Tíminn Sunnudagsblað - 30.09.1962, Blaðsíða 8

lögin. En hvað spunnu þáu? ÞaS var
mér allt hulið. Eg var á leið i skóla
og hafði ráðið mig í vegavinnu til
þess að vinna mér inn fyrir heima-
vistinni á gagnfræðaskólanum á Ak-
ureyr. Ragnar Guðjónsson frá Kleppu
stöðum, samdælingur minn, sem var
kominn tveim árum á undan mér og
ég á það að þakka, að ég steig þessi
spor, sagði, að dvölin í heimavistinni
kostaði fimm hundruð krónur, og ég
myndi kljúfa það, ef ég færi í vega-
vinnu um sumarið'. Við hver vikulok
lagði ég fimmtíu krónur á fimmtíu
krónur ofan. En nægði það? Eg þyrfti
líka föt og bækur. Og var ég yfirleitt
nær áfanganum en áður hérna í miðj-
um Víðidal, nema þá að'eins landfræði
lega séð? Eg hafði að vísu sótt um
skólavist, en ekki fengið neitt svar.
Skólinn gat löngu verið fullsetinn, og
myndi yfirleitt slíkur skóli taka bréf
frá mér, fullt af villum, alvarlega?
Því að ég var kominn að raun um
það, að við frændur' skiptum um i
og y á ólíklegustu stöðum. Þar að
auki hafði ég engan skólaundirbún-
ing. Heima á Kirkjubóli voru að vísu
til húslestrabækur eftir þá Helga
Hálfdánarson og Pétur Pétursson,
sem þótti nýtízkulegri. Eg kunni
reyndar alltaf betur við Helga, lík-
lega af því, að ég kunni meira í hon-
um frá sunnudagshúslestrum Magn-
úsar frænda míns. Einkum féll það í
góðan jarðveg hjá mér, að Helgi tal-
ar svo oft um að „krossfesta holdið
með öllum girndum þess og tilhneig-
ingum“. Auk þess voru til sálma-
bækur, Biblían gamla með leður-
spjöldum og gotnesku letri og Nýja
testamentið, sem ég lærði á að lesa,
að ógleymdum íslendingasögunum
hans Borgars- frænda míns. Af öðr-
um bókum var minna. Þó var, að mig
minnír, til byrjendabók í ensku og
reikningsbók. Þar að auki áttum við
til Pál sjóræningja, neðanmálssögu,
innbundna bók. Þó að' ég væri vel að
mér í Pál sjóræningja, þá réð ég
lítt við hinar. Svo að þessi undirbún-
ingur hrökk skammt. Aftur á móti
hafði Borgar frændi minn, þegar
hann var heima, sem var ekki næsta
oft, því að hann var vinnumaður á
Stað hjá séra Guðlaugi, reynt að
koma mér svolítið niður í dönsku.
Eg held þó, að það hafi ekki verið
nema einn dag, þegar við vorum að
rífa hrís fyrir handan ána einn vor-
tíma, til þess að drýgja eldiviðinn og
í þessum tíma var ekki tekin fyrir
nema ein setning. En það, sem lengdi
þessa kennslustund, var, að hægt var
að segja hana á tvo vegu:
„Jeg sá han tog sin sabel og skjulte
sig“. Eða: „Jeg sá at han tog sin
sabel og skjulte sig“, sem útleggst á
íslenzkurEg sá hann tók sverðið sitt
og faldi sig eða Eg sá, að hann tók
sverðið sitt og faldi sig. Boggi lagði
mikið upp úr þéssum mismun. Eg
held, að honum hafi þótt önnur setn-
ingin ótæk, en ég man ekki hvor. —
þann dag í dag. Og hvað efninu við-
þann daga í dag. Og hvað efninu við-
víkur, þótti mér þetta alltaf heldur
hugdeigur riddari, sem tekur sverð'ið
sitt og felur sig.
Eg var því ekki orðinn sérlega
slerkur í dönskunni eftir þennan eina
kennslutima í hrísinu. En Borgar
frændi minn gaf mér líka einu sinni
íslenzka málfræði, ég held eftir Bene-
dikt Björnsson, með vísu á fremsta
blaði:
- Þú mátt eiga þetta kvér,
þér ég segi, vinur minn.
Lestu greyið litla hér
og lærðu að beygja nafnorðin.
Svo líklega hefur Borgar lagt fyi'st-
ur grundvöllinn að því, sem verða
átti í fræðunum.
Svo var það einn þungbúinn ágúst-
dag eftir vinnutíma, þegar við vorum
kominn inn í tjöld, að einhver kemur
inn í tjaldið til mín og segir, að það
sé kominn maður úti á gráum hesti,
sem vilji finna mig.
Mig? Hver gat verið að finna mig?
