Tíminn Sunnudagsblað - 08.04.1962, Blaðsíða 20

María, f. 7 júní 1874 á Orms- •
stöðum
Gunnhildur t 30. marz 1876 á
_ Sveinsstöðum.
Árni Þorleifur, f. 15. sept. 1878 i
Naustahvammi (dó 3ja viknaj
Sveinbjörg Sesselja, f. 20. des.
1879
Jón, f. 6. júlí 1881.
Guðrún Þorleifsdóttir bjó áfram
eftir lát Jóns bónda síns. En tvær
dætur hennar voru teknar í fóstur,
Júlíana ag Barðsnesi, Gunnhildur að
Sveinsstöðum.
Lífið spinnur þræði í mannleg ör-
lög. Stundum minnir það á prjóna-
konu, sem sækir verk sitt í flausturs-
legri kappgirni og gloprar niður sum-
um lykkjunum.
Hinn 4. dag októbermánaðar 1884
ól ekkjan í Naustahvammi dóttur,
sem skírð var Sigurlaug; kennir hana
kvæntum manni, er Sigfinnur hét.
-Veturinn, sem í hönd fór, var ó-
venjulega snjóþungt á Austurlandi.
Síðari hluta janúarmánaðar fór að
hlaða niður fönn, snjóaði í heilan
mánuð meira og minna daglega.
Hengjurnar slúttu í bröttum fjalls-
hlíðum. Glórulaust kafald jók jafnt
og þétt á þunga þeirra og uggvæn-
leik. Þær voru eins og rándýr, sem
liggja í launsátri, reisa upp krypp-
una í vígamóð og búa si.g undir að
stökkva
Aðfaranótt 26. febr. féll snjóflóð
á Naustahvamm, tók tvö býli, braut
bæjarhús og úthýsi, tortímdi manns-
lífum og spillti eignum bláfátækra
fjölskyldna.
Björgunarstarf var þegar hafið frá
næstu bæjum. Undir morgun hafði
tekizt að bjarea úr fanndyngjunni öll
um á öðru býlinu. Á hinum bænum
fundust tvö stúlkubörn lifandi —
þrír biðu bana.
Manntjónið varð á bæ Guðrúnar
Þorleifsdóttur. Þau, sem fórust, voru:
Sesselja Sveinsdóttir, ekkja, 57
ára.
Jón Jónsson, á 4. ári.
Sigurlaug Sigfinnsdóttir, 5 mán-
aða gömul.
Guðrún húsfreyja var ekki heima
þessa örlaganótt, hafði brugðið sér
út að Barðsnesi, fundaferð.
Þuhg hafa sporin orðið að rústum
bæjarins.
★
Þetta, sem hér er rakið, er sund-
urlaus samtíningur, borinn fram til
að vekja athygli á sögu Önnu Matt-
hildar, elztu dóttur Eyjólfs snikkara
fsfelds.
Munnmælin segja, að hún hafi ver-
ið flutt reifastrangi frá Hánefsstöð-
um í Seyðisfirði, norður á Húsavík.
Sú frásögn er gædd ævintýrablæ og
varla um allt trúverðug.
Anna Matthildur endaði ævina á
jólunum 1828 í hjálei.gukoti austur í
Lóni — liggur í löngu gleymdu leiði
í kirkjugarðinum á Stafafelli.
Það yrði vel þegið, ef einhverjir,
sem búa yfir vitneskju um það fólk,
sem hér er getið, létu i té fróðleik,
er verða mætti til að skýra heildar-
myndina um Önnu Matthildi, Guð-
mund Jónsson barnsföður hennar.
Framhald af 155. siðu.
ið yfir hana á ís á þessu hausti, og
hefur það aldrei komið fyrir, svo að
munað sé.
Ósinn breytist alltaf mikið á hverj-
úm vetri. Þarna er eintómur sandur
og ber mikið af honum fram í ósinn
að austan, og man ég það eitt vor, að
hann var svo grunnur, að hestur losn
aði ekki. Þegar svo áin vex á vorin,
rífur hún þetta fram og myndast þá
hár sandbakki að austan, sem alltaf
fellur fram í ána, en áin ber fram og
lengist því alltaf sandrifið að austan,
svo að stóran mun sér síðan um alda-
mót.
