Tíminn Sunnudagsblað - 30.04.1972, Blaðsíða 22

Siðastliðinn sunnudag var
samhuga þjóð í þessu landi.
Allir kepptust um að hylla
mesta skáld islendinga og þann
mann, sem viðast hefur borið
hróður þjóðarinnar, ásamt
Snorra Sturiusyni. Þar voru
allir á einu bandi — hinar æðstu
menningarstofnanir þjóðar-
innar og aiþýða manna um daii
og strendur landsins. Ef til væri
stétt bunustokksmanna í
huldum stað, hefði einnig
hún tekið undir. Haildór Lax-
ness er sem sagt sá, er kom, sá
og sigraði. Þó vissulega ekki á
auðveldan og fyrirhafnarlitinn
hátt, cnda fánýtir sigrar, er
þannig vinnast.
Vissum við ckkert aftur i tim-
ann, gætum við ef til vili haidið,
að þjóðfélagið hefði alltaf boriö
þannan óskmög sinn, Halldór
Laxness, á höndum sér. Raunin
er samt önnur. Lengi framan af
ævi átti hann gegn þyngri
straumi að striða en flestir
menn aðrir, og áratugum eftir
að hann hafði gerzt óvéfengjan-
legt höfuðskáld þjóöarinnar,
sátu i virkjum sinum menn, sem
illa þoldu, hvernig hann kom við
kaunin, þegar sá var gállinn á
honum, og voru sizt á þeim bux-
unum að hampa honum. Nú eru
þeir á hinn bóginn fáir orðnir, er
lengur vilja muna, að þeir otuöu
eitt sinn að honum spjótum sin-
um.
Slikt er að sjáifsögðu oft hlut-
skipti mikilmenna, þeirra sem
ryðja brautir. Um eitt skeið
voru forsetar og forsætisráð-
herrar i flestum nýfrjálsum
rikjum, sem áður höföu verið
nýlendur Breta, fyrrverandi
fangar og útlagar, likt og slikt
hefði verið aðgöngumiði að hin-
um veigamestu forystuhlut-
vcrkum — handteknir, dæmdir
og sviptir frelsi fyrir skoðanir
og stefnumið, sem valdhöfunum
gazt ekki að. Þannig er glám-
skyggni manna, þegar strítt er
gegn straumi tímans og hefnzt á
þeim, er hafa hærra sjónarmið
en gamalgróið valdiö eða
heföin.
Það er svo sem ekki Halldór
Laxness einn stórbrotinna
manna, sein orðið hefur að.
hcyja harða glimu við þröng-
sýni og glámskyggni mcðal okk-
ar. Sé farið að fletta blöðum lið-
innar tiðar, vill sitthvað koma
jyip á diskinn, er leiðir í Ijós, að
nokkur liluti þjóðarinnar, að
minnsta kosti/hefur ekki tekið
fremdarmönnum sinum allt of
feginsamlega. Sú var tiðin að
Þórbergur Þórðarson var svipt-
ur kennslustörfum i tveim skól-
um vegna þess, að hann skrifaði
á annan veg en geðfellt var
þeim, er þar höfðu tögl og
hagldir, og ekki mun það vera
misminni, að núverandi biskup
landsins, Sigurbjörn Einarsson,
og Sigurður Þórarinsson jarö-
fræðingur sættu árum saman si-
endurteknum árásum fyrir
rúmum tveim áratugum vegna
þess, að voldugu blaöi þókn-
uðust mennirnir ekki.
i gömlum Iljáipræðishers-
sálmi segir: „Jesús kastar öll-
um mínum syndum bak við
sig”. Árin hafa nú kastað þess-
um syndum bak við sig, og uppi
á sviðinu standa þeir óum-
deildir, er höfðu mátt og megin
til þess að bjóöa öllu byrginn og
sigra sérhverja andstöðu. Hér
og þar er þó fólk, sem má naga
sig dálítið i handarbökin. Eink-
um ættum við þó öll að leitast
við að glöggva okkur á áttunum
nú, svo að færri af nýrri kynslóö
lendi i villigötum i dómum um
nýja afbragðsmenn, sem þjóðin
kann að vera svo gæfusöm að
ala af sér.
J.H.
Maurar —
Framhald af 347. siöu.
nú er mönnum loks farið að skiljast, að
happadrýgra muni að kanna og rann-
saka, áður en hafizt er handa, og
byggja verk á þekkingu og skilnigi
á náttUrunni og þvi lifi, sem bærist við
brjóst hinnar mikíu, dásamlegu
móður, sem við ættum öll aö tigna
mest alls.
I stuttu máli sagt: Menn verða aö
hlusta á, hvað maurarnir segja. Það er
sjálfsagt stórum vandasamara að
nema mál þeirra heldur en ensku eða
kinversku. En kannski væri það
affarasælla fyrir mannkynið, þótt
heimstungurnar týndust og gleymd-
ust, ef það lærði I staðinn ; að
skilja mál skordýranna. Þvi að ekki er
alltaf einsýnt, hvað mest er i heimi.

Lausn
14. krossgátu
£ L o n f
"R 'o m c y
J a r N / R
O £ / N '
s a c & n k
T F U R
R Rú J 0
M R i> X A R
/ L U R G
K L 'A A? F
ENÖUKN/EF/ST /F n
R A U N A V fy /4 5 pú
T R A S S t R A F T R N
L < T A N N A U R A n A
>£ BRtNCUSUA/JJ
T N/k L / Nf KIJ) / /
> NN At L A T S A N N
P'A n E / M r K U N N
I L / N '0 A L I N N K
H n t F / N R'AN J> Ýfi N
358
Sunnudagsblað Timans