Þessi maður var ókunnur, líklega úr
öðru plássi, roskinn maður. Þetta
hlaut að vera misskilningur, því að
ég þekkti fáa og enn færri, sem vissu,
ég var hér í vegavinnu í Víðidal. Lík-
legast var Magnús frændi minn kom-
inn að' sækja mig Eg herti samt upp
hugann og skreið út úr tjaldinu. Þá
sá ég hann, þar sem hann sat cnn á
hestbaki, álútur nokkuð' og sneri
maður og hestur í mig baki. Þeir
gátu auðvitað ekki vitað, í hvaða
tjaldi ég bjó. Eg valdi samt þann
kostinn að taka á mig krók á milli
tjaldanna og koma framan að þeim.
Reiðmaður var stórskorinn í andliti
og var frekar ófríður með þykkar
varir, en augu íhugul og gáfuleg.
— Eruð þér Sveinn Bergsveinsson?
hóf hann máls.
— Já, svo á það að heita, sagði
ég.
— Komið þér sælir, ég heiti Sig-
urður Guðmundsson.
— Komið þér sælir, sagði ég og
tók í hönd hans
— Þér hafið sótt um skólavist í
vetur við gagnfræðaskólann á Akur-
eyri.
— Já, sagði ég. Nú hlaut það að
koma. Urðardómurinn: Skólinn full-
setinn.
— Hafið þér fengið nokkurn undir-
búning? sagði reiðmað'ur.
Eg var að hugsa um að minnast á
undirbúning í dönsku, sem ég hafði
fengið fyrir handan ána, en tók mig
á, því að kannske var setningin „Jeg
sá han tog sin sabel og skjulte sig“
ekki nægileg til undirbúnings, og
svo gat það eins verið vitlausa setn-
ingin.
— Nei, sagði ég.
— Jæja, góðurinn, það gerir nú
ekkert til. Þér komið bara hálfum
mánuði fyrr.
— Já, það skal ég--------
— Svo skal ég útvega yður undir-
búning í dönsku, íslenzku og reikn-
ingi.
— Já.
— Jæja, góðurinn, verið þér nú
sælir.
— Verið þér sælir.
Ég var enn ekki búinn að átta mig
á því, hvað hafði gerzt. Hvernig gat
Sigurði skólameistara dottið í hug að
leita að mér í tjöldunum hér í Víði-
dal? Og að hann skyldi vera að hafa
fyrir slíku vegna jafnlítilmótlegs
manns. Síðar frétti ég, að hann heíði
verið á yfirreið á sínum æskuslóðum
um austursýsluna, og líklega frétt
aí mér á Lækjamóti. Ég stóð í sömu
sporum, þangað til maður og hestur
voru horfnir sjónum, og þakkaði guði
mínum fyrir, að Sigurður Guðmunds
son skyldi vera til.
Snemma i september var varla
vinnandi í vegagerð fyrir illviðrum
og bleytu. Verkstjórinn, Friðrik í
Dæli, lét því hætta vinnu og fóru
menn hver til síns heima, nema Ing-
ólfur í Galtarnesi, sem næst bjó, var
eftir til þess að ganga frá vögnum
og verkfærum. Þar skildi með okkur
félögum, Einari Sumarliðasyni og
mér, og hélt hann í vesturátt með
sumarkaupi'ð sitt og hafði tvo til
reiðar. Hafi færleikarnir fyrr um
sumarið heitið Garpur og Mósi, þá
er eins líklegt, að þeir hafj heitið nú
Rauðka og Skjóni, því að mig minn-
ir, að hann hafi haft gaman af hrossa
kaupum, ýmsum í hag.
En ég fór um borð á Hvammstanga
á leíð í austurátt. Eg sá Sissí, sem
ég kynntist um vorið, þegar við Ein-
ar Sumarliðason unnum að stétlinni
hjá Sigurði Davíðssyni, aðeins bregða
fyrir, þvi að nú þóttist ég ekki eiga
lengur heimagengt, þar um slóðir.
Nú er hún sjálf horfin af sviðinu. —
Minn sveigur við minnisvarða hennar
er vísan, sem ég orti á Miðfjarðar-
hálsi og endaði á Ijóðlínunum:
Mína dvöl við Miðfjörðinn
man ég alla daga.
Eg steig á land á Akureyri með
sex hundruð krónur í vasanum. —
Ég var kominn í nánd við hið lang
þráða mark: skólann. Ég fékk fyrst
inni á Hótel Gullfossi, í herbergi
með væntanlegum bekkjarbróður
mínum, Önfirðingnum Arngrími
Bjarnasyni. Ég dáðist að honum fyr-
ir það, að hann gat lesið Familie Jo-
urnal á dönsku. í matsal gistihúss-
ins kynntist ég ísfirðingunum Pétri
Oddsyni, Birni Guðmundssyni, Hall-
Framhald á 718. síðu.
704
T í M I N N
SUNNUDAGSBLAÐ