Tíminn Sunnudagsblað - 09.06.1963, Side 15

Sverrir var 1 ýmsu langt á undan
öðrum samtíðarmönnum sínum, hug-
sjónaauð'ugur og áhugasamur um
margt, sem til íramfaia horfði.
Árið 1871 sótti Sverrir Runólfsson
til byggingarnefudar Reykjavíkur um
leyfi til að mega byggj'a hús í Tjarn-
arhólmanum En með því að hann
gat þá ekki skýrt írá stærð eða lögun
byggingai'innar áleit byggingarnefnd
in, eins og segii ; sögu Reykjavíkur,
„ekki gerlegt að gefa endanlega út-
vísun, en tjáð'i beiðandanum, að ef
hann kæmi með uppdrátt til hússins,
er nefndin gæti samþykkt, mundi frá
hennar hendi ekkert verða því til
fyrirstöðu, að stæði þetta sé útvísað
til byggingar*'. Enn fremur segir:
Sverrir ætlaði sér að byggja þarna
veitingahús og hafa þar hljóðfæra
slátt, þar sem allt Reykjavíkurlífið
var þá bundið viö Tjörnina á vetium,
þótti auðsætt, að aðsókn mundi verða
mikil, en annars ætlaðist hann til, að
það yrði einnig opið á sumrin og tré-
brú lögð út í hólmann frá austurland-
inu. Úr þessari hugmynd Sveriis varð
þó ekki, aðallega vegna féleysis hans.
En Sverrir nafði áhuga á íleiru en
því að sjá Reykvíkingum fyrir
skemmtunum Hann hafði einnig á-
huga á rannsókn steina- og leirteg-
unda. Af þeim ástæðum birtust nokkr-
ar auglýsingar frá honum í Reykja
víkurblöðunum, — en ekki veil ég um
árangur þeirra auglýsinga.
Eg læt hér fylgja auglýsingu, sem
birtist í Þjóðólfi 21. marz 1873:
„Af því að ég er byrjaður að safna
öllum steina- og leirtegundum, sem
er að finna hé; á landi, til fróð-
leiks og skemmtunar fyrir mig og
aðra ,og til þess að íslendingar geti
átt kost á að eiga íslenzkt safn af
þess konar tegundum úr fjöllum, hól-
um, hverum, giljum eða hvaðan sem
væri að finna, þá bið ég hér með alla
vinsamlegast. sem geta liðsinnt mér
i þessu efni, að þeir sendi mér helzt
tvennt af hverri tegund í sterkum
umbúðum hingað til Reykjavíkur og
skrifi með h’ærju, úr hvaða stað
það sé.“
Það var á fleirum sviðum en þessu,
sem Sverrir hafði áhuga. í Þjóðólfi
10. tbl. 1870 birtist eftirfai'andi aug-
lýsing, sem ef til vill er visir að fyrsta
iðnskólanum.
Augiýsing.
Þar eð ég hefi verið beðinn af
nokkrum bæjarbúum að leiðbeina
nokkuð í „teikningu" eða uppdrátt-
arlist, og ég veit, hvaða gagn að
allir menn hafa af að kunna það,
eins búandi menn sem lærðir og leik
menn, því hvað sem á að gjöra að
smíðum og byggingum, og ég vil
segja, að í flestri vinnu, þá verði ætið
léttara að framkvæma verkið eftir
gjörðum uppdrætti af beztu tilhugun
á hugsuninni, og þannig getur sá, er
þetta kann, látið hvern smið gjöra
með nákvæmni það, er hann vill
gjöra láta.
Eg leyfi mér því að gefa mönnum
eftirleiðis kost á, að sýna aðferð í
þessari list, og ef svo margir gefa sig
fram, er vilja iæra þetta, að mér þyki
tiltækilegt að byrjað yrði í vetur,
veiður samstundis gjörð nákvæm á-
kvörðun um alla tilhugun kennslunn
ar.
Reykjavik, 27. des. 1869
Sverrir Runólfsson.
(Þjóðólfur 10. tbl. 1870.)
í Tímanum arið 1873 er þess getið,
að Bazar og tombóla handiðnaðar
manna verði haldin. Ágóðanum af fyr-
irtæki þessu atti að verja til sunnu-
dagaskóla fyrir handiðnaðarmenn í
Reykjavík. Efstur á blaði í sambandi
við þessa hugmynd var Sverrir Run
ólfsson. Er. hvort þetta áform hefur
komizt í framkvæmd eða ekki, er mér
ekki kunnugt um.
Sverrir Runólfsson mun hafa verið
snjall og góður glímumaður og áhuga
samur um framgang glímunnar. Lét
hann þau mál mjög mikið til sín taka.
