Pressan - 15.07.1993, Blaðsíða 4

F R ÉTT I R
4 PRESSAN
Fimmtudagurinn 15. júlí 1993
m • •
Bílelskir
lögreglu-
þjónar
„Þakka ber lögreglustjóranum
í Reykjavíkfyrir viðleitni hans
til að bceta samskipti sinna
manna og borgarbúa með því
að láta lögreglumenn fara á
hjóli um íbúðarhverfi. Það
mun vera að erlendri fyrir-
mynd sem vel hefirgefist.
Fremur daufar voru þó undir-
tektir lögreglumanna efmarka
má viðtöl viðþá. Þeim lcetur
vel að aka um i bílaflota emb-
cettisins ogjylgjast grannt með
ferðum mannfólksins. Það er
sjálfsagt nauðsynlegt hér hjá
okkur í fásinninu."
Lúðvíg Eggertsson í DV.
Guðmundur Guðjónsson,
yfirlögregluþjónn í Reykja-
vík:
„Ég kannast ekki við daufar
undirtektir lögregluþjóna
varðandi mál þetta. Þvert á
móti hafa lögregluþjónar
tekið framtakinu mjög vel og
það var fyrst og fremst vegna
áhuga þeirra sjálfra sem
ákveðið var að gera tilraun
með löggæslu á reiðhjólum í
borginni. Hjólin þykja mjög
góð viðbót við önnur úrræði
í eftirliti og eru notuð þegar
það á við. Þau voru fengin til
reynslu í sumar en að þeim
tíma loknum verður tekin
ákvörðun um framhaldið.“
Grætt á
gæludýr-
unum
„Það hlaut að koma að því, að
einhver lýsti áhuga á að koma
upp grafreit fyrir gceludýr, eins
ogskýrt varfrá hér i blaðinu
sl laugardag. Slíkir grafreitir
eru þekktir í Bandaríkjunum
og eftir öðru, að sá ameríski
siður verði tekinn upp hér.
Þetta verður áreiðanlega fínn
bísness fyrir þá, sem við sögu
koma. Sala legsteina á eftir að
stóraukast og alls konar tildur
í kringum þetta. Það er um að
gera að taka upp siði Banda-
ríkjamanna íþessu sem öðru.
Við megum alls ekki láta okk-
ar hlut eftir liggja!“
Víkverji Morgunblaðsins.
Tómas Sigurðsson sjómað-
ur, höfimdur hugmyndar
um stofnun gæludýragraf-
reits í Reykjavík:
„Hugmyndin er að slíkur
grafreitur yrði mjög aðgengi-
legur almenningi. Fólk gæti
grafið gæludýr sín eins og
það kysi helst og því yrði
enginn sem neyddi menn til
að kaupa punt á grafirnar,
hvorki legsteina né „alls kon-
ar tildur“. Vissulega er mér
kunnugt um að gæludýra-
fær Björh Gufl-
uiunflsflófFir
sönghonu
fyrir að. takast ad klífa
upp i 3. sœti breska
breiðskífulistans, þrátt
fyrir œði misjafna dóma
í fjölmiðlutn erlendis.
garðar fyrirfinnist erlendis en
ég hef ekki kynnt mér hvern-
ig slíkum rekstri er háttað
þar. Og ég er enginn áhuga-
maður um ameríska siði
nema síður sé. Eina sem vak-
ir fyrir mér að koma hér upp
aðstöðu svo fólk geti grafið
gæludýr sín á sómasamlegan
hátt.“
Sundafrek-
in hundsuð
„Helgina 2. til 4.iúlí var hald-
ið svokallað AMI sundmót í
Mosfellsbœ. Þetta stórmót
krakka yngri en 17 ára sóttu
um 250 keppendur ogjjöldi
áhorfenda en því miður að-
eins tveir fréttamenn svo ég
viti. Ríkisútvarpið hvorki
sendi fréttamann né hafðifyr-
ir því að geta þess í íþrótta-
fréttum helgarinnar í öllum
sínum miðlum að þetta mót
fœriyjh leittfram. Þetta er
mjög lélegt svo ekki sé meira
sagt.“
Áhugasamt foreldri úr for-
eldrafélagi sunddeildar Ár-
manns, í DV.
