Pressan - 15.07.1993, Blaðsíða 29

S K I L A BOÐ
Fimmtudagurinn 15. júlí 1993
PRESSAN 29
BÓKMENNTIR
Durrenmatt er miður sín
Friedrich Durrenmatt:
Banvæn kvöð
Almenna bókafélagið
1993
★★
Rithöfundur á íyrirlestrarferð
þiggur far hjá fyrrverandi yfir-
manni lögreglunnar í Zurich. Lög-
regluforinginn segir rithöfundin-
um frá barnsmorði sem framið
var níu árum áður og rekur rann-
sókn lögreglumannsins Matthai á
því máli.
Þetta er í örstuttu máli sögu-
þráður skáldsögunnar Banvæn
kvöð.
Það kemur snemma fram í sög-
unni að lögreglumanninum mis-
tókst að upplýsa málið. Áhuga les-
andans er ætlað að beinast að per-
sónu lögreglumannsins og því af
hverju honum mistókst ætlunar-
verk sitt.
Durrenmatt hefur í ýmsum
verkum sínum sýnt að hann er
sæmilega lunkinn sálffæðingur en
hér feUur hann á sálfræðinni. Það
er dálítið eins og hann sé að reyna
að svindla sér inn á lesandann.
Skýring hans á því hvers vegna
hinn hryssingslegi Matthai tekur
sinnaskiptum og leggur allt í söl-
urnar við rannsókn málsins er
ekki sérlega sannfærandi. Sú frá-
sögn verður hálf kauðaleg. Ég veit
ekki hvort Durrenmatt óttaðist að
hún yrði væmin (þar veifa börn
fánum og mýkja með því lund
hins harðskeytta lögreglumanns),
en hann er ósköp fljótur að koma
henni frá.
Það býr einnig ódýr sálfræði að
baki lýsingunum á því hvernig
Matthai gengur smám saman af
göflunum (eða svo til) og grípur
til miður þekkilegra bragða í til-
raun til að handsama morðingj-
ann. Sinnaskiptin eru of skjót,
þeim er ekki lýst af nægilegum
krafti og/eða næmni.
Sögur Durrenmatts eru alla-
jafha skemmtilegar aflestrar. Hann
er lipur penni og honum tekst
venjulega ágætlega að magna upp
spennu en honum hefur alloft lán-
ast það betur en hér. f flestum sög-
um Durrenmatts býr ákveðinn
kaldranaleiki; kímnin er í naprari
kantinum, valsar einstaka sinnum
á mörkum grimmdarinnar. Höf-
undurinn á til að skilja söguhetjur
sínar eftir í eymd eða neyð (ef
hann skilur ekki við þær dauðar)
— og gerir það hér. Ymsum mun
því vafalaust þykja sögulokin lítt
geðfelld.
Bygging sögunnar er einkenni-
leg og ég fæ ekki séð að hún sé sér-
lega vel hugsuð. Rithöfundurinn
gleymist fljótlega og þegar hann
birtist á ný þá á Dúrrenmatt í
mestu vandræðum með að finna
honum stað, lætur hann þvi mala
og útskýra í löngu máli að það sé
hann sem hafi skráð söguna, um-
orðað og búið til prentunar. Síðan
verður hljótt um hann að nýju.
Dúrrenmatt skrifaði söguna
upphaflega sem kvikmyndahand-
rit árið 1957 en tók síðan að dytta
að því og breyta ári seinna. Slíkt
krukk lánast yfirleitt ekki vel og
hér er eins og Dtirrenmatt hafi
skort áhuga og úthald til að vinna
á fullnægjandi hátt úr ágætri hug-
mynd. Þegar jafngóður höfúndur
og Dúrrenmatt á í hlut gerir mað-
ur meiri kröfúr en hann uppfýllir
hér.
Valgerður Bragadóttir þýddi
verkið og þýðing hennar býr yfir
lipurð og tilgerðarleysi.
„Durrenmatt hefur íýmsum verkum sínum sýnt að hann er sœmilega
lunkinn sálfrceðingur en hérfellur hann á sálfrœðinni. Það er dálítið
eins og hann sé að reyna að svindla sér inn á lesandann. “
Það eru 39 kryddtegundir í
Caj Rs grill- og steikarolíunni
oo
STGK' OCH GRILUOUA ^ ^ *
cft GúHolja «r «o vM i“vvaað t^)) k ;
Sta tmakrikwina*1- Oen #
Wem «4 («#,0!* J ,,
h!>twsmakenftionorlran, ,
r Slok tt hir: U45 djan i «J •oft •«*
tót inw vármon bi Ux ttark fO’
i kyi3 under < limmar.
woona. *■>•■ wri■
,novikt itOg
•t grillolja
r: Han ofcSTen
an blt lör öarh. Fór ánnu mer smu
1-24 llnvnar.
*oy», vlníj.,. M|, 39 olik. kmOJ* IfSif í
»“B. KoOKrmomhonuw C«! P'» M
egar þú grillar, steikir eða marinerar
skaltu nota Caj P.’s grill og steikarolíuna.
Caj P.’s inniheldur 39 ólíkar kryddtegund-
ir og þegar þú finnur kryddlyktina kemstu
að raun um, að Caj P.’s grill- og steikarol-
ían er allt sem þarf til að gera steikina
bragðbetri og bragðmeiri.
WJ
Jarlínn
JARLINN notar
eingöngu Caj P.’s grill-
olíu á sínar landsffægu
steikur.
GERÐU ÞER MAT UR ÞESSARI
GRÍSAKÓTILETTUR
Ostakryddaðar
Marineraðar
Léttreyktar.kryddaðar
GRILLPYLSUR
Sœlkerapylsa með u,n
Smellpylsa , Knackwurst.
e^te^'
AUGLYSINGU,
HÖFN
SELFOSSI