Tíminn Sunnudagsblað - 13.10.1968, Blaðsíða 10

Richard Beck:
Logndagur við hafið
Mildur sumars blundar blær,
blámi tanga vefur,
hægan djúpsins hjarta slær,
haf viS strendur sefur.
Út við sjónhring, björt og blá,
folika í heiSis lindum
fagurtyrnd og fríS á brá
fjöll í töframyndum.
HafiS seiSir, himinblátt,
hug á draumasfóðir,
fjöllin andann hefja hátt,
hjartans kveikja glóðir.
Rís af djúpi dýrðarsýn,
dögun roðuS iöndin,
mér viS innri augum skín
ódauðleikaströndin.
hann hugsar sér að hafi elskað
ham í æsku, löngu áður en aðrir
at'burðir tóku að gerast:
Þú haf'ðir engum Jósep
játað heit,
en Jósep þann ég einatt
fyrirleit,
er síðar þú svo fögur föstn-
uð varst,
og fegurst blóm mitt upp
af jörðu sieit.
Þetta kvæði er svo þrungið sam-
mannfegum viðhorfum og sannri
innJifun, að ætti að geta verdð
hverjum ljóðaunnanda hin kær-
komnasta lesning, hvaða skoðun
sem menn annars hafa á þessari
fornu sögu.
Og sáðan hefur sál mín
lofað þig,
er saman gengum draumsins
rósastig. —
Mér fannst ég ætti alit,
sem jörðin gaf,
og allar stjörnur skdmu
fyrir mdg.
SD2
Og ekki gleymic. skáldið Píla-
tusd. Honum er helgað eitt kvæði,
þar sem vel er lýst samvizkubiti
og sálairangist þessa löngu horfna
manrns, sem svo frægur hefur orð-
ið í mannkynssögunni. í hvert
skipti, sem dómsmorð er framið í
kristnum löndum, nefna menn
nafn ha»s „. • . og segja: Sjáið,/
svona fór hann Pílatus með
Krist!“ Og skáldið gengur á eintal
við frelsara sinn:
. . .Mig iangar tdi, er tungl-
ið færist ofar,
að tala við þig eios og
bróður m-inn .
Það geriir hanm iika í þessu
kvæði. Eí til vill ekki í fyllstu auð-
mýkt andans, en vafalaust í fyllri
einlægni.
Það yrði of langt mái, að gera
hér nánari girein fyrir einstökum
kvæðum, en þó má ekki gleymast
að geta kvæðisins, sem VBhjálmur
yrkir eftir Nordahl Grieg látinn.
Það kvæði ætti hver sá maður að
lesa, sem enn rekur minni til
heimstyrjaldarirw? air síðari:
Sjá, blóð þitt, Grieg, þitt
blóð, sem draup í gær:
mun byggja upp rnenn, sem
enginn dauði nær —
og þá mun fagna í frelsi
Noregs hjarta.
Ekki 1-eikur nokkur vafi á því,
að Viihjálmur frá Skáholti hefur
bæði notið þess og goldið áð vera
sonur Reykjavíkur. Hann kynntist
þess vegna fleiri hliðum á mann-
legu lífi, varð skyggnari á mann-
leg örlög og mannlega sál. En fyr-
ir vikið var hann líka í óheppilegu
návígi við freistingar heúnsin-s, og
sjálfsagt hafa þær oft leikið hann
grátt. Hann var víst ekki ókunn-
ugur þeim „rúningsgöngum gleð-
innar,“ sem Jón skáld frá Arnar-
vatni talar um. Þetta hefur án efa
háð honum sem skáldi. Hann hefði
getað ort meira og ort betur, ef
lifnaðarhættir hams hefðu verið
aðrir. Ég hef alltaf verið sannfæirð-
ur um það, að ævistarf hans, sem
skálds, er ekki í neinu samræmi
við meðfædda hæfileika hans.
Þetta er ekki sagt vegna persónu-
legra kynna af skáldinu, því að
þeim er ekki til að dreifa, heldur
af því, sem lesa má út úr ljóðun-
um sjálfum. Engin-n maður, sem
les ljóð Vilhjálms frá Skáholti. og
ber eitthveirt skyn á skáldska-p,
getur efazt um það, að þar fer
maður með skarpa og leiftramdi
skáldgáfu.
Vafalaust hefur honum sjálfum
verið það ljóst, að afköst hans
voru efcki í samræmi við hæfileika
hans. Jafn vísf er og hjtt, að hann
þráði það, eins og allir aðrir höf-
undar, að verk hans mætti lifa. í
hans seánustu ljóðabók, Blóð og
vín, sem kom ut sex ácum fyrir
daúða hans, segir hanm á einum
sta«:
Ég þráði að gefa ást og
lamdi ljóð,
sem lengra næði em snotur
dægurfluga.
Von Viltijálms mun sér ekki til
skammar verða. Ljóð hans mun-u
lifa, jatfnvel lengur en ma-rgt það,
sem náð hefur meiri almannahylli
nú um sinn. íslendingar hafa allt-
af verið langminnugdr á sérstæða
og stóra persómuleika. Á meðan
við höldum þeim eigin-leika, þairf
Vilhjálmur ftrá Skáholti ekki að
óttast Gleymsiku k&rlingu.
TlMINN - SUNNUDAGSBLAÐ