Tíminn Sunnudagsblað - 05.10.1969, Blaðsíða 19

beindi allra augum út á sjóinn:
Merrimac fcominn.
Þetta skip vafcti ekki aðdáun sjó-
manna. Það var fimmtíu metra
langt, grátt og fclunnalegt, yfir-
byggingin Ijót og á henni þröng
op, þar sem fallbyssurnar tíu ráku
út fcjaftana. Á stefnimi, neðan við
sjiávarfiöt, voru gildir járnkólfar,
sem það gat rekið í gegn um súð
tréskipa. Upp úr lágum reyfcháfi
Vált reyfcur, en hvergi sást neinn
á fcvifci. Áhöfnin, 355 menn, hafð-
ist viS bak við stáibrynjuna. Sein-
fært var þetta akip. Það virtiist
drattast áfram með mestu erfiðis-
munum.
Korvettan Cumberland var næst
og hún varð lífca fyrsta bráðin.
Þótt stoot dyndu á ófreskjunni,
renndi hún beint á fcorvettuna og
rak hana á hol. Síðan dró hún
kólfana úr skipssúðinni, þokaðist
aftur á bafc og greiddi aðra atlögu.
Korvettan valt á hliðina og söfck
með allri áböfn. Næst kom röðin
að freigátunni Congress. Hún hafði
hörfað undan til þess að komast
á svo grunnt vatn, að Merrimac
kæmist ekfci að henni, en rennt á
grunn við þær tilraunir. Þá voru
fafflbyissurnar 'á Merrimac látnar
þrymja. Þegar þilfarið var orðið
þafcið föUnuim mönnum og særð-
um, var dreginn upp fáni á frei-
glátunni til merkis um uppgjöí.
Innan skamms logaði skipið stafna
á milli. Freigátan Minnesóta var
til Hamptön. Neðan sjávar var
hann þrjátíu og sjö metra langur
og tíu metra breiður. En upp úr
sjó stóð lítið annað en turn, sem
snúa mátti til, og á honum tvö göt
fyrir fallbyssuhlaup. Um reyk-
hiáfa og loftrásir var svo hagan-
lega búið, að lítið bar á þeim.
Áhöfnina skipuðu sjálifboðaiiðar,
þar á meðal noifckrir Svíar.
Þetta var fyrsti > kafbáturinn í
sögunni, og hann stefndi beint á
Merrimac. í návígi því, sem nú
hóf-st þegar, reyndi ófreskjan að
hæfa þessa sfcrítnu fleytu. En illa
gekk að koma lagi á Monitor. Mer-
rimac þurfti fimmtán mínútur til
þess að venda og Skjóta úr fall-
byssuan sínum, en Monitor snerist
næstum þvi eins og skoppara
kringla. Fallbyssustootin frá Moni-
tor bæfðu Merrimac í sjóiofcunum,
þar sem ófresfcjan var viðfcvæm-
ust. Þau gengu í gegn, og gatið
var svo stórt, að aka hefði mátt
hestvagni í gegn um það. Fjöru
tíu sfcotum var hleypt af, og þá
var viðureigninni lokið.
í upphafi trúðu flestir því, að
endalofcin gætu efcfci orðið nema á
einn veg: Monitor hlyti að lúta í
lægra haldi. En þegar reyknum
svifaði frá, var það þó Merrimac,
sem hélt undan, að því toominn að
söifcbva. Dvergurinn hafði sigrað
risann, mýflugan unnið á fílnum.
Orrustan við Hampton spurðist
fljótt um allar jarðir. Um Jón Ei-
rífcsson var meira talað en miljón-
ir annarra innflytjenda til samans.
Hann hafði borgið hinu nýja landi
sínu. Það var farið að smíða skip
í iíkingu við Monitor. Hersfcip úr
tré hurfu úr sögunni, öld hjóla
skipanna var liðin. Skip ósluðu
með skrúfur í skut yfir heimshöf-
in, og uppfinningamaðurinn var
heiðraður. Spádómur Eirífcs gamla
halta í hlöðunni hafði rætzt eftir
sextíu ár.
IV.
Meira en aldarfjórðungur var
liðinn frá orrustunni við Hampton.
