins og Feneyjarbíen-
alnum virðast fá takmörk sett,
þær blása út og vaxa stjórn-
laust. Fertugasti og fimmti
tvíæringurinn er ekki ein stór
sýning heldur samsafn af
mörgum gríðarstórum. Hér
eru á ferðinni nokkurs konar
Olympíuleikar myndlistar-
innar þar sem allra þjóða
kvikindi vilja taka þátt, en
stóru þjóðirnar sópa til sín
verðlaununum. Til rharks um
umfangið þá er sýningarskrá-
in upp á eflefu hundruð blað-
síður í tveimur bindum og
vegur fimm kíló og eru þá
ekki meðtaldar þær skrár sem
fylgja einstökum sýningum.
Kjarnasýningin er á stóru
sýningarsvæði þar sem sýn-
ingarskálar þjóðanna standa.
íslendingar eru svo heppnir
að hafa til ráðstöfunar eigin
skála sem stendur milli þess
ítalska og ameríska, sem
tryggir nokkuð stöðugt flæði
gesta. Skálabyggingin sjálf er
nokkuð merkileg því hún var
hönnuð af finnska arkitektin-
um Alvar Alto þegar hann var
á hátindi frægðar sinnar 1956,
en nú er nýbúið að gera hana
upp.
Sýningin er kostuð af
menntamálaráðuneytinu sem
SU/H 671515
GUNNAR J.
ÁRNASON
skipaði þriggja manna sýn-
ingarnefnd, „Nefnd um
kynningu á íslenskri list er-
lendis“, til að velja fulltrúa
okkar og sjá um sýninguna. í
nefndinni eru þau Bera Nor-
dal, forstöðumaður L. I., Þor-
geir Ólafsson, listfræðingur
hjá menntamálaráðuneytinu,
og Hannes Lárusson, mynd-
listarmaður og gallerírekandi.
Þau völdu Jóhann Eyfells,
sem er búsettur á Florida og
Hrein Friðfinnson, sem er
búsettur í Amsterdam, en
báðir hafa verið með einka-
sýningar í L. 1. nýlega, Hreinn
nú síðast í vor þegargefin var
út bók um list hans. Eg spurði
Hannes Lárusson, eftir hann
sneri heim frá Adríahafs-
strönd, hvers vegna þeir voru
valdir.
„Jóhann og Hreinn eru
tveir frambærilegustu lista-
menn íslendinga, sem hafa
ekki áður sýnt á bíenalnum,
hafa náð fullum þroska sem
listamenn og eiga erindi á
sýningu sem þessa. Aðrir
komu ekki til greina að mínu
mati og það varð ofan á að
þeir færu báðir. Ég held það
hafi komið ágætlega út að
hafa báða saman, því þeir eru
af sitt hvorri kynslóðinni og
ólíkir sem listamenn þannig
að þeir trufla ekki hvorn ann-
an.“
Skálinn stendur í rjóðri
umkringdur trjám og utan
dyra hefur Jóhann komið fyr-
ir þremur stórum skúlptúr-
um, málmbræðingum í
frumformunum. Hreinn hef-
ur hreiðrað um sig innan
dyra með fjögur verk, tvö
þeirra voru á sýningu hans í
L. í., „Söngur“, 12 ljósmyndir
af rafeindasjá þar sem rödd
Hreins er umbreytt í ljósrákir,
og „Fyrsti glugginn“, Ijós-
mynd tileinkuð Marcel Du-
champ sem tekin er út um
glugga á æskuheimili hans.
Þar að auki eru tvær þríhyrn-
ingslaga veggmyndir, „Höll“
sem er raðað saman af stærð-
fræðilegri reglu úr bútum af
hænsnaneti, og „Fjall“ sem er
raðað saman úr þríhyrnings-
laga glitperlum.
Þar sem undirritaður hafði
ekki tök á því að sjá sýning-
una sjálfur lék honum for-
vitni á að vita hvernig íslend-
ingunum farnaðist í sam-
keppni við stórþjóðirnar?
„Frá listrænu sjónarmiði
standa íslendingarnir sig vel“,
sagði Hannes. „Jóhann og
Hreinn eru öruggir listamenn
með persónulegan karakter.
Hins vegar er sýningin þess
eðlis að það eru hverfandi lík-
ur á því að Islendingar geti
komist inn í hinar stóru
sveiflur í listaheiminum, eða
að þeir brjóti ísinn og slái í
gegn. Það er búið að móta
farveginn fyrir sýninguna áð-
ur en hún opnar og menn
komast ekki inn í þann farveg
bara með því að sýna góð
verk. Islendingar eru ekkert
inni í umræðubákninu sem
ræður því hvað hlýtur athygli
og viðurkenningu. En ef lista-
verkin eru tekin út þá stand-
ast þeir fyllilega samanburð
við listamenn af sömu kyn-
slóð.“
Germania
Þýski skálinn með verki Hans Haacke.
slenski skálinn í Feneyjarbíenalnum og fyrir framan hann standa tvö verk eftir Jóhann Eyfells.
