Tíminn Sunnudagsblað - 08.09.1963, Qupperneq 11

oft er skotið,
engum þó til meins.
Fljúga tappar,
fljúga tappar
flöskum stundum úr.
Vatn um vinar tennur
vel þar stundum renn- r
Döggvar andinn,
döggvar andinn
drýgir veigaskúr.
Sveinn i kampinn,
Sveinn i kampinn
sífellt brosir þá,
handbókinni hampar,
í hendi flaskan glampar.
Gleði prýðist,
gleði prýðist
gráhærð öldungsbrá.
Eitthvað tók Sveinn þessu ekki
vel í fyrstu, en Thomsen sagði þá
við hann, að skemmtun sem þessi
rýrði engan mann og henni yrði aö
taka með gleðskap, og jafnaði
Sveinn sig þá fljótlega. Og svona
var öll þessi för, söngur og kátína.
En ekkert áfengi var með í ferð-
inni, það vildi Thomsen ekki.
Árið 1907, konungskomuárið, var
námstími minn hjá Thomsen úti,
og þá fór ég í vegavinnu austur
að Þingvöllum. Ég vann þar með
Árna Zakaríassyni við að brúa Pen-
ingagjána Þá rak Sigmundur á
Brúsastöðum hótel á Þingvöllum,
og daginn sem konungur kom aust
ur fór ég í vinnu í Valhöll til hans.
Ég var þar allan daginn við að hita
vatn í kaffi. Vatnið var hitað í 60
potta dunki og undir honum var
kynnt með smiðju, sem þurfti að
stíga. Fyrir þetta dagsverk fékk
ég 30 krónur; það var eins og 10
daga kaup í vegavinnunni.
Síðan var ég áfram í vegavinnu,
bæði við Þingvelli og niðri við
Eyrarbakka, og um skeið var ég í
vinnu norður á Siglufirði. Þangað
kom ég 28. maí að vori í þreifandi
byl, og hann stytti ekki upp í viku.
Þá var ég um skeið í símavinnu og
kom einnig við bryggjusmiði. Þegar
vatnsveitan í Reykjavík var lögð,
var ég við það verk. Ég man, að við
byrjuðum að grafa á sumardaginn
fyrsta, því að danski verkfræðing-
urinn, sem stýrði verkinu, lét okk-
ur alla hafa fjórar krónur hvern
um kvöldið til að gera okkur daga-
mun. Síðar, þegar farið var að
leggja rörin, var ég blýmaður. Það
starf var fólgið í því, að hafa eftir-
lit með blýinu, sem haft var í rör-
in. Blýið mátti hvorki verða of kalt
né of heitt. Og ég varð að rækja
þetta starf vel, því að hefði svo
farið, að blýið hefði orðið of kalt,
dæmdist á mig að borga kaupið
þann tíma, sem tæki að hita blýið
aftur. Danski verkfræðingurinn
var afar strangur með það að hver
gerði sitt. Eitt sinn þegar nokkrir
menn voru að bera þung ror, ætl-
aði ég að fara til og létta undir
með þeim, en þá kallaði Daninn;
„Hugsa þú um þitt“. Hann var
strangur og nákvæmur, Daninn.
Einu sinni voru menn að lyfta ,
upp röri, og einn þeirra beygði sig
niður að því, svo að sitjandinn nam
við jörð. Þá kom karl askvaðandi
að manninum og skipaði honum
heim, því að hann sæti í vinnunni.
Þetta fannst okkur hinum ganga
fulllangt og við fórum allir heim
og sögðumst ekki koma aftur fyrr
en þessi maður væri tekinn í vinn-
una aftur. Það varð eftir tvo daga.
og Daninn sýndi okkur meiri virð-
ingu á eftir. Um haustið var svo
vatninu hleypt á, og vatnið tekið
úr Elliðaánum til drykkjar. Það
þótti mikil framför frá því sem
áður var, og menn skeyttu því
engu þó að stundum flytu hornsíli
með út um kranann.
