Tíminn Sunnudagsblað - 05.10.1969, Blaðsíða 5

í Afrífcu og Asíu, hirða þá ekki
svo mijög rnn landhelgislínu.
Strandgæzlan er bágborin, og þeir
draga vörpu sína, þar sem þeirn
þóknast. Þeir víla ekki fyrir sér að
vera að veiðum dag eftir dag í
atlra augsýn rétt fyrir framan fiski
þorpin og útróðrarverin íslenzku.
Þeir ráða ísleridinga á skip sín til
þessara veiða, ef þeim verður
tmanna vant eða þyfcjast þurfa ein-
tivern kunnugan á skip sitt, og sé
eitthvert ónæði í aðsigi, getur hugs
azt, að einhver í landi gefi þeim
Vísbendingu. Þeir fá þá í staðinn
að hirða ruslið, sem átti að fara
í sjóinn.
Það segir sig sjáift, að þessir
menn verða þungir á brúnina, ef
landsmenn ætla að ybbast við
þá. Þeir eru eklki upp á það komn-
ir að láta róðrarkarla á þessu út-
skeri fara að feila á sig sekt fyrir
annað eins lítiiræði og nota sér
fiskinn, þótt hann sé kominn inn
f þessa svonefndu landihelgi. Það
getur jafnvel verið við hæfi að
siða þá og sýna þeim í tvo heim
ana. ef þeir gerast djarfir of um.
f>að fannst áhöfninni á togara íum
Rovalist. Skipverjar sökktu báti,
sem kominn var að skipshiið, með
streng þeim, er botnvarpan var
dregin með, og hirtu ekki einu
sinni um að setja út bát né kasta
út bjarghring eða reyna á annan
hátt að bjarga mönnum úr s.jón-
um, fyrr en bjálp var að koma úr
landi — biðu við borðstokkinn og
horfðu á, lifclega svona tuttugu til
tuttugu og fimim minútur. Samt
björguðust þrír mannanna. En
jþrír drukiknuðu.
Um þessar mundir eru sjötíu ár
síðan þessi atburður gerðist. Hann
varð 10. október 1899.
☆
Ingimar Jóhannesson kennari er
nákomnastur þeim, sern þarna fór-
ust, allra þeirra manna. sem nú
eru á lífi. Hann missti þarna föð
ur sinn, og auk þess drukkoaði
móðurbróðir hans. Við báðum
hann að rekja nokkuð þessa dap-
urlegu atburði. sem honum eru i
barnsminni.
— Ég var sjö ára, þegar þetta
gerðist, segir Ingimar — við vor-
um þrjú systkinin, hin bæði vngri.
Og sveitin mín — það var Dýra-
fjörður.
Um þessar mundir var þar mik-
ið aE sniábýlum. Meun fengu að
byggja sér lítil grasbýli. áttu fá
—™———-—~———------------------
Ingimar Jóhannesson kennari
er sonur formannsins, sem Haimes
Hafsteiu féfck til þess að ferja
sig íit að euska togaranum Koyalást
haustið 1899. Þrír þeirra, sem í
þessari för voru, drukknuðu af
völdum landhclgisbrjótanna á
togaranum, jafnvel ekki ofsagt,
að þeir hafi drekkt þeim viljandi.
Eiiin þeirra var faðir Ingimars,
aunar móðurbróðir hans.
Hann var sjö ára, er þetta gerð
ist, og svstkini hans tvö voru yngri.
Enn stendur honum fyrir hugskots
sjónum, er hann var leiddur á
fund móður sinnar til þess að
heyra, hvað gerzt liafði. Hún iá
tárvot uppi í rúmi, og það bremid
ist inn í huga hans, að hún lá á
vinstri hiiðinni: „Nú átt þú eng-
an föður, nema guð“, sagði hún.
Hér er rætt við Ingimar um
þennan atburð og afleiðingar hans.