Hann stofnaði árið 1873 fyrsta glímu-
félagið, sem sögur fara af, að stofn-
að hafi verið í Reykjavík. En Skot-
félagið mun hafa verið stofnað í
Reykjavík 2. júní 1867. — Hann hafði
áður efnt til glímuleikja bæði 1871
og 1872. í Þjóð'clfi er svo sagt frá
seinni glímunni, sem haldin var 12.—
14. marz. „Þennan fund sóttu, til að
glima, bæði lærðir menn og ólærðir
úr ýmsum héruðum landsins, fyrir
utan fjölda áhorfenda. Glíman fór
fram með list og reglu og urðu mest-
ir og jafnir taldir tveir menn, stúdent
í guðfræði Björn Þorláksson frá
Skútustöðum í Þingeyjarsýslu (siðar
prestur á Dvergasteini) og yngismað-
ur Þórður Jónsson frá Hlíðarhúsum
við Reykjavík“,
Þegar hér var komið málum, mun
Sverrir hafa komið til hugar að
stofna reglulegt glímufélag. Hann
sendi því út boðsbréf í því skyni, sem
prentað er í Göngu-Hrólfi (27. marz
1873).
Glímufélag
Inn 26. d. febr.-mánaðar 1873 lét
Sverrir steinhöggvari Runólfsson í
Reykjavík útganga svolátandi
Boðsbréf
Veraldarsagan segir oss, að 776 ár-
um f. Kr. fæð. hafi Grikkir stofnaö
ýmisleg félög og leika, og söfnuðust
þá saman af öllu Grikklandi 4. hvert
ár; voru inir olympsku leikar, er
haldnir voiu á Olymps-velli í Elishér-
aði, þeir nafnkenndustu. Frá þeim
tíma höfðu menn skl'á yfir nöfn
þeirra, er sigurinn unnu í leikum
þessum. Þar þreyttu menn þrenns
konar skeið: Kauphlaup, kapj'ir>oiðf./!,
kappakstur; þar ;vai leikið l'.ring u-
kast, glíma hnefaleikr, hljóðpipu-
leikr, hörpuslattr og síðar trúð.'.eikar
og ýms snilldarverk. Þeir, sem sigr-
inn unnu, fengu pálmviðargrein að
verðlaunum og var hringr settr á höf-
uð þeim úr olíuviðargreinum. Þeir
voru víðfrægð?r um endilangt Grikk-
land; skáldin ortu lofkvæði um þá,
sem aldrei fyrnast; og þó þeir hefðu
unnið ágætan sigr i orustu, þá befðu
þeir ekki getað orðið frægari meðal
landa sinna Þessir fjölmennu fundir
gjörðu það að verkum, að Grikkir
kynntust betr hvorir öðrum, og vissu
gjörla hvað vísindum og iþróttum
leið i hverju nyggðarlagi þar í landi.
Fornsögurnar sýna sömuleiðis, að
íslendingai hafa haft líkar æfingar
á ýmsa vegu, bæði knattleik, glímu,
hesta-at, sund og fleira.
Hér er nú byrjað á ýmsu ai þessu,
t. d. sönglistinni, glímum, sundi, sigl-
ingum, skíðaferð, skautaferð o. fl.,
sem líkist nokkuð inu fyrrsagða; og
þótt sé nokkuð sundurlaust enn, þá
mætti sameina það að mestu eða
öllu leyti, og til þess að lífga það, ætti
vel við, að vér söfnuðum saman frí-
viljugum gjöfum fyrir glímufélag
vort, til þess að geta á tilteknum dög-
um látið þar til valda 3 manna nefnd,
1 úr lærðra manna flokki, 1 úr iðn-
aðarmanna flokki, 1 úr bænda flokki,
heiðra þá, sem sigruðu með lipurð og
dugnaði í glímunni. Þessleiðis prem-
íur eða heiðursmerki ættu ag vera
frá 5 til fleiri, til þess að sem flestir,
er líktust þeim beztu, gætu orðið hlut-
takandi í sigrinum. Og ætti að brúka
sem minnst af höfuðstól samskotanna
til þess, heldr láta gera ýmsa hluti,
sem kvenfólk og karlmenn gætu gjör^
sem heiðursgjafir handa þeim vinn-
andi eftir fyrirlagi nefndarinnar, sem
auglýsti árlega í sínu registri og í
blöðunum þá vinnandi menn, sem
glímdu.
Reykjavfk, 26. febiúar 1873.
Sverrir Runólfsson.
Samkvæmt þessu bréfi héldu nokkr-
ir menn fund með sér 2. marz 1873
í þessu máli; var þar valin 3 manna,
nefnd til að semja frumvarp til laga
fyrir félagið. Þar næst var fundur
haldinn 11. marz, og ræddu menn þar
og samþykktu að mestu leyti lög fé-
lagsins; voru þá alls í félagið komn-
ir 34 menn. Var þar valin stjórn fé-
lagsins. Formaður var kosinn Sverrir
Runólfsson steinhöggvari, skrifari
Jón Ólafsson ritstjóri og féhirðir Jón-
as Helgason klénsmiður. Varastjórn
félagsins var skipuð þessum mönnum:'
formaður Sigfús Eymundsson Ijós-
myndari, skrifari Eiríkur Briem
cand. theol. og féhirðir Páll Eyjólfs-
son gullsmiður.
_ í glímudómnefnd voru kosnir Jón
Árnason inspektor, Lárus Halldórsson
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
519