Ingólfur Hannesson, yfir-
maður íþróttadeildar Ríkis-
útvarpsins:
„Það hefur reyndar verið
venja hjá okkur í Útvarpinu
að fjalla stuttlega um stærstu
barna- og unglingamótin í
íþróttum. Þá er einatt stutt-
lega íjallað um umfang
mótsins og helstu afrek, til
dæmis met í einstökum
flokkum eða einstaklinga
sem skara ffarnúr. Slíkt hefði
átt að gera í þessu tilfelli en
misfórst að þessu sinni, því
miður. Það væri hins vegar
að æra óstöðugan að ætla að
lesa tugi nafha í stuttum
fréttatíma, eins og foreldrar,
aðstandendur og fleiri vilja.
Slíkt á ekki erindi til þjóðar-
innar allrar og er hvorki gott
sjónvarps- né útvarpsefni."
Kirkjugarðar Reykjavíkur
Skattfé enn notað til niðurgreiðslna
þrátt fyrir lagafyrirmæli og úrskurð Samkeppnisstofnunar. RlTTH'iiMWiri ni
DflVÍÐ ÓSVALDSSON Gagnrýnir kirkjuna harðlega fyrir að nota skattfé til að
hafa sig undir í samkeppni.
Hr. ÓLAFUR SKÚLASON Viðurkennir að lagaheimildir vanti til að veita fé kirkju
garðanna til kirkjubygginga en bregður fyrir sig venjum og hefðum
Kirkjugarðar Reykjavíkur-
prófastsdæmis, sjálfseignar-
stofnun Þjóðkirkjunnar,
heldur áfram að nýta sér
ffamlag skattborgara og skatt-
fríðindi til að niðurgreiða út-
fararþjónustu í samkeppni
við einkafyrirtæki þrátt fyrir
ný kirkjugarðslög og sam-
keppnislög, sem sett voru til
að koma í veg fyrir þessa við-
skiptahætti. Lögin voru sett í
kjölfar kæru einkarekinna út-
farafyrirtækja til Samkeppnis-
stofnunar og þau kveða á um
algeran aðskilnað lögbund-
innar starfsemi frá starfsemi
sem stunduð er á frjálsum
samkeppnismarkaði.
Útfararþjónustan er enn
rekin sem deild innan Kirkju-
garða Reykjavíkurprófasts-
dæmis (KRP) þrátt fyrir að
bókhald hafi verið aðskilið á
pappímum.
Sagt aö breyta
rekstrinum
Kirkjugarðarnir hafa haft
stigvaxandi tekjur af kirkju-
garðsgjöldum og í skjóli þess
hefur fyrirtækið getað niður-
greitt útfararþjónustu sína
sem þó hefur engin heimild
verið fyrir í lögum. KRP
fengu árið 1990 alls 163 millj-
ónir króna til ráðstöfunar í
formi kirkjugarðsgjalda og
hefur þessi tala farið hækk-
andi tvö síðastliðin ár. I krafti
þessa hefur KRP getað rekið
útfararþjónustu með nokkr-
um halla og boðið upp á kist-
ur sem eru 25 til 30% ódýrari
en hjá einkafyrirtækjum.
Ennfremur þarf sjálfseignar-
stofnunin ekki að greiða
tekju- eða eignarskatt af starf-
semi sinni eins og einkafyrir-
tækin.
Davíð Ósvaldsson útfarar-
stjóri kærði kirkjunnar menn
til Verðlagsstofhunar á síðasta
ári og byggði mál sitt á því að
ekki væri heimild í lögum til
að nota kirkjugarðsgjöld (-
gjöld innheimt með sóknar-
gjöldum, sem eru nefskattur
og renna beint til kirkjunnar)
til annars en að mæta kostn-
aði við rekstur og uppbygg-
ingu kirkjugarða. Ennfremur
taldi Davíð að þessi starfsemi
sé ekki einvörðungu brot á
kirkjugarðslögum heldur
einnig á lögum um sam-
keppnishömlur og ólögmæta
viðskiptahætti.