Listamenn að /ánr
„Það er á margan hátt
nauðsynlegt að taka þátt í bí-
enalnum“, svarar Hannes
þegar ég spyr hann að því
hvort það sé eftirsóknarvert
fyrir Islendinga að vera með.
„Sýningin er viss viðmiðun og
umræðuvettvangur og nauð-
synlegt að vera á blaði. Þetta
er ekki vettvangur til að sýna
róttæk og stefnumótandi verk
og sumir listamenn taka bíen-
alinn kannski ekki ýkja alvar-
lega, auk þess eru margir skál-
arnir ekki vel til þess fallnir að
sýna myndlist. En flestum
listamönnum finnst nauðsyn-
legt að fara þarna ef þeir eiga
þess kost, menn neita því
ekki.“
Það fer ekki á milli mála
hveijir stela athyglinni á bíen-
alnum. Stóru þjóðirnar, Italir,
Ameríkanar, Þjóðverjar,
Frakkar og Bretar, nota sýn-
inguna til að sannfæra alheim
um menningarlega yfirburða-
stöðu. Fulltrúi Breta, poppar-
inn gamli Richard Hamilton,
og Spánverjinn Antonio
Tapies skiptu milli sín Gullna
Ljóninu, aðalverðlaunum bí-
enalsins (sem er alltaf búið að
ákveða löngu fýrirfram). Inn-
byrðis keppa herraþjóðirnar
síðan um að stela senunni
með einföldum og grípandi
uppsetningum. Þjóðverjar
hrepptu verðlaun fyrir besta
skálann, en svo undarlega
vildi til að þeir fengu lánaða
tvo ameríska listamenn, þá
Hans Haacke og vídeó- guð-
föðurinn Naim June Paik
(sem er reyndar Kóreumaður
að uppruna). Haacke þakkar
gestrisnina með því að veita
Þjóðverjum symbólíska
ádrepu. Fyrir ofan inngang-
inn að þýska skálanum hefúr
Haacke komið fýrir stórri eft-
irmynd af einu þýsku marki. I
gegnum dyrnar sést Ijósmynd
hanga á rauðmáluðum vegg,
sem var tekin af þeim atburði
þegar Adolf Hitler heimsótti
Feneyjarbíenalinn 1934. Þeg-
ar gengið er inn og í kringum
veginn sést hvernig búið er að
brjóta allt gólfið upp og á
vegg á móti stendur stórum
stöfum GERMANLA.
Venice, California
Fyrir utan þjóðarbásana
kennir ýmissa grasa, m. a.
tónlistarhátíð í minningu
John Cage og sýning á verk-
um Francis Bacon. Ein sýn-
ing hlýtur jafnan nokkra at-
hygli og gengur undir nafn-
inu „Aperto“, þar sem tekinn
er púlsinn á ungu kynslóð-
inni. Yfirskriftin að þessu
sinni er „Emergenza11, neyð-
arástand — mjög viðeigandi
yfirskrift ef sýningin endur-
speglar það sem framundan
er í listaheiminum. Menning-
arleg einokun herraþjóðanna
er einnig áberandi hér. Af 96
listamönnum er nákvæmlega
þriðjungur búsettur í New
York (einn i Feneyjum í Kali-
forníuríki). Restinni skipta
stórborgirnar í Evrópu milli
sín, auk þess sem nokkrir Jap-
anir og Slavar fá að fljóta með
fyrir kurteisissakir. Bigert &
Bergström, sænskt tvíeyki,
eru einu listamennirnir frá
Norðurlöndunum.
Sýningin er ósamstæð
grautargerð þar sem verkum
virðist stillt saman af handa-
hófi undir slagorðum eins og
„Getur listin ennþá breytt
heiminum?“. Það er áberandi
á Aperto og raunar öllum bí-
enalnum að það sem kalla
mætti hefðbundið málverk og
skúlptúr er varla með. Líkam-
inn er lykilorðið í umræðunni
í dag, eða það sem kaninn
kallar „body politics", sem
ristir yfirleitt ekki dýpra en að
veita getnaðarfærum og líf-
rænu affalli mannslíkamans
sérstaka athygli.
Magnið er svo yfirþyrm-
andi að margir listamenn hafa
brugðið fyrir sig nokkurs
konar æsilistastíl tfl að hverfa
ekki inn í kraðakið. Bretinn
Damien Hirst hefur klofið
hræ af kú og kálfi eftir endi-
löngu og stillt þeim upp í sitt
hvorum sýningarkassanum
þar sem þau standa steypt í
glært plast. Verkið kallar
hann „Móðir og barn aðskil-
in.“
„Aperto sýningin virðist
vera að senda út þau skila-
boð,“ segir Hannes, „að eng-
inn einn listamaður skiptir
máli, enginn er ómissandi.“