Tíminn Sunnudagsblað - 17.02.1963, Blaðsíða 15
huggunarrík orð, og svo er maður
sloppinn. Sloppinn j gegnum og slopp
in frá mæðu þessa undarlega jarðlífs
með öllum þess villugötum og mis-
tökum, myrkri og kulda og beiskju,
biðtíminn liðinn með öllum hans
þrautum og runnin upp stund i'ull-
komnunarinnar, dýrðleg dögun eilífð-
arinnar, sem Páll talaði svo oft og
fallega um í bréfum sínum: þessi
himneska fagnaðarstund, þegar sál-
irnar hittast á landi friðarins . .
Þú ert Ieidd úr stormi og nepju í
höfn hjálpræðisins, hinn jarðneski
hjúpur fellur af þér, votur og saur-
ugur, og vinarhendur munu reiða
þér hvíta og angandi hvílu, þar sem
þú safnar þreki til nýs lífs, sem bíður
þín. Ókunnar raddir, hlýjar og vin-
gjarnlegar, tala til þín fögrum fugla-
rómi, spyrja um líðan þína, og þú
kinkar þreytulega kolli — já og
hlustar hugfangin á dásamlegan
hljóðfæraslátt og fagnaðarsöngva.
Já. þetta var sagan af Önnu Símon-
ar í húsi konsúl’sfrúarinnar þessa
nótt. Hún var þvegiu, og henni var
hjúkrað, það var sent eftir lækninum,
sem gaf henni styrkjandi og róandi
lyf. Það verður að segja konsúls-
frúnni til hróss, að hún reyndx af
fremsta megni að létta henni síðustu
og erfiðustu stundirnar. Hún Iét vaka
við rekkjustokk hennar, og þegar
engum duldist lengur, að hverju fór,
sendi hún í fárviðrinu eftir prestin-
um, deyjandi konan meðtók sakra-
menti og það voru lesnar ritningar-
gremair og sunginn sálmur.
Lífr Önnu Símonar lauk um mið-
nættið Hún lognaðist hljóðlega út af,
og síðast orða sagði hún: — Kemur
þú nú, Páll?
Meðan þessu fór fram, sat Þöngla-
tanga-Anna í eldhúsinu hjá Rósu
Janniksen, ífærð aflóga fatnaði smiðs
ekkjunnar og með naflabindi ljós-
móðurinnar reyrt um magann. Hún
sat þar harðleit og hnakkakert og
vildi hvorkí heyra nefndan mat né
svefn. Hún vildi yfirleitt alls ekki
vera þarna.
Stormurinn ýlfraði og kveinaði, eld
urinn sletti gráðugum Iogatungum í
rauðglóandi eldavélinni — hér ang-
aði allt af banvænu brauði og kaffi
náðarinnar, hér sat maður að lokum
fastur í gildrunni og fékk sér lesinn
pistilinn. Já, hún Rósa, ekkja smiðs-
ins, las. Þessi stóra, skorpna kona
sat með ritninguna á hnjánum og las
um synd og refsingu, um iðrun og
sinnaskipti, um konuna, sem lifði í
hórdómi. Það stríkkaði harðneskju-
Iega á djúpri, hér um bil botnlausri
hrukkunni, sem lá niður ennið á
henni . . .
— Skilur þú nú? spurði hún
röddu ákærandans. — Eins og hann
fyrirgaf konunni bersyndugu, svo
fyrirgef ég þér, þrátt fyrir allar þær
hræðilegu kvalir, sem þú leiddir
yfir mig. Ekki af því, að ég vilji
hreykja mér af manngæzku minni,
Anna, því að ég geri ekki annað en
það, sem ritningin býður. Og þess
vegna vil ég ekki heldur ásaka þig,
þó að þú hafir bakað mér og mínu
heimilL sárustu smán í mörg ár. Það
eitt vil ég segja þér, að hrökklist sál
mannsins míns sáluga eirðarlaus hér
úti á þessari voðalegu nóttu, án þess
að geta öðlazt frið, þá hvílir ábyrgð-
in á þínum herðum. En þetta skal
allt vera þér fyrirgefið, því að þú
ert meðal þeirra, sem ekki vita, hvað
þeir gera. Skilurðu það, sem ég segi?