Það, sem um sjálfan atburðiim er
sagt, er að miklu leyti haft eftir
öðrum, eins og að líkum lætur,
og er bæði stuðzt við prenlaðar
lieimildir og munnlegar frásagn
ir, þótt í miima mæli sé. Frá eig-
in brjósli lýsir svo Ingimar Iífi
‘móðuv sinnar og uppeldisárum
sínum í Meira-Garði í Dýrafirði í
einar kindur, en stunduðu annars
mest sjómennsku. Foreldrar mín-
ir, Jóhannes Guðmundsson og Sol-
veig Þórðardóttir, bjuggu á einu
þessara grasbýla, Bessastöðuim.
Það er svona við miðjan fjörðinn,
á norðurströndinni. Faðir minn
stundaði sjómennsku á sumrin,
stýrimað'ur á skúturn, en fékkst
við smíðar á vetrum. Þau voru
efnalaus að ka'lla, en ég held ég
megi segja, að þau hafi komizt oá
vel af. Mýrar voru næsti bær ut-
an við Bessastaði, gamalt og gróið
stórbýli. og þar ..bjuggu Friðrik
hreppstjóri Bjarnason og Tngi-
björg Margrét Guðmundsdóttir.
afasystir Guðniundar Hagabns.
Nafn mitt var fengið frá húsfreyj-
unni þar — forliðunum skeytt
saman i Ingimar.
Rétt utan við Mýrar er Mýra
fell frammi við sjóinn, en bak við
það allmikið láglendi. Meðal bæja
þar er Meiri-Garður, og þar bjuggu
Kristján Ólafsson og móðurs.vstir
mín, Sigríður Þórðardóttir. Þar
hafði ég fæðzt. Sunnan fjarðar,
gengt Mýrafelli. er Haukadalsbót,
þar var aðalseglskipalegan á þess-
um árutn. Þá var niannmargt
Ingimar Jóhannesson
— nálægt fertugsaldri.
upphafi þessarar aldar. Maffur !
móffur hans drepinn í þjón- (
ustu landsins. Alþingi veitti henni [
fimmtíu krónur á ári í bælur, en !
þær áttu aS falla niður. jafnskiótt J
og hörnin hefðu verið fe>md. Hún \
fékk Iíka fimmt.u lianda hve’-ju !
barui fram á fermingarár. ASrir '
fengu ekki neánar bætur.
I
hverfi í Ilaukadal, hálfgildis þorp
Meðal atkvæðamanna þar vr
Matthías kaupmaður Ólafsson
seinna þingmaður Vestur-ísfirð
inga um sikeið.
— Voru ensku togararnir á'ein
ir við yfckur Dýrfirðinga?
— Já. þeir v^oru það. Matthia-
Ólafsson í Ilaukadal segir sv,i frá
í bók Valiýs Stefánssonar, Myndi-
,úr þjóðlííinu, að þetta hanst. sen:
við erurn að tala um, hafi varið
góður afli á Dýrafirði og maegii
bátar á sjó. En stæmur gestur
gerði sig heimakominn — kanuski
hafa þeir,-Stundum verið fleiri en
einn. í samtíðarheimild. blaðagrein
í Þjóðólfi, er þess getið. að togar
inn Rovalist frá Ilull hafi þráfaid
lega verið að veiðum í landhelgi
á Vestfjörðum þetta sumar eink-
um á Arnarfirði og Dýrafi,'ði Út
gerðarmaðurinn hét Georg Walton
og áttj heirna í Hull, 9kipstjórnni
Nil'son og hafði þá þegar fengið
á sig illt orð vegna aðfara sinna
á Faxaflóa og menn þar syðra sætl
álasi fyrh' mök sín við hann aé
sjá má í bl'öðum.
Nilson bafði þetta sumar eða
haust láíið nJála yfir þrjá stafi í
T I M I N N
SUNNUDAGSBLA®
773