Tíminn Sunnudagsblað - 30.04.1972, Qupperneq 16

eftir litla stund: „Ég mun hafa valdið
þér hugarangri með þvi að fara að tala
um þetta, og er þvi ekki nema skylt að
ég reyni að bjarga þér út úr klipunni.
Ég skal kaupa Rauð þinn af þér, ef þú
trúir mér fyrir honum”. Ég sagöist
auðvitað heldur vilja vita Rauð i
góðum stað en vondum, en hins vegar
hefðum við Jón gert út um kaupin og
gæti hann með réttu kallað þetta svik,
auk þess sem hann myndi sjálfsagt
verða öskuvondur — og þvi kveið ég.
„Ég skil vel, að þú kviðir fyrir að tala
við hann”, sagði Guðjón, en það er nú
samt bezt að þú hittir hann strax og
segir, að það geti ekkert orðið af
þessum kaupum. Og ef hann spyr um
ástæðuna, þá skaltu bara segja, að
hann Guðjón Bachmann hafi sagt, að
hann færi svo herfilega með allar
skepnur að það.væri synd að selja
honum hest.
Með þetta fór ég til Jóns — og það
voru þung spor. Þó mannaði ég mig
upp, og sagði honum, að ég væri
hættur við kaupin. Það var engin
Jesússvipur á Jóni, þegar hann heyrði
þetta: „Já, það má nú segja, að þú sért
ábyggilegur maður. Ég anza ekki
svona þvættingi, og ef þú stendur ekki
við að selja mér hestinn þá fer ég i mál
við þig. Eða hvaða ástæða er eiginlega
fyrir þessu hjá þér?” „Hann Guðjón
verkstjóri sagði, að þú værir svo mikill
bölvaður skepnuniðingur, að engum
manni,sem þekkti þig, dytti i hug að
selja þér hest”, svaraði ég.
Karl var öskugrár i framan við þessi
tiðindi og sagöi: „Réttast væri, að ég
gæfi þér á kjaftinn, andskotans hvolp-
urinn þinn.” Ég var að visu hræddur,
en sagöi þó, að Guðjón hefði sagt, að
sér væri að mæta, ef einhver eítir
mál yrðu af þessu, þvi það hefði
verið að sinu undirlagi að ég hætti við
þessa verzlun — og þar skildi með
okkur.
Alltaf var karlinn að hreyta i mig
ónotum það sem eftir var verunnar á
heiðinni, og leit mig vist aldrei réttu
auga eftir þetta — sem kannski var
ekki heldur von. En sem betur fór
vorum við ekki i sama vinnuflokki, svo
þetta kom ekki svo mjög að sök.
Svo liðu fimmtán ár, Ég fór i skólann
á Laugarvatni, þaðan i Kenn
araskólann, og var nú búinn að vera
kennari vestur i Bolungarvik og eiga
þar heima um árabil. Þá fór ég einu
sinni um heimabyggö mina, Dalina, og
þaðan suður i Borgarnes. Jæja. viti
menn. Sé ég þá ekki, hvar Rauður
minn stendur utan vegar, kominn yfir
tvitugt, enn hinn vörpulegasti og hafði
auðsjáanlega átt góða daga, enda
hafði hann alla tiö veriö i eigu
Guðjóns, þess alkunna dýravinar og
352
sæmdarmanns. Ég steig út úr bilnum,
gekk til Rauös og klappaði honum. Það
var min seinasta kveðja til hans. Um
leið var mér hugsað til þess, að önnur
myndi ævi hans hafa orðið, ef Guðjón
Bachmann hefði ekki komið til skjal-
anna.Ég hef alla ævi siðan verið þakk-
látur Guðjóni fyrir hans drengilegu
framkomu i þessu máli.
— Ég þykist hafa heyrt þvi fleygt,
Agúst, að þú sért maður orðheppinn.
Má ég ekki heyra eitthvað af þvi tagi
frá þér?