Samkeppnisstofnun (áður
Verðlagsstofnun) var honum
sammála og í samþykkt
stofnunarinnar kemur orð-
rétt fram að „það er mat
Verðlagsráðs að ráðstöfun
Kirkjugarða Reykjavíkurpró-
fastsdæma á kirkjugarðs-
gjöldum, til niðurgreiðslna á
starfsemi sem er í beinni sam-
keppni við starfsemi aðila
sem ekki njóta neinna opin-
berra styrkja séu skaðlegar
samkeppnishömlur sem
binda verði endi á.“ Bent er á
að KRP njóti skattfríðinda
sem keppinautar þeirra í út-
fararþjónustu njóta ekki og
skerði slíkt samkeppnisað-
stöðu.
KRP voru ítrekað hvattir til
að koma lagi á þessi mál en
sinntu því ekki. Því sá Sam-
keppnisstofnun ástæðu til að
vekja athygli Kirkjumálaráðu-
neytisins á málinu og einnig
hafði Davíð samband við
Verslunarráð sem studdi mál
hans. Niðurstaðan varð sú að
bæði samkeppnislögum og
kirkjugarðslögum var breytt á
þessu ári. Þeim fyrrnefndu á
þann hátt að heimilt er nú að
krefjast þess að einokunarað-
ili eða aðili sem nýtur opin-
berra styrkja geti ekki nýtt að-
stöðu sína til að niðurgreiða
samkeppnisrekstur. Sam-
kvæmt þeim síðamefndu skal
allur lögbundinn rekstur
kirkjugarðanna vera aðskilinn
frá annarri starfsemi sem rek-
in er á almennum markaði
eins og útfararþjónusta. Því
skal hún rekin í sjálfstæðu
formi, þ.e. félagi eða fyrirtæki.
Áður hafði kirkjan varið
starfsemi sína á grundvelli
hefða og venju en nú er ótví-
rætt samkvæmt lögum að
lögbundin starfsemi kirkj-
unnar skal vera aðskilin frá
samkeppnis starfsemi. Einnig
skulu Kirkjugarðsstjórnir
senda Ríkisendurskoðun
reikningshald kirkjugarða
fyrir næstliðið ár fyrir l.júní
ár hvert.
Niðurgreiðslur og
skattfríðindi
Kirkjugarðar Reykjavíkur
reka ennþá útfararþjónustu
og þótt bókhaldi hennar sé
haldið aðskildu frá rekstri
kirkjugarða er annað í starf-
seminni óbreytt. Ásbjörn
Bjömsson, forstjóri KRP, seg-
ir að fyrirtækið njóti þeirra
friðinda að borga engan skatt,
hvorki tekju-né eignaskatt.
Sama gildi fyrir útfaraþjón-
ustuna sem er ein þriggja
deilda innan KRP. Ásbjörn
heldur því fram að Kirkju-
garðarnir hafi fullnægt lögum
um aðskilnað þar sem útfar-
arþjónustan hafi nú sérstakt
bókhald. Einn starfsmaður
útfararþjónustu KRP telur
skýringuna á gagnrýni Davíðs
Ósvaldssonar þá að hann hafi
fjárfest of mikið í líkbrennslu-
stöð við Fossvogskirkju og
geti þess vegna ekki boðið
lægra verð á sinni þjónustu
en raun beri vitni. Varðandi
skattamálið segir Ásbjörn að
beðið sé eftir reglugerð í
tengslum við nýju lögin og að
þá muni KRP bregðast við á
viðeigandi hátt. Háttsettur
viðmælandi PRESSUNNAR
hjá Verslunarráði fullyrðir
hins vegar að KRP geti bmgð-
ist við strax og gert útfarar-
þjónustuna að sjálfstæðum
lögaðila eins og til dæmis að
stofna hlutafélag utanum
rekstur útfaraþjónustunnar.
