Tíminn Sunnudagsblað - 17.02.1963, Blaðsíða 5

Reykir í Miðfirðl, þar sem Jón sýslumaður Jónsson áffi heima, þegar beinamálið
var á döfinni, (Ljósmynd: Þorsfeinn Jósepsson).
Stóru-Giljá, heíur . . . uppliafizt við
hennar heimför aftur. En aS hennar
. . . . hryllilega ásigkomulag og útlit
um og á hennar andlátstíma hafi held
ur staðið af illri aðbúð en venjulegum
sjúkdómstilfellum á aldurshárri
manneskju, er enn þá óbevísað, getur
Iþess vegna ei að sinnj orðið Þorvaldi
til falls.“
Það leiddi af sjálfu sér, ag sennur
iþær, sem Þorvaldur hafði átt í við
aðra, gátu ekki reynzt þyngri á met-
unum:
„Margir hafa vitnað orð og athafn-
ir Þorvalds við sig, vantar þó hjá
sumum orsakir viðureigna þeirra.
Þeir hreinlyndu sögðu sitt ekki betra
en hans og að hann hefði fengið fullt
fyrir sitt. Þeir fundust líka, sem
höfðu gleymt sinni sök, og þriðju,
sem ekki vildu þekkja liana, þó orsak
anna minntust, og flestir, sem ekkert
lögðu til þess, þá sjálfa snerti. Nú
gaf enginn sök á, og þess vegna kann
enginn straffdómur grundvallast þar
á út af fyrir sig“.
Hitt þótti sýslumanni síður en svo
álasvert, þótt sakborningarnir reyndu
ekki að hrinda af sér illmælinu:
„Þollyndi Þorvalds og Eggerts, að
þeir hafi ei tekig fyrir sig að hrinda
af sér vondu rykti, virðist forsjálegt,
á meðan enginn fannst sá, er bæri þá
sökinni slyndrulaust, en þó einhver.
hefði sneitt þá eður dróttað að þeim
í þegjanda hljóði, mundi þá sá hinn
sami hafa við kannazt, ef gilda
skyldi?“
Auðséð er, að sækjandanum hefur
lítt fundizt til um skörungsskap Jóns
sýslumanns við málareksturinn, og
hefur sýnilega skorizt í odda þeirra
á milli. Að því vék sýslumaður í lok
dómsforsenda sinna:
„Þó actor kunni einhvern tíma að
hafa í ijós látig sitt álit um þörf á
að láta Þorvald ei vera á fríum fæti,
meðan málið stæði yfir, þá samt þótti
þessum rétti Þorvaldur hvorki vera
gripinn í ferskum gerningi, þeim er
hann ætti að líða fyrir upp á líf og
limu, né heldur liafa meðgengið því-
líkan geming á þingi ellegar vera
um svoddan sakir yfirbevísaður —
vogaði því engan veginn að færa Þor-
vald í bönd og fangelsi, en dæmir nú
rétt að vera, að oftnefndur Þorvald-
ur Jónsson skal, þar hvorki hefur
fengizt áreiðanleg bevís ellegar eigin
meðkenning, er það hindri, vera frí-
kenndur frá ag hafa líflátig skip-
herra Knút Herluf Petersen. Fyrir
ólöglega aðtekt á silkiposapeningum,
silkiklút og sirkli, skal liann straffast
með tíu vandarhöggum og betala
ígildi þeirra leyndu fjármuna, tvo
ríkisdali“.
Eggert Rafnsson skyldi ekki sæta
frekari ákæru, en þola tíu vandar-
högg, þó innan luktra dyra, og gjalda
ígildi þess, sem hann hafði tekið
ófrjálsri hendi.
Loks var það dómur sýslumanns,
að sækjandinn, Björn Ólafssou, skyldi
þiggja af Schram kaupmanni greiðslu
fyrir ómak sitt, en að öðru leyti átti
Eggert að greiða rúma fimm dali í
málskostnað, Þorvaldur rúma tíu og
dómsmálasjóður rúma 165 dali.
Marga kostnaðarreikningana úr-
skurðaði sýslumaður marklausa. Séra
Einar Guðbrandsson á Hjaltabakka
hafði krafizt hárrar greiðslu fyrir veit
ingar og átroðning, er margir tugir
manna sátu hvað eftir annag dögum
saman á heimili lians. Sýslumaður
kvað fólki hafa verið fyrirskipað í
sjálfum stefnunum að nesta sig að
heiman. En þar eg það hefði ekki
hlýðnazt því, úrskurðaði hann, að
Schram kaupmaður ætti að greiða
sumt, en að öðru leyti skyldu þeir,
sem prestur hafi hýst og fætt, þægja
honum fyrir það sjálfir. Yrði þar mis
brestur á, skyldi nefskattur lagður á
alla búendur í Tindaþingsókn, eftir
reglum, er sýslumaður setti, ,,en
þeirra vantandi tíu ríkisdala nafn-
verðs skal ei þurfa annars staðar að
leita en hjá sýslumanninum“.
XXXIII.
Um þag leyti, er Jón sýslumaður
kvað upp dóminn, hitti Þorvaldur Jón
Bergsteð, heimamann hans. Leitaði
hann frétta af málalyktunum hjá
Jóni, en hann vissi ekki það, sem
Þorvald fýsti að hafa spumir af.
Gætti þess í þetta skipti, að Þorvald-
ur var kvíðinn og órólegur, og sagð-
ist Jón ekki hafa ség hann smeykari
um sig í annað sinn. En auðvitað
var það aðeins mannlegt, því að mik-
ið var í húfi fyrir hann.
Þorvaldi létti, þegar honum barst
ótvíræð vitneskja um dóm sýslu-
manns. Lék honum þá mest forvitni
á því, hvernig bóndanum á Ásbjarnar-
stöðum hefði orðið við. Hélt hann
uppi spurnum um það á mannamót-
um og þegar gesti bar að garði á
Gauksmýri, hversu honum vegnaði og
hvort hann myndi leggjast klökkur
og iðrandi undir vöndinn.
En það voru ekki allir jafn glað-
hlakkalegir og Þorvaldur. Þag ’er
vægt að orði komizt, að þessi dómur
hafi mælzt misjafnlega fyrir í héraði.
Þar var fjöldi fólks sannfærður um
sekt sakborninganna, þótt það væri
ekki reist á stoðum, sem dómstóll gat
metið gildar, hvag dauðdaga skipstjór
ans snerti. Þorvaldur var vinafár, en
hafði aflað sér óvildar margra, er
þótt hefði maklegt, að hann yrði
sekur fundinn, að minnsta kosti fyrir
meðferðina á móður sinni og börnum
sínum. Mun það þó ekki sízt hafa vald
ið hneykslun, hve greinilega sýslu-
maður gerði sér far um að breiða
yfir allar ávirðingar hans í dómsfor-
sendunum. En þó er líklegt, ag úr-
skurður sýslumanns um reikningana
og greiðslu hins mikla kostnaðar, sem
og ryð barið af fangajámum Jóns gamla á Reýkjum
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
149