— Ég held, að það sé ofmælt að kalla
mig orðheppinn, og væri nær að segja
að ég sé orðhvatur. Hins vegar getur
maður alltaf álpast á að segja eitthvað
sem lifir. Þannig varð það núna fyrir
ekki ýkjamörgum árum, að ég heyrði
á tal tveggja manna, sem báðir hafa
fengizt allmikið við þjóðmál. Þeir voru
þar að tala um einn félaga sinn, sem
lika er þjóðkunnur maður og báru
honum ákaflega illa söguna, og það
svo, að mér fannst sem þarna hlyti að
vera um að ræða einhver persónuleg
sárindi, en ekki málefnaleg rök. Ég
gekk þá til þeirra og sagði: „Er það
tilfellið að ykkur sé orðið svona kalt að
standa i skugganum af honum?”
Það var mikiö i tizku hér á árunum
að verða sér úti um meðmæli, ef menn
sóttu um störf og stöður, Og einu sinni
hefur það hent mig um mina daga að
óska eftir meðmælum frá yfir-
manni mfnum.En honum þótti ég vist
ekki nógu stór i sniðum til þess að sliku
væri sóandi á mig, þvi hann svaraði
mér heldur en ekki kuldalega: „Nei,
það dettur mér ekki i hug”. Ég neita
þvi ekki að mér mislikaði þetta, enda
þoli ég fátt verr err yfirlæti og reiging,
einkum þó frá þeim, sem yfir aðra eru
settir. Ég svaraði lika þessum ágæta
yfirmanni minum um hæl og sagði:
„Þetta er nú vist einhver misskiln-
ingur hjá mér góði minn, mér getur
gengið nógu illa samt.”
— En nú hefur þú fleiri syndir drýgt,
en að skjóta frá þér hnyttilegum til-
svörum. Þú ert ekki heldur laus viö þá
áráttu Islendinga að yrkja.
— 0, öllu má nú nafn gefa. Ég veit
svo sem ekki, hvort maður á að kalla
það yrkingar, þótt út úr manni slysist
ein og ein staka. Siðast liðið sumar
kom ég að Herdisarvik, og varð þá
óhjákvæmilega hugsað til Einars
Benediktssonar, þess mikla glæsi- og
samkvæmismanns, sem þar lifði sin
seinustu ár, yfirgefinn af öllum og i
raun og veru horfinn heiminum. Þá
var mér þetta að orði:
Misjöfn reynast manna kjör,
misjafnt treinist hylli.
Héðan seinast sigldi úr vör
sigild Einars snilli.
— Þvi miður verðum við vist að fara
að slá botninn i þetta spjall, Agúst.
Rúm einnar sunnudagsgreinar er ekki
ótakmarkað. Við höfum sleppt hér
fjölmörgu, sem gaman hefði verið að
taka með, enda átt þú nóg efni i væna
bók. En er nú ekki eitthvað sérstakt,
sem þig langar til að segja, svona
undir lokin?
— Ef þú ert að fiska eftir lifsviðhorfi
minu, þá er það ekki neitt leyndarmál.
Ég hef alltaf viljað styðja málstað
þeirra,sem lakar eru settir og minna
mega sin i lifsbaráttunni. Og ég hef
viljað vinna að þvi, að menn eyðilegðu
ekki sitt lif og annarra með brenni-
vinsdrykkju. Þetta tvennt hefur verið
megin uppistaðan i hugarfari minu —
og verður það á meðan ég held ein-
hverri vitglóru. Annars er bezt, að ég
dragi þetta saman með þvi að lofa þér
að birta visukorn, sem ég orti einu
sinni. Hún er kannski ekki mikið lista-
verk, en má gjarna skoðast sem
kvittun, ef ég skyldi einhvern tima
hafa verið ógætinn i orðum við ein-
hverja samferðamenn mina:
Gæfa er að hafa létta lund,
ljúfur eölisþáttur,
og geta að lokum guðs á fund
gengið alveg sáttur.
Svo segir Agúst Vigfússon, og hafi
hann heill mælt.
-VS.
L__H&Lofum ®
fMæ* Þeim cð Bfa
Sunnudagsblað Timans