Tíminn Sunnudagsblað - 08.09.1963, Blaðsíða 16

SUÐURSKAUTS-
FERÐIR SCOTTS
nmnuv ■—i—iwnr mrr'
III.
í JÚNÍ 1910 lagði hinn nýi leiðang-
ur Scotts af staff á skipinu „Terra
Nova“, sem upDrunalega var hval-
veiðiskip, en hafði verið útbúiff sér-
staklega fyrir siglingar í íshafi. Scott
fór ekki sjálfur með skipinu frá Eng-
landi, heldur kom á eftir því með
póstskipi til Höfffaborgar í Afríku.
Þar sté hann um borð í „Terra Nova“
og sigldi síðan til Melbourne í Ástra-
líu. í Ástralíu beið hans skeyti, sem
hafffi mikla þýðingu fyrir allt það,
sem á eftir fór. Þetta var stutt og
laggott skeyti, enda var sá, sem sendi
það, ekki vanur að eyða mörgum orð-
um fram yfir það, sem nauffsynlegt
var. Skeytiff var frá hinum fræga,
norska landkönnuði, Roald Amund-
sen, dagselt á Madeira og hljóðaði
svo: „Ég ætla suður. Amundsen". —
Það var unnt aff gera sér nokkuð í
hugarlund, hvaða tilfinningar hafa
bærzt i brjósti Scotts, þegar hann las
þessi orð. Meff þeim var hafinn nýr
þáttur í sögu suffurskautsleiðangra —
kapphlaupið um að verða fyrstur á
pólinn. En Scott hafði forskot, þvi
ag Amundsen var enn í Norður-At-
landshafi — lanat á eftir.
í lok nóvember sigldi Scott frá
Nýja-Sjálandi, skipið yfirhlaðiff birgg
um, útbúnaði og. smáhestum. Suður
af Nýja-Sjálandi lentu þeir í miklu
stormviðri. Um tíma leit helzt út fyrir,
ag skipig færist, en þaff slapp þó með
skemmdir. 9. desember komu þeir
auga á lagísinn. Það hafði tekið þá
fjóra daga í fyrri leiðangrinum að
komast í gegnum hann, en nú tók
þaff tuttugu daga, og skipiff var oft
teppt í ísnum, komst hvorki aftur á
bak né áfram. Það var ekki fyrr en
4. janúar. að þeir settu skipiff fast
og stigu upp á ísinn. Þennan stað
kölluðu þeir „The Skuary“. Innan
hálfs mánaðar höfðu þeir komiff sér
þar upp bækistöð. Smáhestarnir ollu
erfiðleikum frá fyrstu stundu. Þeir
voru miður sín eftir hina löngu sjó-
ferð, og það leiff rúmur hálfur mán-
uður áður en unnt var ag leggja upp
á Suðurskautslandið td þess aff byggja
birgðastöðvar
„Terra Nova“ fór meg flokk manna
til „Lands Eðvarffs VII.“ Þegar skip-
iff var að þrengja sér inn í Hvalfjörð,
sem skerst inn í sjálfan „ísbakkann
mikla", sáu þeir „Fram“, skip Amund-
sens, þar sem það var frosið inn í
ísinn, en sjálfir höfðu leiffangurs-
mennirnir frá „Fram“ komið sér fyr-
ir á ísnum. Þarna voru þeir nær 100
kílómetrum r.ær sjálfu suðurskaut-
inu, en flokkur Scotts við „The Sku-
ary“, og þaff sem meira var: Þeir voru
á sjálfum isbakkanum og þurftu ekki
að horfast í augu við hætturnar, sem
voru umhverfis bækistög Scotts. Hins
vegar var lardig milli bækistöðvar
Amundsens og suðurskautsins algjör-
lega ókannað En Amundsen hafffi
100 hunda og menn, sem kunnu að
fara með þá Þessi tíffindi bárust auð-
vitað til bækistöðva Scotts og vöktu
mikla gremju, en hugur Scotts var
rólegur: „Það er aðeins eitt, sem
kemst að i huga mínum. Aðalatrið'ið
og hiff vitur’.egasta er ag halda áfram
alveg eins og þetta hefi aldrei átt sér
stað (aff Amundsen var nær mark-
inu). Við hö’.dum áfram og gerum
okkar bezta fyrir heiður lands okk-
ar æðrulaust og án ótta . . . Mér datt
aldrei í hug, að hann gæti komig svo
mörgum hundum heilu og höldnu upp
á ísinn. Ferðaáætlun hans meff þá
fyrir sleðunum virðist góff. En það,
sem mestu máli skiptir, er það, að
hann getur lagt af stað snemma á
árstíðinni — r.okkuð sem er ógerlegt
meg smáhesta fyrir sleðunum". —
Þarna Iiggur hundurinn grafinn: Am-
undsen gat lrgt af stað fyrr, hann
átti styttra að fara, og Scott hlýtur
ag hafa vicað' það meff sjálfum sér,
að hann gat líka farig hraðar. — Scott
mætti hverjum erfiðleikunum á fætur
öðrum: Lagísinn, sem hann hafði
reiknað með' ag fara yfir umhverfis
eldfjallið Erebus, leysti, alls konar
minni háttar vandræffi steðjuð'u að,
og smáhescarnir brugðust enn vonum
hans.
Ferð'aáætlun Scotts var í þremur
liðum og byggðist á vélsleðunum,
hundunúm og smáhestunum. Smáhest-
ana átti að noia síðast -r- á snæauffn-
um ísbakkans. Þegar yfir hann var
komið, áttu mennirnir sjálfir að ann-
ast drátt sleðanna — á Beardmore-
jöklinum og násléttunni umhverfis
suðurskautið Þeir áttu ag draga sleð
SÍÐARI HLUTI
Ljósmyndarl leiðangurs Scotts tekur mynd af eldfjalli I 25 km, fjarlægð. Takið
eftir þykkum skinnvettlingum hans.
736
T f M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