En þegar ég var búinn að vera
alllengi í vatnsveitunni, var það
einn sunnudag, að kunningi minn
einn, Benedikt frá Reyni, Bensi á
Reyni sem kallaður var, biður mig
að koma með sér á báti til að sækja
fisk í togara. Báturinn var ■ekki
vel góður, vantaði í hann annað
stefnið, en með því að hafa ballest
í honum að framan kom það ekki
Framhald af 727. siðu.
hann þá sjúkur á Þórustöðum hjá
Bjarna bónda Bjarnasyni. Mein það,
sem þjáði hann, var æxli á hálsi, og
töldu menn, að hann hefði fengig það
undan snærunum, sem hann bar byrð
ar sínar í. Þess er ekki getið, hvort
Eiríki var leitað lækninga, en senni-
lega hefur legan orðið' alllöng. Jón
hreppstjóri í Snartartungu fór á stúf
ana og reið að Broddanesi til þess að
reyna að koma honum þar fyrir og
létu Broddaneshjónin til leiðast fyr-
ir þrábeiðni Jóns. En um þetta leyti
andaðist Eiríkur, og verður ekki séð,
hvort hann hefur nokkurn tíma ver-
ið fluttur að Broddanesi, og er það
jafnvel ólíklegra. Allir drógu andann
léttari, þegar þessi burðarjálkur geisp
aði golunni. En hálfhlálegt er, að
presturinn hefur ekki einu sinni hirt
um að geta andláts hans og útfarar í
prestsþjónustubók sinni. Þag var þó
ekki á hverju strái maður, sem hafði
gefið Broddaneshreppi hálfa jörð.
Enginn var þó fegnari andláti Ei-
ríks en Jón í Snartartungu. Það hafð'i
jaðrað við, að hann fórnaði hrepp-
stjóraembættinu vegna Eiríks, og
einkum hafði Broddanesferðin geng-
ið nærri honum:
að sök. Við fórum og fengum tvær
körfur af fiski, og þegar í land
kom sagði Bensi, að ég yrði að
hafa aðra körfuna. Þá kostaði karf
an af fiski 35 aura í ensku togurun-
um, en 85 aura af smálúðu. „Hver
ósköpin á ég að gera við allan þenn
an fisk?“, segi ég. „Selja hann“, seg
ir Bensi, „ég skal lána þér reizlu“.
Ég fór svo og seldi fiskinn og fékk
23 krónur fyrir hann, en í blýinu
hafði ég ekki nema. 21 krónu á
viku. Ég fór ekki meira í vatnsveit-
una, keypti mér skektu daginn eft-
ir og stundaði fisksölu í mörg ár.
Fisksöluna stundaði ég allt þar
til að útvarpsstöðin var reist. Þá
fór ég að vinna suður á Vatnsenda-
hæð. Ég var alltaf þar, sem orrust-
irnar voru. En þá fann ég fljót-
lega, að ég var -farinn að verða of
breyttur og ég missti heilsuna í
átta ár.
Árið 1939 varð ég svo húsvörður
a Hótel Heklu. Þá bjó um 100
manns þar, allra handa lýður, sumt
ágætis fólk, en annað vandræða-
manneskjur. Það varð oft að sigla
milli skers og báru til að hafa frið
i húsinu. Ég var vanur að hafa
þann sið að slökkva ljósin yfir allt
húsið, ef ólætin gengu fram úr
hófi. Þrisvar kviknaði þar í. — 1
fyrsta skipti verð ég var viö brun-
Framhald á 742. siðu.
„Ég varð þá svo vesæll í þeirri
ferð, að' ég fékk mesta viðbjóð á
hreppstjóraverkum framvegis. Mér
gekk líka örðugt að koma á leið er-
indinu, og miklu létti drottinn af
þeim, sem áttu að sýsla með þann
mann, hefði hann lengi lifað. Það fá-
um við, eins og sérhvað annað, sem
hann gerir, aldrei fullþakkað“.
Þannig lauk ævi Eiríks Ólsens. En
um það bil er hann dó, var fegursti
sprotinn á ættarmeiði séra Ólafs
mehe, sem kom alla leig austan af
Völlum til þess að skióta rótum á
Vestfjörðum, að byrja vöxt sinn. f
Skógum í Þorskafirði hljóp um varpa
drengur á þriðja ári. Matthías Joch-
umsson var fimmti maður frá séra
Ólafi í Tröllatungu — hið ankanna-
lega luramenni frá Stóra-Fjarðar-
horni, sem ekki fékk ag bera nafn
haugbúans, var kalkvistur í þriðja lið
frá Tröllatungupresti.
Helztu heimildir: ísafold, Annáll
19. aldar, eftir séra Pétur Guð-
mundsson, Þjóðhættir og ævisög-
ur eftir Finn Jónsson á Kjörseyri,
sóknarmanntal og prestsþjónustu-
bók Tröllatungu, sýsluskjöl Stranda
sýslu, dómsskjöl Húnavatnssýslu,
Manntal 1816.
SAGNIR AF EIRIKI ÓLSEN -
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ
731