Ekki sé þörf á að bíða eftir
reglugerð frá Dómsmála-
ráðuneytinu til þess.
Kirkjan brýtur lög
Yfirmenn Kirkjugarða
Reykjavíkurprófastsdæmis
hafa einnig, að því er virðist
upp á sitt einsdæmi, veitt fé í
svokallaðan kirkjubygginga-
sjóð, en honum er ætlað að
styðja við bakið á kirkjubygg-
ingum sókna innan Þjóð-
kirkjunnar. Þessir styrkir eru
teknir af almannafé og í lög-
um um kirkjugarða era engar
heimildir fyrir þeim. Síðustu
tvö árin hefur framlag Kirkju-
garðanna í þennan sjóð verið
10 milljónir króna.
Forráðamenn Kirkjugarð-
anna viðurkenna í bréfi til
umboðsmanns Alþingis í des-
ember síðastliðnum að ekki
sé um beinar afdráttarlausar
lagaheimildir að ræða til að
verja fjármunum kirkjugarð-
anna til kirkjubygginga. Aftur
á móti segjast þeir styðjast við
venju og undir það tekur
herra Ólafur Skúlason bisk-
up.
Þetta segja sumir einnig
stangast á við 64. grein stjóm-
arskrárinnar þar sem segir að
enginn sé skyldur til að inna
af hendi persónuleg gjöld til
neinnar annarrar guðsdýrk-
unar en þeirrar er hann sjálf-
ur aðhyllist.
Samkeppnisaðilar benda á
að þessi úthlutun styrkja til
einstakra kirkna hafi af aug-
ljósum ástæðum getað haft
áhrif á það að starfsmenn
kirkjanna mæli með útfarar-
þjónustu KRP ef aðstandend-
ur óska eftir leiðsögn.
Þjöökirkjan ræður stjóm
Kirkjugarðanna
1 3. grein reglugerðar um
stjórn og rekstur Kirkjugarða
Reykjavíkur er fjallað um
hvernig skipa skuli í kirkju-
garðsstjórn. Hver safnaðar-
nefnd í Reykjavíkurprófasts-
dæmi á einn fulltrúa. Þeir
utanþjóðkirkjusöfhuðir, sem
telja 2000 gjaldskylda safnað-
armenn, eiga einn fulltrúa og
Bálfararfélag fslands á rétt til
að kjósa einn fulltrúa. Þjóð-
kirkjan er því ráðandi aðili í
stjórn stofnunarinnar og því
er haldið fram að hún vinni
skipulega að því að útrýma
samkeppni frá einkafyrirtækj-
um.
f febrúar kvartaði Rúnar
Geirmundsson, sem rekur
Útfararþjónustuna hf., til
Þorsteins Pálssonar kirkju-
málaráðherra og taldi sig hafa
verið órétti beittan. Tildrög
málsins vora þau að leitað var
til hans til að sjá um útför.
Þegar viðkomaijdi prestur
leitaði til Kirkjugarða Reykja-
víkur til að panta tíma fyrir
útförina var það auðsótt mál.
Aftur á móti kom annað
hljóð í strokkinn þegar fféttist
að Rúnar ætti að sjá um út-
förina en ekki Kirkjugarðar
Reykjavíkur.
f bréfi sem Einar Jónsson,
útfararstjóri hjá Kirkjugörð-
unum, skrifaði forstjóra og
framkvæmdastjóra Kirkju-
garðanna þann 17. febrúar
1992 til að útskýra málavöxtu
segir orðrétt: „Ég set Kirkju-
garða Rvk. að sjálfsögðu í
fyrsta sæti um nýtingu okkar
eigin húsa, en aðrir aðilar eiga
þar greiðan aðgang, þegar
hægt er að koma því við og
neita ég alfarið að fótur hafi
verið settur fyrir einn eða
neinn með óeðlilegum
hætti."