Það mun hafa verið haustið 1907,
að verið var að ferja nokkra menn,
er komu í myrkri úr lcaupstað, og var
búið að flytja eina ferð yfir. Þeir,
sem þá biðu á austurbakkanum, verða
varir við, að það kemur hvítt dýr yfir
sandhornið, og stefnir til þeirra, og
finnst þeim hringla í því. Verða þeir
hálf hræddir, en faðir minn, sem var
einn þeirra, hvetur til að taka barefli
og verja sig, en þá var dýrið lcomið
svo nærri, að það jarmar. Þetta var
þá fullorðinn hrútur, sem keyptur var
um daginn úr sláturfé og átti að vera
heima á Gunnarsstaðatúni. En hann
var sýlaður úr ánni og í því hringlaði.
Þetta hefði einhvern tíma getað orð-
ið skrímslissaga.
Silungsveiði í Hafralónsá var lengi
talin til hlunninda hér á Gunnars-
stöðum og var veiði alltaf stunduð í
ósnum, þangað til laxveiðilöggjöf
bannaði þannig ádrátt. Þannig var
dregið fyrir, að stórt net var lagt
þvert út í ána, og við framendann var
báturinn á löngum streng, sem róið
var í land nokkru neðar, og síðan
báðir endar dregnir samtímis í land
og var þá veiðin lokuð inni í miðju
neti þar sem pokinn var breiðastur.
Mörg ferðin var farin án þess að sjá
silung og oft var það lítið, og sum
vor veiddist alls ekki neitt. En gam-
an var að veiða vel og man ég sér-
staklega eftir tveimur góðum veiði-
ferðum. Annað skiptið komu 240 sil-
ungar í einum drætti og var það alveg
fullur kerrukassi. Hitt skiptið komu
140 og var það þó eins mikið að fyr-
irferð, enda var það mest tveggja
punda sjóreyður, sem þótt liefur sæl-
gætismatur vel reyktur. Aðeins einu
sem fer frá Syðra-Fjalli út í Saltvfk,
Önnu Mariu Guðmundsdóttur, og Jón
snikkara Grímsson frá Efstalands-
koti.
Lokaspurningin verður:
Eru niðjar komnir frá dætrum
Jóns bónda Sigfússonar í Nausta-
hvammi í Norðfirði?
sinni man ég eftir, að við fengum lax
í svona drætti.
Talsvert af laxi er og hefur alltaf
verið í ánni, og þegar Hávarðsstaðir
voru byggðir, var þar dálítið veitt í
net og síðar farnar þangað veiðiferð-
ir. Eg man eftir því, að úr einni þann
ig veiðiferð komum við tveir með 22
stóra laxa. Kópar gengu stundum inn
í ósinn, og voru þá veiddir í net, en
ósköp var það lítið. Mest man ég eft-
ir sex kópum yfir haustið. Augun í
þessum litlu vesalingum voru of fal-
leg til þess, að það væri sársaukalaust
að rota þá í nótinni.
Ekki hef ég áreiðanlegar sagnir af,
að farizt hafi í ánni eftir síðustu
öld miðja og þangað til hún var brú
uð, nema tveir menn. Annar, Magnús
Guðbrandsson, ungur piltur frá Syðri
Brekkum, renndi á skautum í vök í
ánni. Faðir hans lagði skautana í kist
una hjá honum. Hinn maðurinn var
Frímann Jóhannsson frá Holtastöðum
í Langadal. Hann var á ferð með
sýslumanni með marga hesta og ætl-
uðu þeir að hlaupa í ósinn. Hann reið
fyrir þá, en fór þá svo tæpt á mar-
bakkann, að hann sprakk fram í ós-
inn, en maðurinn drukknaði. í Sval-
barðskirkju er kvæði um þennan pilt
eftir Bólu-Hjálmar, skrifað af honum
sjálfum, og ramminn einnig eftir
hann.
Árið 1930 var Hafralónsá brúuð,
en síðan hef ég iítið þurft við hana
að skipta. Hún fer nú með friði, líkust
siðsamri og kurteisri heimasætu.
Minningar Ijósmóður -
Framhald af 147. siðu.
varð mér þetta áminning um það,
hvað örfá þakkarorð eða hlýlegt
handtak getur verið margfalt
meira virði — og betur viðeigandi
— en peningar. Skal ég þó fúslega
játa, að í þessu tilfelli átti ég eng-
ar þakkir skilið, því að ég gerði
aðeins skyldu mína.
í þá daga að minnsta kosti lærðu
Ijósmæður ekki launanna vegna —
þau voru' ekki svo merkileg. En
það mættum við öll muna, mann-
anna börn, að lilýhugur og hjálp-
semi fleytir okkur lengra á lífs-
ins brautum, heldur en liin gjald-
genga mynt.
HAFRALÓNSÁ í ÞISTILFIRÐI -
164
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