Tíminn Sunnudagsblað - 17.02.1963, Blaðsíða 21

verzlun, vatt sér ag Árna verzlunar-
stjóra og mælti:
„Ég fann dauffan mann hérna úti
á bótinni. Þa3 er víst áreiðanlegt,
að hann er af einhverju af skipun-
um ykkar — þau eru alltaf að drepa
af sér mennina".
„Hvað segirðu?" sagði Árni. —
„Fannstu dauðan mann?“
„Já, — ég fann dauðan mann, og
ég vil fá þrjátíu krónur í fundar-
laun“.
Árni lyfti gleraugunum upp á enn-
ið og svaraði:
„Já, já, — þú rnátt eiga skrokkinn“.
um íék viS jbá
Séra Stefán Stephensen í Holti í
Önundarfirði var allra manna mein-
yrtastur og ekkj ávallt mikill guð-
rseknisblær á tali hans. Um hans daga
voru þeir embættismenn á ísafirði,
Þorvaldur Jónsson, læknir, og Þor-
valdur Jónsson, prestur.
Einhverju sinni spyr séra Stefán
þau tíðindi, að sóttfellt sé á ísafirði
og manndauði í mesta lagi. Þá hreyt-
ir hann út úr sér:
„Þeim líkar þá lifið, nöfnunum —
öðrum að drepa, en hinum að grafa“.
Illa farið meS góSan dag
Það var sumar eitt í prestskapar-
tíð séra Stefáns Stephensens í Holti
í Önundarfirði, að heyskapur gekk
örðuglega vegna votviffranna. Svo
var það á sunnudegi, er messa skyldi
í Holti, að glaðna tók til upp úr dag-
málum, og um hádegisbil var komið
glaðasólskin og bezti þurrkur. Eigi
aff siður tíndist fólk til kirkjunnar.
Prestur var í heyi úti á vellinum
með allt sitt fólk og leit ekki upp,
þótt kirkjugestirnir biðu heima á
hlaðinu. Loks gengu nokkrir bændur
Framhald af 150. síSu.
„Nei“, svaraffi Þorvaldux hörku-
lega — „það skal ég aldrei gera. En
ekki skyldi ég meðganga, þótt ég væri
skorinn í þúsund stykki“.
Það er aftur á móti af Eggerti að
segja, að hann lofaði guð hástöfum
fyrir sakleysi sitt, þegar af honum
bráði hugsýkin. Slíkar andvarpanir
heyrðu margir af munni hans, bæði
heima á Ásbjarnarstöðum og á öðr-
um bæjum. Við nafna sinn í Kirkju-
hvammi sagði hann, að sig gilti einu,
hversu dýr eiður sér yrði stílaður —
hann hefffi hvorki stungið skipstjór-
ann, skoriff, barið né grýtt.
" Samt var á kreiki kvis, sem ekki
var honum hliðhollt. Hann átti sem
sé líka að hafa sagt, aff hann með-
gengi ekki, á meðan hann vissi Þor-
vald leika lausum hala. Var þetta
niður á túnJð tii prests og heilsuðu
honum. Hann v^r að snúa flekk, tóik
kveðju þeirra fáléga og harnaðist við
iðju sína. Bænducnir tvístigu vand-
ræðalegir við flekkinn, unz einn
þeirra sagffi:
„Það er góða veðrið í dag“.
Þá nam prestur staðar við miðjan
rifgarð, hallaffi sér fram á hrífuna og
mælti af megnri fyrirlitningu:
„Huh! Þið eruð þá líka að nota
það, bölvaðir".
Hrekkfaus háseti
Björn Gunnlaugsson reri til fiskj-
ar úr Bálkastaðanesi j æsku, en þótti
litlu betri sjóliði en verkmaður a
landi. Eitt sinn var það, er báturinn
hafði tekið niðri í vörinni, að þara-
hrönn flaut við borffstokkinn. Björn
leit á formanninn og spurði:
„Má ég stíga á þetta?“
„Velkomið, Björn minn“, svaraði
formaður.
Björn fór á bólakaf og skreiddist
upp holdvotur. Heyrðu menn þá, að
hann tautaði í sífellu fyrir munni sér:
„Velkomiff, sagði hann, Björn minn.
Velkomið, sagði hann . . .“
Sesfaksma í gróandanum
Jón bóndi var óðamála og ekki
ævinlega skýr í hugsun. Eitt sinn í
gróandanum komu nokkrir heldri
menn á hlaðið og hittu ekki sem
bezt á, því að bóndi sat þá með vinnu
konu sinni í skemmudyruniwn. Hent-
ist hann fram á hlaðiff, þegar hann
varff gestanna var, og sagði í hinu
mesta írafári:
„Hún er ekki farin að grænka,
aldan hérna, sem ekki er von. Ég
lield hún spretti ekki vel i sumar.