Þönglatanga-Anna lauk ekki upp
munni sínum. En hún hugsaði sitt,
hún hugsaði á þessa leið: Vei þér,
hræsnaril Því að hver annar gerði
heimili Jannikens að kvalastað en
þú sjálf, sem bókstaflega rakst hann
yfir til mín? Þú þekktir hann aldrei,
þér hefur aldrei þótt vænt um hann
— þér hefur aðeíns þótt vænt um
sjálfa þig og kannski Ankersen. Og
hvíli maður þinn ekki í friði í gröf
símú á óveðursnóttum, þá er það af
því, að hann getur ekki gleymt illsku
þinni. Hann getur ekki gleymt því,
hvernig þú og þessi bölvaði Anker-
sen ofsóttuð hann með umvendingar-
tali ykkar og helvítishótunum, þar
til hann afbar það ekki lengur, orð-
inn sjúkur maður að auki, skaut sig
í smiðju sinni. Og hér situr þú and-
varpandi og getur ekki leynt gleði
þinni yfir því, að ég skuli loks gengin
þér í greipar.
Allt þetta hefði Þönglatanga-
Anna getað sagt. En hún mælti ekki
orð frá vörum, hún sat þegjandi með
herptan munn, heimilislaus, snauð
og gröm, þjáð af brunasári á mag-
anum.
Henni varð líka hugsað beisklega
til konsúlsfrúarinnar — þessarar
hefðarkonu, sem hafði tekið Önnu
Símonar að sér. Því var sem sé
þannig farið uim frú Hansen, að
hún kaus helzt að gera góðverkin,
þegar margir horfðu á. Þönglatanga-
Anna sá hana fyrir sér, þessa tignu
líknarsystur — o, já, hún var eins og
pálmatré, sem hafði dafnað í sól-
skini og sumarblíðu, framganga henn
ar var ósegjanlega tiginmannleg, og
það brast og brakaði í löngum háls-
inum, þegar hún talaði. Og þó —
friður sé með henni, hugsaði Þöngla-
tanga-Anna að lokum: Hún hefur
hlynnt að Önnu Símonar, og það er
gott.
— Þú segir ekkert, sagði Rósa,
ekkja smiðsins, sem nú hafði tæmt
sigurbikar sinn í botn — það var
farinn að sækja hana svefn, og hún
vildi reka einhvers konar endahnút
á þessa kvöldstund hvað úr hverju.
— Þú iðrast ekki, Anna? Þú vilt ekki
varpa forberðingunni fyrir borð og
auðmýkja þig fyrir guði — ekki einu
sinni núna, þegar hann hefur bent
þér svo greinilega með fingri sín-
um?
Þönglatanga-Anna þagði enn um
hríð. En svo stóð hún upp og mælti:
— Nú fer ég, Rósa.
— Ne-ei, ég hef nú aldrei á minni
ævi . . . hrein smiðsekkjan. Hún
ringlaðist algerlega í hlutverkí sínu,
og það brá fyrir illskuglampa í aug-
unum.
Þönglatanga-Anna vék sér að henni
með ógnandi látbragði og skálmaði
út. Vindstrokan fór hrínandi og
snöktandi í gegnum húsið, þegar
hún ruddist út úr dyrunum. Það var
eins og þangað væru komnir þúsund
rostungar.
Rósa Janniksen lét hana fara sinn
veg: Hún fær sig fljótt fullsadda
af því að rangla úti í svona óveðri
að næturlagi, hugsaði hún, og þá
Ieitar hún einhvers staðar húsaskjóls
og baknagar mig fyrir allt. sem ég
gerði fyrir hana, þessi norn En því
hét smiðsekkjan sjálfri sér og lyfti
augum til himins, að kæmi bún aft-
ur — þá skal hún vera veikomin,
hvort heldur hún kemur sem iðrandi
syndari eða hin sama, óforbetran-
lega drós og dækja, sem hún hefur
verið alla sína ævi.
Ekkju smiðsins vöknaði urn augu,
og í þungum þönkum hellti hún kaffi
handa sjálfri sér í stóran bolla. Það
var gott að vera nú aftur ein.
Það hélzt sami veðurofsinn að
morgni, og nú var harla lítið orðið
eftir af húsi Þönglatanga-Önnu. En
á húsgöflum nágrannanna og grind-
um og girðingum allt í kring héngu
alls konar tætlur, sem börðust þar
og slettust eins og nýdreginn fiSkur.
En Þönglatanga-Anna sjálf —
hváð var orðið af henni? Það hafði
spurzt, að hún hefði hlaupið í reiði
burt úr eldhúsinu frá Rósu Jannik-
sen kvöldið áður. En síðan hafði
enginn séð hana.
Það var uppi fótur og fit og leit
hafin. Menn svipuðust um í öllum
sundum og kimum, það var leitað í
kjöllurum og hjöllum, í víkum og
krikum við lábarða ströndina. En
árangurslaust.
Veðrið lægði, þegar leið á daginn,
vindurinn snérist til norðurs, aldan
spektist, og það byrjaði að snjóa. í
ljósaskiptunum fann maður loks
skaddað lík Þönglatanga-Önnu, ekorð
að í átórgrýtinu í fjörunni.
J.H. þýddi.
T 1 M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
159