Tíminn Sunnudagsblað - 30.04.1972, Síða 12

SIGURRÓS HJALMTÝSDÓTTIR A HÖRÐUBÓLI VAR VITUR
KONA, SEM VISSI, AÐ RÉTT ORÐ, SÖGÐ t RÉTTUM TÓN A
RÉTTRI STUND, RISTA DJOPT. „ÉG TEK EKKI LOFORÐ
AF ÞÉR”, SAGÐI HUN VIÐ FÓSTURSONINN A EFTIR-
MINNILEGUM DEGI, „EN ÞEGAR FREISTINGARNAR
MÆTA ÞÉR, VILTU ÞA HUGSA TIL MtN?”
Rætt við Ágúst Vigfússon, kennara.
Stundum heyrist þeirri skoöun
fleygt, að barnakennsla sé andlaust og
þrcytandi starf, sem geri alla þá, sem
þaö stunda. húmorlausa og leiðinlega.
Satt að segja er nú kenningin ekki trú-
leg, en sé svo, að hún hafi i sér fölginn
einhvern sannleikskjarna, þá er hann
faðir minn skyndilega úr sjúkdómi,
sem segja má, að verið hafi ætt-
gengur, heilablóðfalli. Það hefur
margt ættmenna minna dáið úr þeirri
veiki. Þá stóð móðir min ein uppi með
okkur bræðurna — bróður minn, sem
var tveggja ára, og mig, tæplega árs-
gamlan.
Eins og þá var háttað i þjóðfélaginu
var vitanlega ekki nokkur leið fyrir
hana að vinna fyrir okkur báðum. Þá
var það, að frændsystkin min þrjú tóku
að sér að borga með mér — svo ég færi
ekki á sveitina — og koma mér fyrir.
Ég man fátt frá fyrstu fimm til sex
árum ævinnar, en veit þó, að ég hef
verið i tveim til þrem stöðum þann
tima. En þegar ég var sex ára, var
A æskuheimili minu tiðkaðist ekki að
hafa um hönd vin né tóbak. Ég sá afar
sjaldan drukkinn mann á bernsku-
árum minum. Húsbóndinn, frændi
minn Flosi Jónsson, var stakur bind-
indismaður og hefur verið það alla tið.
Það var að visu litið talað um þessi
mál á heimilinu, en maður fann, að
fólkið hafði andúð á allri vinnautn, og
sú andúð hafði vissulega sin mótandi
áhrif á mig ungling.
Það var aðeins einn bóndi i sveitinni,
sem ég heyrði 'talað um, að væri
drykkjumaður. Var það Hildiþór á
Harrastöðum, bróðir Sigurrósar á
Hörðubóli. Hann sá ég stundum drukk-
inn og meira að segja ofurölvi. Liklega
hefur hann verið það, sem nú er kallað
,,Vinur minn! Sá er sterkast-
ur, sem þorir að standa einn”
Agúst Vigfússon, kennari i Kópavogi,
skemmtileg undantekning frá regl-
unni. En hann á i þvi sammerkt við
marga aðra, sem hnyttnir eru og bein-
skeyttir i svörum, að hann flikar litt
þeirri iprótt, og með öllu fráleitt, að
hann hæli sér af sliku eftir á.
Þó er nú ekki alveg fyrir það að
synja, að sum tilsvör hans hafi orðið
landfleyg, þótt fæstir hafi vitað, hver
höfundurinn var. Ef til vill gefst tæki-
færi til þess að vikja ofurlitið að þeim
hlutum, áður en feldur verður dreginn
yfirhöfuð ritvélarinnar að þessu sinni.
— Eiginlega veit ég nú ekki, hvað ég
á að byrja að segja þér, þvi það er svo
sem af ýmsu að taka, sagði Agúst vin-
gjarnlega. Og þó. Það er bezt ég byrji
á þvi, fyrst þú ert annað slagið að
minnast á þennan húmor, sem þú
heldur, að ég hafi, að ævi min byrjaði
ekki með neitt gamansömum hætti.
Þegar ég var tæplega ársgamall, dó
348
mér komið fyrir á bæ, sem heitir
Hörðuból og er i Miðdölum i Dala
sýslu. Húsmóðirin þar hét Sigur
rós Hjálmtýsdóttir og var ekkja, en
bjó með fóstursyni sinum. Þarna var
ég, þangað til ég var nærri seytján
ára. Og það vilég segja strax, að ég tel
það hamingju mina að hafa lent þar.
Sigurrós húsmóðir min var mjög sér-
stæð, og ég held, að öllum hafi borið
saman um það, að hún hafi verið með
afbrigðum göfug manneskja.
— Þú myndir kannski vilja segja
okkur eitthvað til marks um mann-
kosti hennar og sérstöðu?
— Já, ekki er það nú til of mikils
mælzt, enda af nógu að taka. Mig
langar að rekja hér eina bernsku-
minningu, sem orðið hefur mér
ógleymanleg, og brenndi sig strax fast
inn i vitund mina. Ég mun hafa verið
tólf til fimmtán ára, þegar þetta
gerðist.
alkóhólisti. Sjálfsagt hefur hann
fundið, hvar skórinn kreppti að, þvi ég
man eftir, að ég heyrði hann segja, að
hann hefði greitt atkvæöi með banninu
á sinum tima, og bannið væri eina
leiðin til að losna við þann óþverra,
sem hann hefði vanið sig á og nú réði
algerlega yfir sér. Hildiþór mun hafa
verið eins og svo margir, sem Bakkus
nær tökum á, mjög miður sin, ef hann
gat ekki náð i vin, og ef langur timi leið
á milli túranna.
Ég man til dæmis eftir þvi, aö ég
heyrði talað um, að vinnumaður hans
hefði riðið Miðá i foráttuvexti til þess
að ná i vin handa honum. Hildiþór átti
skjóttan hest, ákaflega vitran, að þvi
er sagt var. Voru margar sögur sagðar
af vitsmunum Skjóna, og hafa sumar
þeirra birzt á prenti. Mér var sagt, að
stundum hefði Skjóni tekið ráðin af
húsbónda sinum og neitað að fara út i
miklar ár eða farið beina leið heim,
Sunnudagsblað Tímans