Þess væri líka óskandi".
Var Aldan hluti af túni Jóns bónda
skilið á þann veg, aff hann þyrði ekki
að ganga til játningar, ef hann ætti
Þorvald yfir höfði sér. Báru sumir
sér í munn, að þetta kvis væri komið
vestan af Snæfellsnesi frá Guðmundi
Guðmundssyni, faktor á Búðum. Þá
þótti hitt ekki síffur ískyggilegt, að
einhvern tíma haíði Eggert varpað
fram þeirri spurningu, hvaff það
myndi giida þann mann, er myrt
hefði skipherrann og farið svo fram
í jaktina og drepið kokkinn.
Þannig var hvert orð af munni
þeirra Þorvalds og Eggerts um þessi
mál hent á lofíi, margt af því vafa-
laust ýkt og afbakaff og' annað, sem
rétt var hermt, lagt út á versta veg.
XXXVI.
Þegar iandsyfirréttur hafði hnekkt
dórni sýslumanns, var Jón Espólín
sýslumaður Skagfirðinga, sklpaðu?
setudómari í málinu, og Stefán amt
maður Þórarinsson á Möðruvöiium
mæltj svo fyrir við Jón sýslumann
á Giljá, að Þorvaldur og Eggert
skyldu teknir í járn og hnepptir i
varðhald.
Það má nærri geta, að Jóni sýslu
manni þótti súrt í brotið. Eftir all
langan drátt skrifaðj hann þó lirepp-
stjórunum í Kirkjuhvammslireppi og
fór þeim að framkvæma handtökuna
og flytja Þorvald til vörzlu til Þor
leifs hreppstjóra Þorkelssonar i
Stóra-Dal. Kvað hann lint að orði og
gerffi ekkj ráð fyrir, að Þorvaldui
yrði hafður í járnum, nema hann
sýndist líklegur til stroks.
Það var komið fram á slátt, er
loks var gerð gangskör að því að
handsama Þorvald. Voru þeir fjórir,
sem gerðu honum affför — Björn Guð
mundsson á Ytri-Völlum, Þorleifui
Halldórsson, Vatnshorni, Teitur Ein-
arsson á Þóreyjarnúpi og Jón Bjarna-
son á Syðri-Völlum. Komu þeir að
Gauksmýri á mánudegi í síðustu viku
júlímánaðar og höfðu meðferðis
járnagarma, sem sýslumaður hafði
sent. Þorvaldur kvaðst vera sjúkur
og bað þá taka sig, ef þeir sæju sér
fært. Þótti Birni viðurhlutamikið að
setja hann i járn og flyt.ia hann brott
nauðugan, því að ekki var gert ráð
fyrir því í skipunarbréfi sýslumanns.
Hét Þorvaldur því að lokum að fara
meg þeim í varðhald af fúsum vilja,
ef handtökunni yrði frestað um
nokkra daga.
Þetta létu þeir Björn ser lynda,
og var Þorvaldur ekki fluttur brott
fyrr en fjórum dögum síðar. Riðu
þeir Björn og Þorleifur Halldórsson
þá með hann að Stóra-Dal og seldu
hann í hendur Þorleifi Þorkelssyni.
Bóndinn í Stóra-Dal var í fyrstu treg-
ur til þess að veita Þorvaldi viðtöku,
en lét þó ag lokum til leiðast. Fór
hann þá að skoða fangajámin, og
virtust honum þau ekki beysin. Þetta
voru tvenn fótajárn, ein handjárn,
ein hálsjárn og hlekkjajárn, sem
hann vissi ekki, hvernig nota skyldi.
Þrennir lásar fylgdu, en einn þeirra
komst ekki í neinn bolta, annar læst-
ist hvorki né laukst upp, en gelti til
og frá, en hinn þriðji, sem óskemmd-
ur virtist, var í auvirðilegasta lagi,
því að við lá, að hann mætti fela í
lófa sínum.
Þorleifur vildi reyna þessa gripi
í viðurvist komumanna, því ag hon-
um sýndist þeir ómerkilegir. Voru
nú handjárnin látin á Þorvald, en
þau voru svo rúm, að hann gat
smeygt sér úr þeim, þó aff hann væri
með þykka vettlinga á höndunum. Þá
var að reyna fótajárnin. Þegar þeim
hafði verið læst meff eina lásnum,
er nothæfur var, sagði Þorleifur:
Beinamálið húnvetnska
TÍMINN - SUNNUD AGSBI. AÐ
165