Tíminn Sunnudagsblað - 20.06.1971, Qupperneq 8

kapta hvernig stæði á J.vf, sð
ann væri með glóðaiauga. Skapti
agðist haía rekið sig á kvöl Iið
ður, þegar iiann kom heim.
Lögregluþjónninn lét þetta gott
eita, en tók að segja Skapta írá
ví, að óaldarflokkur hefði lialdið
1 í skóginum undanfarið og rænt
erðamenn, sem um veginn hefðu
þurft að fara. Nú hefði hins vegar
brugðið svo við, að kvöldið fyrir
hefðu þeir hitt ofjarl eða ofjarla
sína, því þeir hefðu verið að smá-
tínast til læknisaðgerðar, og nokkr
: þeirra verið lagðir inn i spítala.
Væru sumir þeirra mjög illa farn-
og vart hugað líf. Skapla var
með öllu ókunnugt um þetta og
hafði ekkert um það heyrt, fyrr
en lögregluþjónninn sagði honum
frá því.
Lögreglan gerði ekkert í málinu.
Virtist hún una vel þeirri ráðn-
ingu. er óaldarflokkurinn liafði
hlotið, enda þótt það væri ekki
fyrir aðgerðir lögreglunnar sjálfr-
ar.
Andbýlingarnir.
í bókinni Strákar segir Ragnar
Ásgeirsson ráðunautur allnáið frá
veru sinni í Höfn, kynnum sínúm
við isienzka stúdenta, er þá dvöldu
þar. og frá samskiptum sínum við
ýmsa Dani. Segir hann bar frá
gamla linditrénu og þeirri venju
stúdenta. að festa á það gervihönd
og óska því til hamingju á afmæl-
isdeginum. Síðan segir hann:
..Eftirfarandi gamla sögu heyrði
ég, sem gerzt hafði á Garði, og
vegna þess, að hún er eftir góðum
heimildarmanni og að íslendingur
kemur þar við sögu, set ég hana
hér.
Þá bjó I. C. Hostrup, sem síðar
varð víðkunnur gamanleikjahöf-
undur. á Garði. En í herbergi beint
uppi víir herbergi hans bjó íslepd-
ingur, alldrykkfelldur og rammur
að afli. (Sögumaður Ragnars hefur
sennilega ekki vitað eða munað,
hver íslendingurinn var, en það
var Skapti Jósepsson. — J. Þ.)
Hostrup hafði þá samið leikritið
Andbýlingarnir, og það hnfði þá
verið leikið nýlega í fyrstu skipt-
in — og vakið mikinn fögnuð. Það
gerist á Garði, eins og kunnugt er,
og er í því gert gys að koparsmiði,
sem er látinn búa hinum megin
götunnar. En svo illa vildi til, að
í götunni andspænis bjó kopar-
smiður, sem var heldur einfaldur,
en hafði mikla krafta í kögglum.
Var honum svo talin trú um, að
glens leikritsins ætti við hann, og
því reiddist hann stórlega og hugði
á hefndir. Vildi hann nú launa
Iiostrup lambið gráa, greip töng
sína fyrir barefli og fer yfir á
Garð og spyr, hvar Hostrup eigi
heima. Hostrup var grannur og
væskill að kröftum og varð hon-
um ekki um sel, þegar hann opn-
aði hurðina á herbergi sínu og
koparsmiðurinn spyr, hvort „þetta
sé déskotans leikritaskáldið, sem
leyfi sér að draga dár að heiðar-
legu og saklausu fólki“. Hann átt-
ar sig þó og svarar: „Nei, hann
á ekkj heima hér — hann býr hér
beint uppi yi'ir*.
Rauk þá smiðurinn upp og óð
inn til íslendingsins og lagði til
hans, án þess að spyrja, hver hann
væri. Heyrði Hostrup nú rysking-
ar miklar og hávaða, fyrst í her-
berginu, en svo niður alla stiga.
Var það íslendingurinn, sem kast-
aði smiðnum á undan sér alla leið
niður og út fyrir dyr á Garði.
Langaði smiðinn ekki til að finna
„Hostrup" aftur. Þetta er sagt hér
eftir frásögn Ilelge Hostrups lýð-
háskólastjóra, en hann hafði það
eftir föður sínum, leikritaskáldinu.
sem var þakklátur íslendingnum
fyrir vikið*.
