Tíminn Sunnudagsblað - 08.09.1963, Side 7

hendi við nokkurn mann, sem minn
sannkristinn náungi hefur trúað mér
fyrir“.
Guðmudur goddi gerði sig þá lík-
legan tU þess að skera beitu úr byrði
Eiríks, en hann brá hart við, varpaði
frá sér hákarlinum og sveif á stiga-
manninn. Tókst honum að hefja
hann upp á öxl sér og fleygja honum
í ál á fjörunum.
„Hér Skalt þú nú drekkjast og
deyðast eins og hann Faraó í hafinu
rauða“. sagði Eiríkur byrstum rómi.
Axlaði hann síðan byrði sína á með-
an Guðmundur skreiddist upp úr áln
um og hélt áfram ferð sinni.
Til öllu meiri tíðinda dró, er þeir
hittust á förnum vegi eftir að' Eirík
ur hafði tælt Guðrúnu á hálar braut-
ir. Það gerðist í Kollafirði á Strönd-
um. Var nú hvort tveggja, að Guð-
mundur vildi hefna gamalla ófara og
hafa bætur af Eiríki í ráðspjöll dótt-
ur sinnar. Hafði hann þegar uppi til-
kall sitt, en Eiríkur lét þess engan
kost, að hann miðlaði honum neinu
í bætur.
„Ekki verður nú af því, hjartans
lífið. að ég tvíborgi sama hlutinn",
sagði hann af venjulegri stillingu.
„Ég lét hana fá silkiklút og hangikets
krof, og það var nóg“.
En Guðmundur goddi var bráðlynd
ur og ófyrirleitinn og hugðist láta
hendur skipta, svo sem honum var
gjarnt til, úr því að mannorðsspillir-
inn vildi ekki ganga til samninga við
hann. Þreif hann til poka, sem Eirík-
ur bar og ætlaði að svipta honum af
honum. Við þetta þykknaði skyndi-
lega í Eirlki. Hann lét pokann falla
og snerist gegn Godda. Tókust svipt-
ingar miklar, og var ekki ólíkt á kom
ið með þeim, því að þeir voru nálega
jafnaldrar og Guðmundur harðfengur
og vel ag manni. Þó lauk svo, að
Eiríkur hafði Guðmund undir. Sett-
ist hann þá á hann ofan, tók stein og
rak upp í hann. Þótti honum ekki
sigur sinn fullur, fyrr en steinninn
skrapp inn fyrir tanngarðinn, er þó
mátti illa verða, því að ginið varð
vart glennt svo mikið. Þegar Eiríkur
hafði keflað Guðmund með þessum
hætti, lét hann kauða standa upp og
sagði um leið, állhróðugur:
„Svona er nú farið með nautin,
þegar búið er að drepa þau“.
Og með því að Eiríkur átti ekki
frekari erindi vis Guðmund, snaraði
hann pokanum á bak sér og hélt
leiðar sinnar eins og ekkert hefði í
skorizt. En af Guðmundi er það að
segja, að hann baslaði lengi við að
ná steininum út úr sér, en tókst það
ekki sem varla var von. Staulaðist
hann um síðir til bæia, hitti þar fólk
og benti upp í sig. Tókst honum að
lokum að gera mönnum skiljanlegt,
hvernig hann var le'kinn, og voru
þá heitir bakstrar settir vifí kjálkana
og hvofturinn- síðan glenntur upp
með tréfleygum, unz steinninn náð-
ist um síðir. En sagan af samfundum
þeirra Eiríks og Guðmundar godda í
Kollafirði varð á skammri stundu
landsfleyg, því að báðir voru menn-
irnir allkunnir vítt um héruð. Þótti
mörgum Eiríkur hafa leikig andstæð-
ing sinn allhart og mjóu munað, að
hann yrði mannsbani með þe'ssu til-
tæki. En ófáir unntu Guðmundi kár-
ínunnar, því að hann átti fárra manna
hylli.
V.
Eiríkur var að því leyti betur sett-
ur en aðrir farandmenn á hans dög-
um, að hánn átti eignir. Við dauða
föður síns hafði hann erft hálft Stóra-
Fjarð'arhorn. Ekki mun honum hafa
nýtzt vel þessi eign sín, enda var
honum ósýnt um fjármál og annað
veraldarvés. En héraðshöfðingjar sáu
ofsjónum yfir eign Eiríks og þótti með
ódæmum, að hann skyldi vera jarð-
eigandi. Þrátt fyrir vanhyggindin var
jarðarskákin ekki Eiríki laus í hendi,
því að ekki þarf að efa, að leitað
hefur verið eftir kaupum á henni
með ýmsum ráðum. Stóð svo lengi
fram eftir ævi hans, að hann lét ekki
fleka af sér erfðagóss sitt. Loks kom
þó þar fyrir atbeina Jóns hreppstjóra
Jónssonar í Snartartungu, aðsjáls
efnabónda, og Jóns sýslumanns á Mel-
um, að Eiríkur dróst á að gefa Brodda
neshreppi hálflenduna og stofna þar
af sjóð, legat Eiríks Ólsen, til styrkt
ar þændum í sveitinni. Þetta var fínt
nafn, og sennilega hefur fordildin
valdið því, að Eiríkur gaf kost á
þessu. Hafði hann fordæmi virðulegt
manns, þar sem var Einar I Kollafjarð
arnesi, er gaf jörg til styrktar þeim,
er misstu pening sinn voveiflega. —
Vatt sýslumaður að því bráðan bug
að skrá gjafabréfið og vottfesta gjöf-
ina, en lét þó fvlgja það ákvæði, að
Eiríkur nyti arðs af eigninni á með-
an hann lifði.