Af svari Einars má ráða að
forsvarsmenn KRP líti á að-
stöðuna í Fossvogi sem eign
samkeppnisaðila á markaðn-
um þótt hún hafi verið byggð
fyrir almannafé. Þetta segja
keppinautar kristalla aðstöð-
una sem þeir eru í á meðan
Þjóðkirkjan rekur fyrirtæki í
samkeppni við aðra og niður-
greiðir þjónustu þess með al-
mannafé._________________
Gunnar Haraldsson og Glúmur
Baldvinsson.
d e b e t jón h. karlsson kre d i t
Skemmtilegur og traustur
vinur — eða kœrulaus,
fljótfær og efnilegur
bumbuslagari?
Þetta er óvenju hress og skemmtilegur náungi og
hrókur alls fagnaður hvort heldur hefur verið í
mulningsklíku Vals, karlakórum eða á golfvöllum.
Það er sérstakt við Jón að hann hefur með sér
munnhörpu hvert sem hann fer og beitir henni
óspart fyrir sig í afmælisveislum og syngur með.
Hann er léttur í lundu og tryggur félögum sínum og
var það helsta ástæðan fyrir því að hann var fyrirliði
landsliðsins í handbolta“ segir Hermann Gimnars-
son sjónvarpsmaður og félagi Jóns úr Val. Jón er
ákaflega viðmótsþýður náungi og góður félagi.
Hann á óvenju auðvelt með að koma sjálfum sér á
ffamfæri og einnig með að sanka fólki að sér og ná
upp stemmningu“ segir Baldvin Jónsson á Aðal-
stöðinni. Jón má eiga það að ekki finnst sá maður í
tryggingarbransanum sem veit og getur meira en
hann enda er hann vel upplýstur, skipulagður og
nákvæmur. Maðurinn er hugmyndaríkur og sam-
kvæmur sjálfum sér og treysta má því sem hann
segir“ er haft eftir Pétri Guðmundssyni í Litaver
sem var á tíma liðstjóri í mulningsliði Vals sem
Jón lék með. Hann er mjög stríðinn og mér finnst
það kostur þótt öðram finnist það stundum ekki.
Hann hlýtur að vera góður félagi á vinnustað því
hann á mjög auðvelt með að umgangast fólk og er
mjög duglegur“ segjr bróðir Jóns sjónvarpsmað-
urinn og knattspymumaðurinn Heimir Karlsson.
Jón H. Karlsson fyrrum handknattlelksmaöur meö
Val og fyrirllöi íslenska landsllösins hefur verlö ráö-
inn aöstoöarmaöur Guömundar Áma Stefánssonar
heilbrigðisráöherra.
Mittismálið er stærsti vandi Jóns. Það er ákaf-
lega óstabílt Kannsld má lika telja mikið sjálfs-
öryggi til ókosta hans ef þannig er litið á málið“
segir Baldvin Jónsson. Það kom einna helst í ljós
í boltanum að hann getur verið dáhtið kæralaus,
skaut stundum úr fáránlegum færum. Þessa æv-
intýramennsku má einnig telja til kosta hans.
Helstur ókostur Jóns er þó golfáráttan“ fullyrti
Pétur Guðmundsson gamli liðstjórinn hans.
Hann var fyrirliði íslenska handboltalandsliðs-
ins fyrst og fremst af því hann var gúdí gæji ekki
vegna hæfileika. Það sem fyrst og ffemst hefiir
háð Jóni er að hann hefur verið að vasast í of
mörgu, dreift kröftum sínum of víða og þar af
leiðandi hefur hann ekki beitt sér af fullum
þunga að einhverju einu ákveðnu. Svo er hann
líka nett pólitískur en hefur náttúrulega ekki
tapað á því. Að endingu má segja að honum
hættir stundum til að segja vitlausa hluti á vit-
lausum tíma, svona eins og mér“ segir Hemmi
Gunn fyrram leikfélagi Jóns hjá Val. I sumum til-
fellum er Jón of stríðinn að minnsta kosti að
sumra mati og stundum er hann of fljótfær. Fyr-
ir hönd eiginkonu hans og fjölskyldu langar mig
að segja að hann er lítið heima hjá sér. Ég tel það
til ókosts“segir litli bróðir hans Heimir.