Fleiri sögur af þeim Lárusi og
Skapta hef ég heyrt, en þær eru
ekki mér í svo glöggu minni, að
ég sjái mér fært að rifja þær upp
eða endursegja, svo að rétt sé með
farið
Björn Skapti Jósefsson fæddist
að Ilnausum i Húnavatnssýslu 17.
júní 1839. Foreldrar hans voru
Jósef héraðslæknir Skaptason og
Anna Margrét Björnsdóttir, klaust-
urhaldara, Ólafssonar, á Þingeyr-
um, og er sú ætt komin af hinum
fornu Mýramönnum. Alsystkini
Jósefs læknis hétu Margrét, Einar
og Stefán, en hálfsystkini hans frá
móðurinni, sem giftist í annað
sinn, voru: Jórunn, er var síðasta
kona séra Einars í Vallanesi. Hjör-
leifssonar; Ólöf, kona Odds Guð-
mundssonar í Krossavík, og Skapti
Tímóteus, stórgáfaður efnLmaður,
er dó sviplega í Kaupmsnnahöfn.
Hann og Jónas Hallgrímsson voru
bræðrasynir, enda orkti Jónas
„Saknaðarljóð" eftir hann látinn.
Jósef læknir var Þingeyingur í
báðar ættir. í föðurætt var hann
tíundi liður frá Þorsteini Finnboga
syni, sýslumanni í Hafrafellstungu
f Öxarfirði, en móðurætt Jósefs
læknis var frá Stefáni Ólafssyni,
presti í Vallanesi, en niðjar hans
dreifðust um Austurland og Þing-
eyjarsýslu.
Skapti var elztur sj'stkina sinna
þeirra er upp komust sem voru:
Björn áður bóndi á Hnausum og
Magnús prestur, er báðir fóru til
Ameríku, og Guðrún, er gift var
Daníel Thorlaciusi í Stykkishólmi.
Skapti ólst upp hjá foreldrum
sínum og þótti þegar á unga aldri
afbragð flestra jafnaldra sinna að
öllu atgjörvi. Var það samhljóða
álit þeirra er þekktu hann ungan
að eigi hafi getið að líta fríðari
mann né föngulegri á velli. Hann
tamdi sér snemma ýmsar íþróttir
og aflraunir og munu fáir hafa
slaðið honum framar að afli og
fræknleik.
Sextán ára gamall fór hann í
latínuskóla í Reykjavík og útskrif-
aðist þaðan með góðrj einkunn ór-
ið 1861. Hann var mjög vinsæll í
skóla jafnt af nemum sem kenn-
urum er margir héldu tryggð við
hann allt til dauðadags.
Til háskólans í Kaupmannahöfn
sigldi hann sama ár og hann út-
skrifaðist og tók heimspekipróf
með fyrstu einkunn árið 1862.
Lagði síðan stund á lögfræðinám
um nokkur ár.
Árið 1867 gekk Skapti að eiga
heitmey sína, Sigríði, dóttur séra
Þorsteins Pálssonar á Hálsi og Val-
gerðar, dóttur séra Jóns Þorsteins-
sonar frá Reykjahlíð. Stóð brúð-
kaup þeirra í Kaupmannahöfn hjá
Jóni Sigurðssyni og konu hans,
sem jafnan reyndust honum sem
beztu foreldrar. — Við það tæki-
færi flutti skáldið Steingrímur
Thorsteinsson brúðhjónunum fag
urt kvæði.
Skapti tók aldrei próf í lögum.
Hugur hans snerist fyrst og fremst
að stjórnmálum og stóð frelsis-
barátta íslendinga þá sem hæst
undir forystu Jóns Sigurðssonar.
Enda fylkti Skapti sér undir merki
Jóns og tók þátt í þeirri baráttu
af alefli.
Árið 1872 kom hann heim lil
íslands og gerðist fyrst verzlunar-
maður á Grafarósi, en árið 18^4
var hann settur sýslumaður í Þing-
eyjarsýslu. En ári síðar fluttist
hann til Akureyrar og stofnaöi
blaðið Norðling. Þótti það blað
frjálslyndast allra þeirra blaða, er
£36
T í M I N N — SUNNUDAGSBLAÐ