Tíminn Sunnudagsblað - 06.02.1966, Blaðsíða 16

Góði sýslungi!
Þakka ánægjulega kvöldstund á
liðnum vetri Þá bar á góma ýmis-
legt um systur Jóns Eiríkssonar kon
ferenzráðs, þær sem ólu aldur sinn
heima á ættarslóðum. Þessar línur
verða innlegg í þann orðabelg.
I Ævisögu Jóns Eiríkssonar, er
gefin út á 100. árstíð hans, segir
svo:
KRISTÍN, hana eignaðist merkis-
bóndi og þjóðhagur smiður í Öræf-
um, Þorlákur að nafni, á Hnappa-
völíum, Sigurðarsonar, líka þar,
Stefánssonar, átt- þa" 2 börn sam-
an, pilt og stúlku, sem bæði eru,
eins og foreldrarnir, önduð, þó pilt-
urinn kæmist af barnsaldri. Kristín
var einhver hin bezta yfirsetukona,
og í þeim fræðum yfirheyrð af Land
fys. sál. B. Pálssyni, naut hún þar-
eftir árlega þeirra aí konungi gefnu
peninga, sem helzta nærkona í
eystri Skaftafeilssýslu.“
Þarna er ekki drepið á, að Þor
láki blessuðum varð litið fram hjá
konu sinni og hlaut byltu á hjú-
skaparhellunni. Ég hef nú fundið,
hver var barnsmóðir hans. Hún hét
Kristín Ólafsdóttir. Veit, að þú berð
kennsl á ætterni hennar, er hún
kemur fram i dagsljósið, og væri
gaman að fá frá þér bevís þar um.
Sá þáttur, er snerti erfðamálin að
Þorláki látnum, varð heldur leiðin
legur kapítuli. En þó að lögum. Rétt-
leysi holubarnanna bitnaði á Guð
rúnu litlu Þorláksdóttur.
Víkjum aftur að Ævisogu Jóns
Eiríkssonar:
„Þórdís, hún varð tvígift: fyrri
maður hennar var Einar Brynjúlfsson,
bróðir Árna bónda á Smyrlabjörgum.
Bjuggu þau um hríð á Kálfafellsstað,
og áttu 2 börn, Einar sem mun vera
sálaður, og Eirík, sem fyrr bjó í
Borgarhöfn, en nú á Brunnum við
Kálfafell. Síðari maður Þórdísar varð
Sigurður Guttormsson, nú andaðrr,
og áttu barn saman, svo um sé
getið.“
Eiríkur bóndi á Brunnum, sonur
Þórdísar,- átti nokkur börn. Ég hef
orðið var við afkomendur hans, er
vaxið hafa úr grasi í Múlaþingi, vera
á hnotskóg í Þjóðskjalasafninu, leit
andi eftir sínum skaftfellska upp-
runa. Vel mega þeir una, að vera
komnir af þeim Skálafellshjónum,
Eiríki og Steinunni — ekki sízt, þeg
ar saman fer niðjatal frá Sigurði
ættfræðingi Magnússyni.
í Ævisögu Jóns konferenzráðs er
neðanmáls sagt frá söfnunarnáttúru
Sigurðar Magnússonar og lýkur frá-
sögninni á þennan veg:
Margt af þessu hafði Lrichsen sál
ugi útvegað honum og virti hann
iðule'ga bréfs með eigin hendi, sem
sýnir lítillæti hans og vinveitni, þótt
lítilmótlegur ætti í hlut, þegar gjöra
var um það, sem að fróðleik laut.“
Jón Eiríksson vissi mæta vel, hver
hann var, þessi sérkennilegi bóndi
á Mýrunum. Svo til á líkum aldri,
þremenningsfrændsemi þeirra milli,
bernskuslóðir beggja í nágrennd
sömu jökla.
Það hafa verið stórar stundir,
þegar Sigurður tók móti bréfum frá
prófessornum I Sóreyju. Vel þegin,
bréfin þau. En þau entust eigi mót-
takandanum til þess, að samtíðar
menn hans færu að líta upp til hans.
Þar sem hann var, þótti ”lítilmót
legur eiga í hlut“. Hvernig átti ann-
að að vera? Örfátækur kotkarl, sem
hljóp frá heyhirðingum á stopulum
góðviðrisdögum — smeygði sér inn
í kofana í Krákshúsum í Holtum
til þess að pára á pappír ættfræðileg
drög.
Hvað heldurðu, að þínir agætu
sveitungar mundu mælt hafa, ef þú
hefðir hagað þér þannig við fræði
mennskuna? Víst mundi varla ýkja-
mikill meiningarmunur í dægurdóm
um. þó að mikil vötn renni að ósi
um tveggja alda skeið og melgresið
heyi linnulausa baráttu við sandkóf
ið.
112
T f M I N N — SUNNUDAGSBt,AÐ