Þetta gerðist árið 1834. Þá var Ei-
ríkur kominn hátt á sextugsaldur og
mjög farinn að gangast fyrir, svo að
hann orkað'i ekki lengur þeim burð'i,
sem hann hafði stundag lengst af æv-
inni. Þyngdist þá hagur hans og það
þeim mun fremur, að eftir gjöfina
gekk honum ærið treglega að ná jarð-
arafgjaldinu, þrátt fyrir ákvæði gjafa
bréfsins. Var hann þá algerlega kom-
inn á vergang, og fannst séðum fjár-
mönnum honum mega flakkið vel
endast til uppihalds. Það rak því
brátt að því, ag Eiríkur iðraðist gjaf-
ar sinnar.
Eftir þetta tók að anda köldu frá
honum til Jóns sýslumanns og
kenndi þess bæði í kveðskap lians og
ýmsum tilsvörum. Sýslumaður var
meiri búhöldur og fésýslumaður en
skartmenni, og tók E;ríkur að hafa
það' í skimpingum, honum til niðrun-
ar, hve óhöfðinglega hann var bú-
inn. Er enn í minnum ein staka Ei-
ríks, sem ag þessu lýtur:
Melagrindin mikið stór
á mórauðum sokkagörmum,
herra sýslumaður vor
hér um aldir alda.
Þótt bágur væri kveðskapurinn,
sakaði það ekki. Visur Eiríks flugu
um allar byggðir.
Svo virðist sem sýslumað'ur hafi um
þessar mundir farið ag amast við því,
að Eiríkur hefði langar setur á heim-
ili hans, og jafnvel þau hjónin bæði.
En við það hljóp stríðni I karl, sem
undir nið'ri hefur ef til vill skynjað,
að hann kynni ag hafa unnið fyrir
bita og sopa á Melum meg ferðum
sínum og burði fyrr á árum. Kunni
hann að haga orðum sínum svo við
sýslumann, að frásagnarvert þótti. —
Það hefur líklega ekki verið meg öllu
án kuldaglotts hermt frá orðaskipt-
um, sem áttu að hafa farig fram á
Melum einn morgun, er Eiríkur hafði
matazt þar.
„Ætlarðu ekki bráðum af stað, Ei-
rikur sæll?“ spurði sýslumaður.
„Ó-nei“, svaraði Eiríkur. „Konan
þín vill jafnt og andskotinn, að' ég
fari á undan miðdegismatnum“.
Slík orðaskipti hafa verið gómsæt
mörgum þeim, sem litu öfundaraug-
um til Melaauðsins og þótti kannski
á stundum hart að gengið um ýmis
gjöld.
Á þessum árum hafði Eiríkur tekið
það í sig að vilja ekki vera til altar-
(is, er þá var þó enn mikill siður,
enda talið, að þeir ættu yfir sér sál-
arvoða, er það vanræktu. Þegar Ei-
ríkur var spurður, hverju það gegndi,
ag hann þægi ekki náðarmeðulin,
svaraði hann:
„Það er ekki til nokkurs skapaðs
hlutar fyrir mig, því að eitraður högg
ormur liggur um hjartag á mér síðan
hreppstjórinn og sýslumaðurinn tóku
af mér umráð eigna minna“.
Menn áttu að ganga sáttir vig alla
að náðarborðinu, og Eiríki hefur
væntanlega fundizt, að hann gæti
ekkj fyrirgefið þeim, sem sviptu
hann Stóra-Fjarðarhorni.
Nokkrar ráðagerðir hafði Eiríkur
líka uppi um það að ógilda gjafabréf-
ið. Lét hann það einkum uppi, þegar
hann stóð í kvonbænum, því að hann
vænti þess, að jarðeignin freistaði
hygginna kvenna. En hvort tveggja
var, að konur voru ekki ginnkeyptar
fyrir Eiríki, þótt hálflendan fylgdi
með, og andbrekkis fyrir förumann að
etja kappi vig yfirvöld héraðsins. —
Þess vegna sat við það, sem orðið
var.
VI.
Einhvern tíma fyrri hluta árs 1838
var Eiríkur á ferð í Bitru. Lagðist
Framhald á 731. síðu.
TlMiNN - SUNNUDAGSBLAÐ
727