Uppfinningamaðurinn átti allan
þann tíma heima í Strandstræti
36 — ein-lífismaður, sem um fátt
hirti annað en störf sín. Þau voru
hafði hann efcki lengur, því
að hann vilidi orðið gera flest sjáH
ur. Hann var maðurinn, sern öll
þjóðin tignaði, elskaði og nefndi
með mestri virðingu, en hann átti
engan trúnaðarvin. Nú var hann
orðinn áttatíu og firnm ára, hafði
dvali"t hálfa öd!d í Bandaríkjunum,
en þckkti þó landið efcfci né hafði
uiin 'það ferðazt. - Hann lifði
og hrmrðist í sínum eigin heimi
— í landi, sem hann átti einn. Það
hafði sömu landamœri og teikni-
borðið hans. Ellilasleiki steðjaði
að honum, í fimmtán ár liaíði
þjáð hann þvagteppa, sem hann
lét engan mann vita um, en varð
þess valdandi, að hann hætti að
fara að heiman og heimsæfcja
kunningja sína. Hann llokaði sig
inni, lét engan að sér fcomast og
rölti helzt út, síðla nætur.
Hann hóf vinnu í býtið á niorgn-
ana, hætti efcki fyrr en klufckan
ellefu á bvöldin og blistraði í sí-
fellu yfir teikningum sinum. Föt
hans voru larfar, sem því aðeins
héngu saman, að Anna bætti þau.
Gamli píanóstólinn, sem hann
hafði ævinlega setið á við teifcni-
borðið, var orðinn of iágur fyrir
þennan samansigna mann. Þess
vegna lagði hann plankastúf ofan
á setuna til þess að hækfca sig í
sætinu. Lítot og hann hafði einu
sinni orðið að standa á kassa til
þess að geta notað landmælinga-
tækin, varð hann nú að hafa eitt.-
hvað undir rassinum. Þegar hann
gerði hlé á vinnu sinni fcil þes.- að
hvíla sig eða hugsa sig um, lag'ist
hann endilangur á valhnotuborðið
sitt .Þá brást etoki, að hann tæki
plankastúfinn af stólnum >g iegði
hann á borðið, því að á honum
lét hann höfuðið hvila. En borð
ið var of stutt, þess vegna héngu
fæturnir út af. Taylor hafði orð
á þessu. En Jóni Eiríkssyni datt
efcki í hug að kaupa sér legubekk:
Hann lét lengja borðplötuna.
Hann var fuMur af elhórum.
Hann taMi breytta lífsbætti verða
sér tiil tjóns og trafala, )g trúði
því staðfastlega, að örlögin myndu
missa sjónar á honum og þyrma
lífi hans, ef öllu væri haldið í
sama horfi og verið hafði. Tekjur
hans námu miljónum dala á ári,
og hann gaf ógrynni fjár. Utan
um lykla sína vafði hann tuskum,
svo að þeir slitu efcfci vösunum.
Hann gældi við sjúfcdóm sinn,
hlynnti að hrumleifca sínum og
righélt í einveruna eins og ekki
vœru til aðrar lífverur.
Hann var uppfinningamaðurmn
miJfcli, sem sá sköpunarverk sín
fæðast í sífelu á teikniborðinu og
verða að lifandi veruleika i mörg-
uim löndum heims, en 1 afivél
lílkama síns gat hann ekfci fundið
upp nýja h'luti, þótt hinir gömiu
slitnuðu. Hann hirti efcfci lengur
um mennina né náttúruna, og
frægð hans og heiður var honurn
efcki heldur neins virði. ÖU blöð
veraldarinnar hlóðu á hann lofi,
þegar hann varð sjötíu og fiinm
ára og áttatíu og firnm ára. Gatan
fyrir neðan glugga hans var eitt
iðandi mannhaf. Menn komiu af
mörguim löndum og vildu færa
varnarlaus. Uppi í virkjunum var
stootið linnulaust úr faUbyssum á
Merrimac. Kúlurnar hrutu eins og í þjónustu hans, einkaritarinn Tay-
baunir af brynjunni mMu, En nú lor og írska ráðsfconan, Anna
var farið að fjara út, og þess vegna Kassidy. Hún var ramfcaþóisk, og
varð Merrimac að færa sig utar. handa henni hafði hann látið smíða
Nú átti að bíða morgunflóðsins. madonnualtari, sem stafck talsvert
Meðan þetta gerðist hafði bátur, í stúf við öll vél'aMfcöni'n, sem hann
sem iét úr höfn í New York, náð Káfði í fcring um sig. Teiknara
T í M I N N - SLINNUDAGSBLAÐ
787